Tiki nerwowe

Czym są tiki nerwowe

Tiki nerwowe to niekontrolowane ruchy, czyli powtarzające się skurcze mięśni, a na nasilenie tików wpływa nadmiar stresu, znaczące przemęczenie psychiczne oraz fizyczne, a także zaburzenia emocjonalne.Tiki nerwowe zazwyczaj ulokowane są w obszarze twarzy i ciała.
 

Rodzaje tików nerwowych

Tiki nerwowe możemy podzielić na dwa rodzaje tików nerwowych:
 

• tiki proste,

• tiki złożone.
   

Tiki proste są to niekontrolowane skurcze występujące na niewielkich obszarach grup mięśni na danej części ciała. Mogą występować, np. na twarzy - drganie powieki, potrząsanie głową, czy też być zlokalizowane u kończyn górnych - przykładowo drżenie palca u dłoni.

 

Tiki złożone określamy jako niekontrolowane ruchy, które pojawiają się na większych powierzchniach ciała, w tym dotyczą kilku grup mięśni.


 

Dodatkowo możemy wyróżnić trzy rodzaje tików nerwowych, zróżnicowane od siebie częstotliwością występowania. Są to takie rodzaje tików nerwowych jak:
 

• tiki nieokreślone,

• tiki przemijające / tiki przejściowe,

• tiki przewlekłe.
  
   

Tiki przemijające lub  tiki przejściowe to takie, które prawdopodobnie z czasem same znikną, zazwyczaj pojawiają się u dzieci w wieku szkolnym; utrzymują się przynajmniej 4 tygodnie, a ich maksymalny czas trwania nie powinien być dłuższy niż 12 miesięcy. Tiki przewlekłe czyli takie, które wymagają leczenia, jeśli objawy będą się utrzymywały powyżej roku ale istnieje duże prawdopodobieństwo, że będą się utrzymywać do końca życia.

Bardzo często niekontrolowanym ruchom towarzyszą również różnego rodzaju dźwięki. Możemy  podzielić je wtedy na dwa rodzaje tików nerwowych:
 

• tiki ruchowe,

• tiki głosowe.
   

Tiki ruchowe inaczej zwane motoryczne klasyfikujemy jako niekontrolowane ruchy kończyn górnych i dolnych, mruganie i drganie powieki, ruchy głową, wzruszanie ramionami oraz mimowolne ruchy mięśniami twarzy. Zaburzenia tikowe mogą występować jednocześnie lub osobno.

 

Tiki nerwowe u dzieci

Tiki nerwowe u dzieci są wynikiem zaburzeń układu nerwowego lub mogą mieć podłoże psychiczne. Tiki nerwowe u dzieci mogą pojawić się już na etapie niemowlęcym, a także u małych dzieci, a przyczyny tików nerwowych upatruje się w zaburzonym poczuciu bezpieczeństwa oraz niezaspokojonym potrzebom emocjonalnym. Również różnego rodzaju lęki mogą wywoływać tiki nerwowe u niemowlaka. Warto zaznaczyć, że tiki nerwowe podczas snu nie występują u noworodków. Bardzo rzadko zdarza się, że pojawiają się pierwsze objawy tików nerwowych u dorosłych. 

Aktywność fizyczna wpływa pozytywnie na rozwój dziecka i może znacznie dążyć do zahamowania tików - warto zadbać więc o to, aby dzieci nie spędzały zbyt dużo czasu przed telewizorem czy komputerem oraz należy dbać o zdrową i wartościową dietę. 

Tiki nerwowe u dorosłych

Zazwyczaj pojawiają się tiki nerwowe u niemowląt oraz u małych dzieci, zdarza się, że pierwsze objawy pojawiają się się dopiero u nastolatków. Zaniedbane lub nieodpowiednie leczenie tików nerwowych może sprzyjać i pogłębiać rozwój tików nerwowych. Tiki nerwowe u dorosłych mogą być skutkiem zaniedbania z dzieciństwa, przewlekłego rodzaju zaburzenia i będa utrudniały one również normalne funkcjonowanie.

 

Tiki nerwowe i choroby współtowarzyszące

Tiki nerwowe występują jako objawy w różnych chorobach. Możemy wyróżnić następujące choroby współistniejące przy tikach nerwowych:

• zespół Tourette’a,

• zespół nadpobudliwości psychoruchowej, ADHD,

• epilepsja,

• zaburzenie obsesyjno - kompulsyjne, nerwice,

• dysleksję,

• dysgrafię,

• dysortografię.
   

Najbardziej charakterystyczną chorobą, w której osoba chora wydaje niekontrolowane dźwięki oraz ruchy twarzy i ciała jest Zespół Tourette’a. Zazwyczaj pojawia się w dzieciństwie (2-15 roku życia) - najczęściej u dzieci w wieku 7 lat. Objawy zespołu Tourette’a częściej pojawiają się u chłopców niż dziewczynek.
 

Jeśli zachowanie dziecka budzi obawy, należy udać się do psychologa dziecięcego.  Psycholog dziecięcy tiki nerwowe jest w stanie rozpoznać, będzie w stanie poprawnie zdiagnozować dziecko oraz rozpocząć właściwe leczenie tików nerwowych.

Jak leczyć tiki nerwowe oraz Zespół Tourette’a? W Polsce działa organizacja, która pomaga dzieciom oraz ich rodzinom - Polskie Stowarzyszenie Syndrom Tourette’a. Pojawia się również pytanie czy są leki na tiki nerwowe? Niestety Zespół Tourette’a to choroba, która jest nieuleczalna jednak konieczna jest wizyta u specjalisty w tym u psychologa dziecięcego. Wspomagająco w leczeniu tików nerwowych stosuje się leczenie farmakologiczne, głównie preparaty z grupy neuroleptyków oraz psychoterapię, która pomaga w nauce samokontroli nad ruchami oraz wspiera chorego by radzić sobie z brakiem akceptacji społeczeństwa. To właśnie psychoterapia i regularne spotkania z psychoterapeutą online są w stanie pomóc w przepracowaniu wielu negatywnych emocji, pozwolą dotrzeć do źródła tików nerwowym i optymistycznie spojrzeć w przyszłość. 

Co jest przyczyną występowania tików nerwowych

Tiki nerwowe przyczyny ma ulokowane przede wszystkim w naszym mózgu. Za występowanie oraz rozwój tików nerwowych odpowiada przede wszystkim nieprawidłowa praca mózgu oraz neuroprzekaźników. Zaburzenia tikowe mogą być wynikiem nadmiaru stresu, przebytych traum i urazów. Rozwój tików nerwowych może być wynikiem niewłaściwej diety - co powoduje liczne niedobory witamin głównie z grupy B oraz minerałów w tym niedobory magnezu. Skąpa odżywczo dieta przyczynia się do ogólnego pogorszenia zdrowia, gorszego samopoczucia, pojawiać się może uczucie ciągłego zmęczenia i rozdrażnienia.

Mogą pojawiać się również nerwice oraz stany lękowe, którym często towarzyszą właśnie tiki nerwowe. Dodatkowo tikom często towarzyszą zaburzenia emocjonalne i kłopoty z akceptacją otoczenia. Tiki nerwowe przyczyny ma również ulokowane w nadmiernym korzystaniu z komputera czy telewizora (głównie korzystanie z gier komputerowych w nadmiarze).


 

Jak leczyć tiki nerwowe?

Jak leczyć tiki nerwowe? Jeśli za występowanie tików nerwowych odpowiada stres, nadmierne zmęczenie oraz negatywne emocje to w głównej mierze należy zadbać o uregulowanie choremu rytmu dobowego. Tiki nerwowe leczenie może odbywać się wspólnie z psychologiem bądź psychiatrą, który po rozpoznaniu objawów i znalezieniu przyczyny będzie w stanie zastosować odpowiednie metody leczenia tików nerwowych. Jak powstrzymać tiki nerwowe u dziecka?
 

 Czy są odpowiednie leki na tiki nerwowe? Jeśli są wskazania i potrzeby lekarz psychiatra może zalecić wspomagająco w tiki nerwowe leczenie farmakologiczne - głównie stosuje się neuroleptyki, toksynę botulinową, klonidynę oraz leki przeciwdepresyjne i inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny. Natomiast kluczowa jest w regulowaniu tików nerwowych, ich przyczyn i skutków jest psychoterapia. 

Literatura:

Wolańczyk T., Komender J., Zaburzenia emocjonalne i behawioralne u dzieci., PZWL, Warszawa 2005

Grzywa A., Eber M.H. i in., Psychiatria - Aktualności w rozpoznaniu i leczeniu., Czelej, Lublin 2011

Boszewska O., Chmielewska K., Glazik M., Klarecka K., Mamo, tato, mam Zespół Tourette’a, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego 2012