Czy hipochondryk może odczuwać ból?

Ból to jeden z najczęstszych objawów jakie odczuwa hipochondryk i które są bezpośrednią przyczyną jego lęku. Wszystkie objawy i dolegliwości jakich doświadcza hipochondryk są realnymi odczuciami wynikającymi z ciała. Oznacza to, że zgłaszane przez niego problemy zdrowotne takie właśnie jak ból, ucisk w różnych częściach ciała czy inne dziwne symptomy nie są przejawem urojeń czy wyolbrzymiania. Hipochondryk często jest mocno skupiony na symptomach docierających z ciała i wręcz wyczekuje ich pojawienia się, w związku z czym przypisuje odczuwanemu bólowi różne choroby i problemy zdrowotne. Ból, który może odczuwać hipochondryk powoduje u niego silny lęk przed chorobą, nowotworem czy nawet śmiercią.

Jak rozmawiać z hipochondrykiem?

Rozmowa z hipochondrykiem najczęściej skupia się wokół jego opowieści na temat różnych dolegliwości zdrowotnych i porównywania ich z ciężką, nieuleczalna, a nawet rzadką chorobą. Do hipochondryka często nie docierają argumenty podawane nawet przez lekarzy, że nic mu nie dolega i nie jest chory. Dlatego też w rozmowie z hipochondrykiem ważne jest potraktowanie poważnie tego, co mówi, ponieważ on realnie odczuwa różne bóle oraz problemy zdrowotne. W rozmowie z hipochondrykiem nie należy go krytykować, lekceważyć, a co najgorsze wyśmiewać, ponieważ brak zrozumienia może nasilać jego lęk. Kluczowe jest wskazanie w rozmowie z hipochondrykiem realnych argumentów , np. odnoszenie się do wyników badań i mówienie, że skoro wszystko jest w porządku to nie musi się obawiać tej czy innej choroby. W rozmowie z hipochondrykiem należy okazywać mu zrozumienie i wsparcie, ale mówić też wprost, że jego problem może nie być związany z chorobą. Warto przy tym zwrócić uwagę na konieczność psychoterapii zaburzeń lękowych.

Jak poradzić sobie z hipochondrią?

W poradzeniu sobie z hipochondrią najważniejsza jest zmiana myślenia i błędnych przekonań na temat odczuć płynących z ciała, a także redukcja obsesyjnego skupienia na swoich objawach. Hipochondryk każdy ból czy gorsze samopoczucie przypisuje występowaniu groźnej choroby, dlatego też uświadomienie sobie, że nic strasznego mu nie zagraża, a wszystko co odczuwa związane jest z lękiem jest kluczem do wyleczenia. Redukcja lęku, zmniejszanie napięcia w ciele , nauka technik relaksacji i pracy z natrętnymi, lękowymi myślami pozwala stopniowo radzić sobie z hipochondrią. Samemu jednak ciężko radzić sobie z tym zaburzeniem, dlatego warto zgłosić się na terapię i pod okiem specjalisty przepracowywać swój lęk.

Czy można wyleczyć hipochondrię?

Hipochondria jest możliwa do wyleczenia - klasyfikuje się ją jako zaburzenie lękowe o podłożu somatycznym. Leczenie hipochondrii polega na zastosowaniu psychoterapii, która pozwala radzić sobie z lękiem o swoje zdrowie oraz niweluje obsesyjne skupienie się na odczuciach płynących z ciała. Praca terapeutyczna polega na zmianie myślenia wyzwalającego lęk w obszarze chorób i odczuwanych dolegliwości. Psychoterapia pozwala radzić sobie z napięciem ciała. Najskuteczniejszą metodą stosowaną w leczeniu hipochondrii jest psychoterapia poznawczo-behawioralna. Hipochondria może występować równolegle z nerwicą lękową, dlatego jej leczenie niekiedy wymaga polaczenia psychoterapii z farmakoterapią, co skutkuje stosowaniem środków regulujących odczuwanie silnego lęku.

Hipochondria - objawy, leczenie, przyczyny, test, diagnoza

Czym jest hipochondria - definicja

Hipochondria co to ? Pojęcie hipochondrii pochodzi od języka greckiego i początkowo ukierunkowane było na oznaczenie bólu brzucha. Na przestrzeni lat pojęcie to zmieniło wiele razy swoje znaczenie, po drodze występując w aspekcie chorób somatycznych, zaburzeń w funkcjonowaniu mózgu, a nawet opisując melancholię, czy depresję. Dopiero wiek XIX pozwolił wypracować obecnie obowiązujące znaczenie tego słowa sugerując, że jest to cierpienie bez rozpoznawalnej przyczyny.

Hipochondria przez znaczny czas była określana mianem zaburzenia somatycznego, które opiera się na odczuwaniu dolegliwości fizycznych, mimo braku podstaw oraz problemów zdrowotnych. Natomiast obecnie hipochondria klasyfikuje się przede wszystkim w kategorii zaburzeń lękowych i najprościej określić ją można jako lęk o zdrowie. Statystyki wskazują, że w 2015 roku na hipochondrię o nasileniu klinicznym cierpiało około 13% populacji wśród dorosłych.

Oscylując wokół zagadnienia hipochondrii warto zwrócić uwagę na występowanie jej odłamu czyli cyberchondrii, która obecnie zyskuje coraz bardziej na znaczeniu w wyniku rozwoju i powszechności Internetu. A więc cyberchondria co oznacza ? Ten rodzaj hipochondrii opiera się na obsesyjnym wyszukiwaniu w sieci informacji o objawach i chorobach. Współcześnie to właściwie cyberchondria statystycznie dorównuje hipochondrii i prognozy lekarzy psychiatrów sugerują, że w najbliższych latach przerośnie liczebnością hipochondrię. Cyberchondria pojawiła się po raz pierwszy w 2001 roku i oczywiście zbiegło się to w czasie z rozwojem Internetu. Cyberchondryk w sieci szuka powszechnych objawów i skrupulatnie łączy je z poważnymi i rzadkimi chorobami fizycznymi. Szczególnie wśród osób cierpiących na zaburzenia hipochondryczne kumuluje się lęk przed poważnymi chorobami, których początkowe objawy można pomylić z przeziębieniem np. wirus HIV.

Kluczowym elementem lęku o własne zdrowie jest silne przeświadczenie o cierpieniu na poważną chorobę, mimo sugestii ze strony lekarzy, że problem może występować jedynie w obszarze zdrowia psychicznego. Czasami zdarza się tak, że hipochondria współwystępuje ze schorzeniem somatycznym, jednak obawa o zdrowie i lęk jest zdecydowanie nieadekwatna względem doświadczanej choroby fizycznej. Istotne jest przecież odczuwanie niewielkiego lęku o własne zdrowie, bowiem zapobiega to ignorowaniu sygnałów, które mogą świadczyć o poważnej chorobie. Bardzo ważna w przypadku chorób jest przecież profilaktyka, a także weryfikowanie przyczyn występowania niepokojących nas objawów chorobowych. W takim razie kiedy można mieć pewność, że odczuwamy nieuzasadniony lęk i dotykają nas zaburzenia postrzegania własnego ciała ?

Klasyfikacja ICD-10 podkreśla, że istotą zaburzeń hipochondrycznych są uporczywe przekonania umacniające nas w poczuciu, że zmagamy się przynajmniej z jednym poważnym zaburzeniem somatycznym. Kluczowy jest również czas trwania objawów hipochondrii, bowiem stan ten powinien trwać co najmniej przez okres 6 miesięcy. Osoba borykająca się z hipochondrią odbiera powszechne dolegliwości bólowe takie jak np. ból głowy, osłabienie jako przejaw poważnej choroby somatycznej.

Hipochondria - choroba czy jednak nie?

Przede wszystkim warto zaznaczyć, że nerwica hipochondryczna jest kwalifikowana jako zaburzenie nerwicowe i stanowi przyczynę sporego cierpienia psychicznego, dla osób dotkniętych i jej bliskich. Osoba z hipochondrią nadmiernie koncentruje się na swoim zdrowiu, interpretuje wszystkie odczuwane objawy i funkcjonuje w ciągłym lęku, ponieważ podejrzewa u siebie poważne problemy zdrowotne. Ponadto objawy somatyczne, które występują w wyniki odczuwanego lęku świadczą o ogromnym stresie i życiu w napięciu, natomiast osoby hipochondryczne przypisują te objawy poważnym chorobom organicznym, które zupełnie nie dotyczą zdrowia psychicznego.

Zaburzenia hipochondryczne są uznawane za poważne zaburzenia psychiczne, a psychiatrzy i psycholodzy dynamicznie badają to zjawisko szukając najlepszych rozwiązań w skutecznym leczeniu. Ponadto objawy są silnie powiązane z zaburzeniami postrzegania ciała, z emocjami, z wychowaniem, a także z osobowością, co jednoznacznie świadczy o konieczności leczenia w postaci psychoterapii.

Przyczyny hipochondrii

Hipochondria przyczyny ma ulokowane w zaburzeniu postrzegania na temat świata, a także na temat swojej osoby. Większość z nas przynajmniej raz w życiu miała do czynienia z myślami katastroficznymi na temat swojego zdrowia. Pojawienie się jednak takiej myśli miało charakter incydentalny i w efekcie zanikało. Ponadto logiczne wydaje się, że wiele osób przed profilaktycznymi badaniami odczuwa niepokój, a także lęk przed możliwością wykrycia u siebie poważnej choroby. Najczęściej jednak po zapewnieniu lekarza o dobrym stanie zdrowia nasze obawy się ulatniają i odzyskujemy wewnętrzny spokój. Inaczej jest w przypadku hipochondrii. Co więc można jednoznacznie zaliczyć do przyczyn hipochondrii?

Warto pamiętać o tym, że osoba zmagająca się z hipochondrią jest jednostką indywidualną i przyczyn hipochondrii należy szukać w czynnikach determinujących rozwój tego zaburzenia. Bodźcem wyzwalającym pojawienie się hipochondrii w życiu dorosłym mogą być doświadczenia z dzieciństwa lub śmierć, choroba kogoś bliskiego. Hipochondria współwystępować może również z depresją czy innymi zaburzeniami lękowymi, a także fobiami. Może stanowić element nieuświadomionego mechanizmu zachowania, który przez uskarżanie się na dolegliwości bólowe pozwala osiągnąć różnorodne cele. Jednym z takich nieuświadomionych pragnień może być potrzeba zainteresowania innych swoją osobą, swoim stanem zdrowia, a w efekcie otrzymanie wsparcia i upragnionej troski.

Często hipochondria dotyka osoby, które przechodzą przez trudne okresy w swoim życiu np. okres dojrzewania, menopauzę czy zmagają się z kryzysem wieku średniego i nieuchronnym starzeniem organizmu. Hipochondria może być także konsekwencją braku zadowolenia ze swojego życia, swoich dotychczasowych osiągnięć, ale wtedy mamy do czynienia również z współwystępowaniem zaburzeń depresyjnych.

Przyczyn hipochondrii należy upatrywać również w procesie wychowania. Wychowanie stanowi potężne narzędzie w budowaniu naszej odporności psychicznej i jednocześnie niesie ryzyko zainicjowania problemów psychicznych. Najtrudniejsze dla rodzica, który kocha i martwi się o swoje dziecko jest zrozumienie, że nadopiekuńczość względem dziecka także stanowi potężny problem dla jego przyszłego postrzegania świata. Dzieci często chorują i równie szybko wracają do zdrowia, a tym samym umacniają swoją odporność immunologiczną organizmu. Jednak dzieci również mogą mieć upośledzoną odporność i dużo gorzej niż rówieśnicy znosić choroby somatyczne. Najtrudniej jednak choroby dzieci znoszą ich rodzice. Bardzo łatwo wtedy o przeniesienia lęku z rodzica na dziecko, które zaczyna dorastać w obawie o swoje zdrowie. Może również pamiętać i umacniać w sobie często wypowiadane przez rodzica komunikaty, które będą kiełkować w jego głowie i budować w nim własne przekonania na temat zdrowia i choroby. W efekcie pojawia się tendencja lękowa u dziecka, która z czasem może stać się przesadna, paniczna i dominować w formie natrętnych oraz obsesyjnych myśli o chorobie powodując poważne zaburzenia lękowe.

Do przyczyn hipochondrii można również zaliczyć czynniki osobowościowe jednostki, bowiem zaburzenia lękowe w postaci lęku o zdrowie dotykają najczęściej osoby, które są narcystyczne, izolują się od życia społecznego, są zamknięte w sobie, a także bardzo ostrożne i podejrzliwe.

Czym objawia się hipochondria?

Hipochondria jak każde inne zaburzenie czy choroba posiada szereg symptomów świadczących o jej występowaniu. Wyzwaniem diagnostycznym jest jednak potwierdzenie, że odczuwane przez pacjenta objawy nie dotyczą zaburzeń somatycznych tylko występują w zakresie zdrowia psychicznego. Nie jest to możliwe na jednym spotkaniu z psychologiem i wymaga holistycznego spojrzenia na problem oraz emocje osób z objawami hipochondrii. Przede wszystkim trzeba wykluczyć, że ból głowy faktycznie nie ma swojego fizycznego podłoża. Osoba zgłaszająca się do psychologa powinna mieć już w historii choroby wizytę u lekarza rodzinnego, badania laboratoryjne lub wizytę w poradni specjalistycznej. Na podstawie przeprowadzonych badań można wnioskować, iż zgłaszane dolegliwości dotyczą choroby urojonej. To właśnie objawami zaburzeń myślenia są choroby urojone, bowiem chory przekonany jest o swoim złym stanie zdrowia fizycznego.

Objawy hipochondrii można rozpatrywać na wielu płaszczyznach, bowiem dotyczą symptomów psychicznych, a także somatycznych. Hipochondria powoduje złe samopoczucie psychiczne i często związana jest z współwystępowaniem depresji, bowiem hipochondryk zakłada, że jest ciężko chory i nic nie jest w stanie mu pomóc. Wycofuje się całkowicie z życia społecznego, zamyka w sobie, rozpacza nad swoim stanem zdrowia i z dnia na dzień czuje, że zbliża się do ostatnich dni swojego życia.

Hipochondryk odbiera właściwe funkcje swojego organizmy jako wyznacznik poważnej choroby. Na przykład pocenie się czy szybsze bicie serca może interpretować jako niepokojący sygnał walki organizmu z chorobą. Tak samo w przypadku pojawienia się małych nieprawidłowości takich jak katar, gorączka, powiększenie węzłów chłonnych lub uczucie kłucia czy pojedynczy ból. Każdy najmniejszy epizod występujący w jego organizmie staje się powodem do silnego lęku o zdrowie.

Hipochondryk bardzo często spotyka się z niezrozumieniem ze strony swojego otoczenia. Mogą dominować opinie, które świadczyć będą o symulowaniu, co może tylko nasilać objawy nerwicowe. Pojawia się często we wzajemnych relacjach uczucie irytacji czy nawet złości wobec osoby z zaburzeniem postrzegania swojego zdrowia.

Wynika to z tego, że przy hipochondrii pacjent ma często problem w skrupulatnym opisaniu swoich dolegliwości, a także korzysta z możliwości skarżenia się na swoje zdrowie. Zauważalna przez innych skłonność do wyolbrzymiania problemów w obszarze zdrowia fizycznego dodatkowo wpływa na ich lekceważący stosunek do tematu. Tak samo sytuacja wygląda w temacie lekarzy, których hipochondryk bardzo często zmienia lub nadużywa możliwości wizyt i konsultacji. W swojej historii diagnozowania choroby urojonej hipochondryk trafia na różnych lekarzy, co wcale nie zmienia jego podejścia do sprawy. Bez względu na to czy lekarz rodzinny lub inny specjalista wykona badania skrupulatnie czy lekceważąco to nie pomoże w leczeniu hipochondrii. Konieczna jest specjalistyczna terapia i spotkanie z psychologiem lub wizyta u lekarza psychiatry.

Ten rodzaj zaburzenia wpływa na codzienne funkcjonowanie hipochondryka. Jego życie zaczyna kręcić się jedynie wokół chorób, co powoduje, że każdą możliwą chwilę spędza na próbach diagnozy. Domaga się od lekarzy specjalistycznych badań, notorycznie czyta opinie o lekarzach, rejestruje nowe wizyty, segreguje i zbiera całą dokumentację medyczną dotyczącą swojego zdrowia. To wszystko powoduje, że jego życie znacząco odbiega od normalnego funkcjonowania. Łatwo można sobie wyobrazić jak wygląda życie jego bliskich, którzy nie będą w stanie czerpać satysfakcji z tej relacji i normalnie funkcjonować.

W aspekcie hipochondrii warto również wspomnieć o zaburzeniu, które nazywane jest zespołem Münchhausena. Objawy mogą być odbierane jako podobne, jednak to zaburzenie psychicznie znacznie różni się od hipochondrii. Zaburzenie psychiczne zespół Münchhausena jest bardzo niebezpieczne dla osoby chorej, a także jej bliskich. Jest to zespół zaburzeń pozorowanych, które prowadzą osobę chorą do wywołania u siebie symptomów somatycznych. Oprócz tego może dojść do szeregu działań służących np. wymuszeniu hospitalizacji. Do takich zachowań można zaliczyć nawet fałszowanie dokumentacji medycznej . Niestety dodatkowo niebezpieczeństwo przeniesienia zaburzenia na bliskich jest spore, bowiem osoba chora dąży do wywołania także określonych symptomów u innych osób ze swojego otoczenia. Zaburzenie to zaliczane jest do zaburzeń osobowości, które jednak różni się od zaburzeń hipochondrycznych. Czasami słyszy się w mediach o rodzicach trujących własne dzieci , czy o dzieciach trujących swoich rodziców. Niestety patologiczne zachowania w przypadku zespołu Münchhausena są świadome, jednak bez świadomości celu jaki ma to osiągnąć. W hipochondrii z kolei chory, który stosuje zachowania symulujące robi to nieświadomie dla konkretnego celu lub korzyści.

Jak zdiagnozować hipochondrię?

Do rozwoju zaburzenia dochodzi na tle psychicznym, kiedy dana osoba doświadcza nadmiernej koncentracji na swoim zdrowiu, a to skutkuje tym, iż pojawia się lęk o zdrowie i życie. Bodźcem, który może aktywować zaburzenie nerwicowe jest choroba lub śmierć kogoś bliskiego lub innej osoby z codziennego otoczenia.

Zaburzenia hipochondryczne wymagają postawienia odpowiedniej diagnozy przez psychologa i lekarza psychiatry, bowiem dotarcie do źródła i przyczyn tego zaburzenia znacznie podnosi szansę na opracowanie skutecznego leczenia.

Osoby z zaburzeniami hipochondrycznym są narażone również na występowanie stanów depresyjnych, ponieważ nadmierna koncentracja na swoich zdrowiu i narastający wewnętrzny lęk w obliczu ewentualnej choroby znacznie pogarsza ich stan psychiczny.

Postawienie diagnozy w przypadku zaburzeń hipochondrycznym jest niezmiernie trudne, bowiem wymaga współpracy kilku specjalistów. Przede wszystkim warto wykluczyć przyczynę złego samopoczucia w aspekcie zdrowia somatycznego.

Jeżeli wyniki badań jednoznacznie wykluczają chorobę organiczną warto skorzystać z pomocy psychologa, szczególnie w przypadku odczuwania takich objawów jak:

niepokój związany z lękiem o zdrowie,
nadmierne zainteresowanie swoim zdrowiem i ciałem,
objawy somatyczne i dolegliwości związane z wieloma narządami i ciałem,
mocne przekonanie o chorobie i złe samopoczucie.

W przypadku postawienia diagnozy przez odpowiedniego psychologa pomocna jest także wizyta u lekarza psychiatry, który za pomocą właściwych narzędzi będzie w stanie ocenić przeszłość pacjenta i jej wpływ na rozwój hipochondrii, sytuację rodzinną, a także osobistą. Lekarz psychiatra pomoże również wykluczyć chorobę organiczną, która jest sygnalizowana przez odczuwane dolegliwości fizyczne z ciała.

Czy hipochondria wymaga leczenia?

Zaburzenia hipochondryczne wymagają leczenia, ponieważ wpływają na stan zdrowia psychicznego, fizycznego i mocno osłabiają codzienne funkcjonowanie osoby chorej, która jest silnie przekonana do swojej choroby. Osoby w zaburzeniach hipochondrycznych samodzielnie i nerwowo diagnozują siebie, a także łączy ciężkie, nieuleczalne choroby z odczuwanymi u siebie objawami.

Mimo wielokrotnych zapewnień ze strony lekarza o prawidłowych wynikach laboratoryjnych, o nienagannym zdrowiu odczuwana nerwica hipochondryczna blokuje im przyjmowanie do siebie racjonalnych argumentów ze strony personelu medycznego.

Leczenie hipochondrii bardzo często wymaga kompleksowego łączenia psychoterapii, z leczeniem farmakologicznym. Przede wszystkim farmakoterapia jest zalecana w przypadku silnych ataków paniki, lęku, obniżonego nastroju, współwystępowania stanów depresyjnych.

Niestety, ale zaburzenia hipochondryczne sprawiają spory ból wewnętrzny, bowiem uczucie niepokoju i lęku nie tylko osłabia równowagę wewnętrzną, ale również sprawia, że hipochondryk odczuwa wiele dolegliwości somatycznych i usilnie próbuje je zdiagnozować, korzystając przy tym z pomocy wielu specjalistów, wykonując ogrom badań medycznych. Natomiast hipochondryk zupełnie nie wierzy, że jego dolegliwości mogą mieć związek ze zdrowiem psychicznym, co powoduje, że nie rozważa on zupełnie konsultacji psychologicznej. Natomiast to właśnie wizyta u psychologa jest w stanie pomóc postawić właściwą diagnozę i w odpowiedni sposób ukierunkować proces leczenia.

Jak leczyć hipochondrię?

Jak wygląda leczenie hipochondrii ? Początkowo to błędne koło z którego trzeba znaleźć wyjście. Pojawia się też pytanie jak uzmysłowić pacjentowi, że jego problemy mają podłoże psychiczne. I to pytanie najczęściej stawia sobie lekarz rodzinny, który musi przekonać pacjenta do skorzystania z pomocy psychologicznej. W diagnostyce hipochondrii pomocny może być test na zaburzenia lękowe związane z lękiem o zdrowie określany mianem SOSPP. Zaproponowany test na hipochondrię zawiera 25 arkuszy i umożliwia ocenę stanu psychicznego badanego oraz ocenia ryzyko hipochondrii. W hipochondrii leczenie psychologiczne jest bowiem niezmiernie ważne i może pomóc w walce z nieuzasadnionym lękiem o swoje zdrowie.

Najważniejsze dla poprawy funkcjonowania hipochondryka jest świadome zdecydowanie się na podjęcie terapii. Dużą rolę w tym procesie odgrywają również osoby najbliższe, które muszą być odporne na manipulację osoby chorej i używać konkretnych argumentów w celu przekonania jej do skorzystania z pomocy psychologicznej.

Wpływ hipochondrii na życie - jak rozmawiać z chorym?

Rozmowa z osobą dotkniętą zaburzeniami hipochondrycznymi nie należy do łatwych. Pomimo naszych szczerych chęci połączonych z koniecznością uspokojenia osoby z zaburzeniem hipochondrycznym może dojść do nasilenia u niej objawów, a także wycofania się z niekorzystnej dla niej relacji. Wynika to z tego, iż silne objawy nerwicy wpływają na postrzeganie rzeczywistości, a próby uspokojenia mogą zostać odebrane jako atak.

Rozmawiając więc z hipochondrykiem warto mieć na uwadze, że hipochondria jest zaburzeniem mającym charakter przewlekły, a to utrudnia zarówno funkcjonowanie na przestrzeni zawodowej, społecznej i rodzinnej. Kluczowe jest więc wdrożenie właściwego leczenia, które oferuje nam psychoterapia.

Warto więc podczas rozmów wskazać zalety i możliwości psychoterapii, która pozwala przepracować przyczyny nerwicy hipochondrycznej, a także daje szansę na wyciszenie jej objawów. Ponadto psychoterapia w leczeniu hipochondrii dostarcza odpowiednich narzędzi i strategii radzenia sobie teraz, a także w przyszłości. Rozmowa z osobą chorą powinna więc opierać się na wskazaniu korzyści, jakie dla jej zdrowia może mieć psychoterapia.

Psychoterapia sposobem walki z hipochondrią

Hipochondria jest zaburzeniem postrzegania swojego ciała i konieczne jest w leczeniu zastosowanie psychoterapii. W leczeniu hipochondrii na starcie kluczowe jest odwrócenie uwagi od uciążliwych dolegliwości oraz szczegółowy wywiad, który pozwoli odnaleźć przyczyny hipochondrii. Natomiast jest to rozwiązanie krótkoterminowe, bowiem terapia ma za zadanie nauczyć konstruktywnych sposobów radzenia sobie z lękiem, a nie unikanie problemu.

Hipochondryk jeżeli zdecyduje się na spotkanie z psychologiem to najważniejsze jest właściwe podejście do jego problemów, ponieważ bardzo łatwo go zrazić. Niestety, ale często jest tak, że sugestie osób trzecich na temat swojego zdrowia traktuje jako atak i wycofuje się z takich relacji. Ponadto istotny jest również motyw podjęcia terapii, co wpłynęło na decyzję umówienia spotkania z psychologiem ? Często hipochondryk wykorzystuje rozpoczęcie terapii jako argument w kierunku jej nieskuteczności. Jego myślenie jest tak mocno zakorzenione w chorobach somatycznych, iż po pierwszym spotkaniu z psychoterapeutą próbuje uzasadnić, że jego problem nie ma podłoża psychologicznego bowiem nadal odczuwa niepokojące objawy zdrowotne.

Zadaniem psychologa jest przede wszystkim wsparcie w radzeniu sobie z lękiem, jednak pacjent często traktuje to spotkanie jako element potwierdzenia, że cierpi na zaburzenia somatyczne. Istotnym elementem w tej trudnej relacji, jest utrzymanie pacjenta w terapii, która pomoże zapewnić mu normalne, codzienne funkcjonowanie. Oprócz dotarcia do przyczyn hipochondrii istnieje również ryzyko zdiagnozowania współwystępującego zaburzenia, bowiem statystyki wskazują, że aż 80% osób cierpiących na hipochondrię ma do czynienia również z innymi problemami psychicznymi. Do takich współwystępujących zaburzeń można zaliczyć: zaburzenia nastroju, depresję, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne, lęk napadowy, lęk uogólniony czy zaburzenie osobowości.

Hipochondria ma związek z występowaniem pewnych zachowań chorego, które potęgują jego nieuzasadniony lęk o zdrowie. Do takich zachowań zaliczyć można np.:

poszukiwanie informacji na temat danej choroby,
wykonywanie badań,
obsesyjna obserwacja własnego ciała .

Inni hipochondrycy z kolei mogą unikać lekarzy, informacji, które dotyczą tematów zdrowotnych - jednak mianownikiem wspólnym jest stres i zniekształcenia poznawcze. W leczeniu hipochondrii zaleca się zastosowanie terapii poznawczo-behawioralnej, w której można stosować eksperymenty behawioralne. Przykładowo można zalecić w ramach terapii, aby hipochondryk spróbował odkładać wizyty u lekarza oraz by dokonał w tym czasie pomiaru swojego lęku. Ma to za zadanie uzmysłowić choremu jak dana sytuacja działa na jego stan psychiczny. Jednym z eksperymentów może być prowadzenie dziennika natrętnych myśli, albo ustalenie częstotliwości sprawdzania ciała - takie stopniowe ograniczenia pokazują, że największy poziom lęku odnotowany jest w dni, w których wykonuje czynności oceniające stan zdrowia fizycznego.

Oprócz zastosowania terapii poznawczo-behawioralnej pomocna może być terapia rodzin w sytuacji, kiedy mamy do czynienia z przyczyną hipochondrii ulokowaną w systemie rodzinnym. Uzupełnieniem psychoterapii może być też leczenie farmakologiczne, jednak wizyta u lekarza psychiatry może być jedynie uzupełnieniem. Psychoterapia w aspekcie hipochondrii ma za zadanie zbudowanie nowego, konstruktywnego podejścia do choroby i nauka właściwych sposobów reagowania na nią.

Literatura

Kocjan Janusz. Hipochondria (lęk o zdrowie): obecna konceptualizacja, klasyfikacja oraz podobieństwo do zaburzeń lękowych = Hypochondriasis (health anxiety): current conceptualization, classification and overlap with anxiety disorders. Journal of Education, Health and Sport. 2015;5(5):193-204. ISSN 2391-8306. DOI 10.5281/zenodo.1758

Barbara Stec-Szczęsna, Marek Żebrowski Zastosowanie terapii poznawczo- -behawioralnej w leczeniu lęku o zdrowie, tom 13, nr 2, 77–83, 2016 Via Medica Psychiatria

Hipochondria

Wyszukaj psychoterapeutę specjalizującego się leczeniem hipochondrii.

Zadzwoń lub napisz