Zaburzenia lękowe

Czym są zaburzenia lękowe?

Poniżej odpowiemy na pytanie “zaburzenia lękowe co to?”, czy istnieje coś takiego jak zaburzenia lękowe test, jakie mają zaburzenia lękowe objawy, jakie są przyczyny zaburzeń lękowych, aż w końcu czy zaburzenia lękowe są uleczalne, a więc jak wyjść z zaburzeń lękowych.

Lęk czy strach jest naturalnym stanem emocjonalnym, który pojawia się w codziennym życiu. Strach czy lęk jest to reakcja na szereg sytuacji, które nas stresują jak np. wystąpienie publiczne czy wizyta u dentysty. Jednak lęk w zaburzeniach lękowych jest zupełnie czymś innym, bowiem zaburzenia lękowe zalicza się do grupy zaburzeń psychicznych. Zastanawiasz się zaburzenia lękowe co to?

 Czy zaburzenia lękowe są uleczalne?

Czy i jak leczyć zaburzenia lękowe? Zaburzenia lękowe można i trzeba leczyć. Czy istnieją leki na zaburzenia lękowe? Najlepszym sposobem leczenia zaburzeń lękowych będzie psychoterapia.  Szczególnie pomocna będzie terapia poznawcza zaburzeń lękowych. Jednak jeśli jeszcze nie zdecydowaliśmy się na wizytę u specjalisty lub na nią czekamy, warto spróbować wprowadzić do życia kilka czynności. 

Jak radzić sobie z irracjonalnym lękiem?

• terapia zaburzeń lękowych będzie możliwa przy prowadzeniu zdrowego stylu życia - regularna aktywność fizyczna, zdrowa dieta oraz wysypianie się zawsze pomagają walczyć z zaburzeniami na tle psychicznym,
   

• znajdź czas na swoje hobby, a może spróbuj technik relaksacyjnych? Jeśli przyjemność sprawia Ci czytanie lub słuchanie muzyki to znajdź na to czas, dla utrzymania dobrej kondycji psychicznej niezwykle ważna jest umiejętność odpoczywania i zrelaksowania się,
   

• ogranicz alkohol, używki oraz nadmiar kofeiny i energetyków - nadmierne ich spożycie może utrudnić walkę z zaburzeniami lękowymi, a dodatkowo przyczynić się do wystąpienia innych problemów,
   

• dbaj o dobre relacje rodzinne, zawodowe i partnerskie - komunikuj się otwarcie, wyrażaj swoje potrzeby, ale też szanuj potrzeby innych. Problemy w relacjach międzyludzkich, szczególnie te długo utrzymujące się nasilają stres i przyczyniają do wystąpienia lęku,
   

• jeśli przechodzisz ciężki okres w życiu, postaraj się odłożyć na później jak najwięcej możliwie stresujących sytuacji, jak przykładowo zmiana pracy czy przeprowadzka.

Zaburzenia lękowe - objawy

Jakie mogą być objawy zaburzeń lękowych? Czy jest na zaburzenia lękowe test? Objawy zaburzeń lękowych są podobne do objawów mocnego stresu w trudnych, życiowych sytuacjach. Jeśli jednak zaczynają się one przedłużać i nie mijają, a wręcz nasilają się z czasem, możemy przypuszczać zaburzenia lękowe. Warto zadać również pytanie jakie dają zaburzenia lękowe objawy somatyczne?

Objawy zaburzeń lękowych mogą być różne, w zależności od tego czego dotyczą. Są jednak objawy ogólne zaburzeń lękowych, które pojawiać się mogą zawsze. 

Zaburzenia lękowe objawy posiadają takie jak:
 

• trudności z uspokojeniem się po wystąpieniu stresującej sytuacji,

• problemy ze snem, oraz nawracające koszmary, 

• w zaburzeniach lękowych występuje zamartwianie się oraz niepokój przez dłuższy czas,

• problemy z oddychaniem podczas ataku lęku, kołatania serca, dolegliwości układu pokarmowego,

• ciągłe analizowanie sytuacji powodującej wystąpienie lęku,

• występowanie lęku silnego na tyle, że osoba go doświadczająca ogranicza kontakty społeczne, izoluje się oraz ogranicza podejmowanie jakichkolwiek aktywności i działań,

• dodatkowo różne zmiany zachowania czy tiki, które pojawiły się po traumatycznym przeżyciu są sygnałem świadczącym o możliwości rozwoju zaburzeń lękowych.

Jakie z kolei mogą być objawy w przypadku różnych rodzajów zaburzeń lękowych?

Fobia objawy ma następujące:
 

• kołatanie serca, przyspieszone bicie serca,

• omdlenie,

• unikanie sytuacji społecznych, miejsc lub rzeczy, które wywołują lęk,

• zimne poty.
  
   

Lęk paniczny (napadowy) objawy:
 

• duszność oraz ból w klatce piersiowej,

• przyspieszone bicie serca,

• zawroty głowy,

• silny niepokój,

• objawy chorobowe to też strach przed wystąpieniem choroby psychicznej lub przed utratą kontroli nad własnym zachowaniem,

• oblewanie potem.
  
  
   

Lęk uogólniony (zespół lęku uogólnionego) objawy:
 

• stałe uczucie ściskania w żołądku,

• zaburzenia lękowe uogólnione dają ciągłe uczucie niepokoju i zdenerwowania,

• drżenie mięśni i napięcie,

• pocenie się,

• przyspieszone bicie serca,

• zawroty głowy,

• uczucie bezradności i spodziewanie się czegoś złego,

• zaburzenia lękowe uogólnione to też obawy o zdrowie swoje i swoich bliskich.
  
  
   

Jeśliby więc wymienić jakie mają zaburzenia lękowe objawy somatyczne to na pewno zalicza się tutaj: problemy trawienne, kołatania serca, zawroty głowy, drżenie ciała, suchość w ustach, parestezje (drętwienia) kończyn, ale dolegliwości somatyczne to też duszności czy trudności w oddychaniu.

Jakie są przyczyny zaburzeń lękowych

Co więc przyczynia się do wystąpienia zaburzeń lękowych, jakie są przyczyny zaburzeń lękowych? Nie ma jednej, konkretnej przyczyny powodującej pojawienie się u danej osoby zaburzenia lękowego. Mimo to, istnieje kilka, których wystąpienie może odegrać istotną rolę dla powstania irracjonalnego lęku. 

Zaburzenia lękowe przyczyny:
 

• zaburzenia lękowe mogą być reakcją na sytuację zawodową, rodzinną lub finansową,
   

• zdarza się, że zaburzenia lękowe są odpowiedzią organizmu na wyczerpujące, trudne sytuacje lub na obawę przed zmianami - wydarzenia takie jak śmierć bliskiej osoby, zmiana pracy czy miejsca zamieszkania, ciąża, doświadczenie przemocy fizycznej, słownej, emocjonalnej czy seksualnej, 
   

• jeśli rodzice cierpią na zaburzenia lękowe, to jest większe prawdopodobieństwo wystąpienia ich również u dzieci. Mimo to, wyklucza się w tym przypadku kwestie genetyczne. Bardziej prawdopodobne są czynniki środowiskowe,
   

• przyczyną zaburzeń lękowych mogą być także choroby somatyczne - szczególnie problemy hormonalne, zaburzenia funkcjonowania tarczycy, astma, cukrzyca czy choroby serca,
   

• stosowanie substancji psychoaktywnych; używki takie jak alkohol, środki uspokajające czy narkotyki mogą wzmagać lęk lub go wyzwalać. Dodatkowo, jeśli dla chorej osoby substancje takie stają się ucieczką przed lękiem, lub chwilowo pomagają jej go zredukować, może wystąpić błędne koło ich zażywania,
   

• czynniki związane z osobowością - niska samoocena, perfekcjonizm czy potrzeba kontroli mogą przyczyniać się do wystąpienia irracjonalnego lęku.

 Rodzaje zaburzeń lękowych

Występuje kilka głównych typów zaburzeń lękowych. Zdarza się, że chory może doświadczać więcej niż jednego rodzaju zaburzeń lękowych.

Rodzaje zaburzeń lękowych (zaburzenia nerwicowe) to takie rodzaje jak : 
 

• fobia społeczna - występuje wtedy, kiedy osoba chora odczuwa bardzo silny lęk w każdej sytuacji, w której może zostać oceniona, zawstydzona czy skrytykowana przez innych ludzi. Ma to miejsce podczas wystąpień publicznych, podczas inicjowania rozmowy z kimś obcym lub nawet z kimś kogo już zna, ale też podczas rozmowy przez telefon, jedzenia w miejscu publicznym, czy nawet podczas wyjścia do sklepu. Fobii społecznej towarzyszą objawy takie jak oblewanie potem, czerwienienie się, przyspieszony oddech, przyspieszone bicie serca czy kołatanie serca. Lęk przed pojawieniem się tych objawów również wzmaga fobię społeczną i powoduje, że osoba jej doświadczająca unika w ogóle sytuacji styczności z innymi ludźmi.
   

• fobie specyficzne - objawiają się bardzo silnym lękiem przed sytuacjami, miejscami, czy rzeczami, które tak naprawdę nie sprawiają zagrożenia. Osoby cierpiące na fobie specyficzne zazwyczaj zdają sobie sprawę, że ich lęki są irracjonalne, ale mimo to nie potrafią przestać unikać bodźców wywołujących tę fobię. Fobii specyficznej towarzyszą zwykle takie objawy jak kołatanie serca, pocenie się czy przyspieszony oddech. 
   

Rodzaje zaburzeń lękowych jakimi są fobie specyficzne dzielimy na:
 

• fobie sytuacyjne jak np. klaustrofobia, lęk wysokości czy lęk przed dentystą,
   

• fobie zwierzęce - lęk przed pająkami, wężami itd,
   

• fobie związane ze środowiskiem naturalnym - lęk przed wiatrem, burzą czy ogniem,
   

• fobie przed krwią, zranieniem czy igłą,
   

• inne fobie jak np lęk przed zatłoczonym miejscem, przed zapachem czy przed konkretnymi  liczbami.
   

• zespół lęku uogólnionego- irracjonalny, przesadny lęk przed jakimś nieszczęściem czy katastrofą, który to nie ma żadnych podstaw logicznych do wystąpienia. Chory odczuwa silny niepokój i ciągle się zamartwia, występują u niego również czarne myśli, choć nie istnieją żadne sytuacje, które mogą sugerować prawdopodobieństwo wydarzenia się danego nieszczęścia. By zdiagnozować zespół lęku uogólnionego objawy tego zaburzenia muszą występować co najmniej przez pół roku, powodując zaburzenia w codziennym funkcjonowaniu. Chory odczuwa wówczas napięcie mięśni, drażliwość, cierpi na zaburzenia snu,
   

• lęk paniczny - są to ataki paniki, a więc intensywne epizody silnego lęku trwające przez relatywnie krótki czas (do 20 minut). Epizodom ataków paniki towarzyszą objawy takie jak duszność, drżenie mięśni i ciała, płytki oddech, duszności, nudności i bóle brzucha, zawroty głowy, parestezje kończyn czy lęk przed śmiercią. Napady paniki występują nagle, nie są związane z jakąś konkretną sytuacją. Jeśli osoba chora boi się ataków na tyle, że unika miejsc z których trudno byłoby jej uciec (np. komunikacja miejska czy kino) diagnozuje się wówczas lęk paniczny z agorafobią,
   

• zaburzenia obsesyjno- kompulsywne- są to nawracające, niemożliwe do kontrolowania myśli (obsesje), oraz czynności, które chory wykonuje, bo czuje się wewnętrznie do tego przymuszony (kompulsje). Obsesje to myśli, których człowiek tak naprawdę nie chce odczuwać, czuje się zawstydzony ich treścią, ale nie potrafi się ich pozbyć. Są to myśli o charakterze seksualnym, dotyczą też np strefy religijnej, lub wiążą się z obawą przed zranieniem kogoś czy zrobieniem mu fizycznej krzywdy. Kompulsje są zazwyczaj odpowiedzią na obsesje. Chory odczuwa przymus wykonywania jakichś czynności przez przykładowo określoną liczbę razy, ciągle myje ręce, sprawdza zamknięcie drzwi itp. Takie zachowanie ma zapobiec urealnieniu się myśli obsesyjnych lub jakiemuś nieszczęściu,
   

• zespół stresu pourazowego (PTSD) i zespół ostrego stresu (ASD) - występują po traumatycznym przeżyciu. Może być to związane z  wypadkiem samochodowym, wojną, napaścią czy przykładowo znęcaniem się. To co je różni to występowanie objawów dysocjacyjnych w przypadku ASD. Należą do nich depersonalizacja i derealizacja, oszołomienie, izolacja społeczna, zaburzenia dysocjacyjne, problemy z pamięcią czy różne dziwne zachowania. Objawy te trwają do miesiąca po wystąpieniu traumatycznego wydarzenia. Jeśli trwają dłużej diagnozuje się wówczas PTSD,
   

• lęk uogólniony - lęk występujący w postaci ciągłej, niezależnie od sytuacji. Jest to najczęściej występujący rodzaj lęku z grupy zaburzeń lękowych.
  
  
  

   

   

Jak wyjść z zaburzeń lękowych - sposoby leczenia

Jak wygląda leczenie zaburzeń lękowych i czy zaburzenia lękowe są uleczalne i jak wyjść z zaburzeń lękowych? Jak zwykle w takich przypadkach najskuteczniejszą formą leczenia będzie psychoterapia.
 

 A czy istnieją leki na zaburzenia lękowe? Tak, choć są stosowane uzupełniająco, wraz z prowadzoną psychoterapią. Pomocne w leczeniu farmakologicznym będą preparaty przeciwdepresyjne i przeciwlękowe.  Zaburzenia lękowe można wyleczyć, terapia zaburzeń lękowych pozwoli nam na odzyskanie komfortu życia.

Lęk jest normalną i nieuniknioną częścią ludzkiego doświadczenia. Wszyscy wiemy, jak to jest być nerwowym - nawet bardzo zaniepokojonym – z powodu randki, egzaminu, rozmowy kwalifikacyjnej, ważnego wystąpienia lub jakiegoś innego wydarzenia z życia. Pewien poziom lęku jest pomocny, ponieważ zapewnia energię, emocje i skupienie na zadaniu. Jednak u części osób lęk może stać się nieprzerwany, ekstremalny i nieproporcjonalny do sytuacji, pomimo że starają się zachować spokój.

Gdy lęk znacząco wpływa na życie lub dobre samopoczucie człowieka, często określa się go mianem zaburzenia lękowego.
 

Typowe problemy i zaburzenia związane z lękiem:

• lęk społeczny, w tym strach przed wystąpieniami publicznymi,

• zamartwianie się lub uogólniony lęk,

• atak paniki,

• reakcje pourazowe,

• obawy i fobie,

• obsesje i kompulsje.

Jeśli lęk wymknie się spod kontroli, może przeszkadzać Ci cieszyć się życiem i uniemożliwiać wykorzystanie Twojego potencjału. Zaburzenie lękowe może hamować Cię w pracy, powstrzymać Cię od robienia rzeczy, które chciałbyś zrobić, ingerować w relacje społeczne i rodzinne oraz podważać zaufanie do samego siebie, innych oraz niszczyć poczucie własnej wartości. Ludzie często popadają w depresję z powodu nadmiernego niepokoju, co tylko sprawia, że ich sytuacja staje się jeszcze trudniejsza.

 

Niestety, wiele rzeczy, które ludzie robią, by zmniejszyć swój lęk w krótkim czasie, na przykład sięgając po używki: alkohol, narkotyki, może w dłuższym okresie zwiększyć ich niepokój i spowodować dodatkowe problemy.

Skuteczne terapie zaburzeń lękowych, pomagają zrozumieć, co naprawdę napędza lęk, uczą konstruktywnych technik radzenia sobie z lękiem w krótkim czasie i wprowadzają trwałe zmiany.

Co to jest zaburzenie lękowe?

Niepokój, który ludzie odczuwają jako część zaburzeń lękowych, nie różni się od „normalnego" lęku, z tym że jest bardziej intensywny, częsty i łatwo uaktywniany, czasami aż do osiągnięcia poziomu przytłaczającego stresu i paniki. Punkt, w którym niepokój uznawany jest za zaburzenie, jest nieco arbitralny. Zależy od stopnia,w jakim lęk wpływa na życie danej osoby i / lub powoduje jej cierpienie. Najważniejsze jest to, że jeśli lęk powstrzymuje Cię od robienia ważnych rzeczy, które chciałbyś zrobić, przeszkadza w funkcjonowaniu społecznym, zawodowym, osobistym, wtedy cierpisz bardziej i ponosisz większe straty, niż tylko spowodowane samym niepokojem.




 

Literatura

 

Bilikiewicz A. (red.) Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny, PZWL, Warszawa 2007;

Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne. „Vesalius”, Kraków, Warszawa 2000;

J. Rybakowski, Współczesne poglądy na patogenezę i leczenie zaburzeń lękowych. Przewodnik Lekarza 2001.

Seligman M.E.P., Walker E.F., Rosenhan D.L. Psychopatologia. Zyski i S-ka, Poznań 2003;

Model poznawczy uogólnionego zaburzenia lękowego (na podstawie Wells, 1995)