22.07.2022
Psychoanaliza choć kojarzy się z kontrowersyjnymi tezami Freuda, to jednak znajduje swoje zastosowanie również obecnie.
Psychoterapia psychodynamiczna skupia się w procesie terapeutycznym na wypartych wspomnieniach, nieświadomych motywach czy konfliktach wewnętrznych.
Dzięki terapii psychodynamicznej możemy przepracować swoje doświadczenia, poznać źródło problemów osobistych oraz przyjrzeć się lepiej mechanizmom obronnym, które stosujemy.
Więcej na temat terapii psychodynamicznej znajdziesz poniżej.
Psychoterapia psychodynamiczna charakteryzuje się otwartą postawą terapeuty wobec subiektywnego postrzegania świata u człowieka. Spojrzenie na pacjenta w psychoterapii psychodynamicznej głównie koncentruje się na zrozumieniu zależności pomiędzy jego przeżyciami i różnymi aspektami jego relacji z środowiskiem zewnętrznym i wewnętrznym.
Przedmiotem psychoterapii psychodynamicznej jest wewnętrzny świat przeżyć pacjenta, a w szczególności obszar wszystkiego tego co nieświadomie, stłumione i wyparte. Wyciągnięcie na światło dzienne ukrytych obszarów psychiki związanych z emocjami, uczuciami, przeszłymi doświadczeniami pozwala na zmierzenie się z nimi na nowo i świadome przeżycie, tym razem pod kierunkiem terapeuty.
"Im bardziej jest się uczciwym wobec siebie, tym większą ma się szansę na satysfakcjonujące i udane życie."
Nancy McWilliams
Stłumione i ukryte obszary psychiki, choć nie są świadome dla człowieka, ciągle pracują w umyśle i potrafią negatywnie oddziaływać na różne przestrzenie życia. Często dotyczą:
ambiwalencji w myśleniu i odczuwaniu,
wpływają na postrzeganie własnej osoby oraz innych
osłabiają własny rozwój,
obniżają motywację,
przeszkadzają w zawieraniu zdrowych relacji.
Dzięki psychoterapii psychodynamicznej można jeszcze raz wejść w te przestrzenie i skutecznie zacząć z nimi pracować.
Według koncepcji psychoterapii psychodynamicznej rozwój różnego rodzaju zaburzeń ma swoje źródło już w okresie wczesnego dzieciństwa. To właśnie wtedy zaczyna kształtować się nasz obraz świata oraz sposób zawierania przyszłych relacji, dla których matrycą stają się kontakty z rodzicami.
W psychoterapii psychodynamicznej często podkreśla się rolę rodziców i ich zachowanie, które jeśli jest surowe czy odrzucające, może powodować u dziecka rozwój lęku podstawowego, bezsilność i izolację. Jedną z najważniejszych potrzeb u człowieka jest potrzeba bezpieczeństwa, która ma na celu unikanie odczuwania niepewności i lęku w stosunkach międzyludzkich. Według psychoterapii psychodynamicznej znaczącą rolę w powstawaniu różnego rodzaju zaburzeń psychicznych pełni lęk, a wszelkie próby jego usunięcia oraz przyjmowanie nieadaptacyjnych form obrony przyczyniają się do rozwoju zaburzeń zachowania czy osobowości.
"Siły i wiary w siebie poszukiwałam zawsze gdzieś poza sobą, a one pochodzą z mojego wnętrza. Cały czas są we mnie."
Anna Freud
Terapeuta w psychoterapii psychodynamicznej pomaga pacjentowi zrozumieć jego udział w stale powtarzających się problemach oraz w znalezienie związków pomiędzy aktualnym zachowaniem, a wcześniejszymi doświadczeniami. Proces terapii psychodynamicznej ma za zadanie pokazać również, że pacjent sam poprzez swoje zachowanie tworzy pewne konflikty oraz pogłębia je lub powtarza. Wiąże się to z doświadczeniami z przeszłości, ukazując nam przy tym wcześniejsze konflikty, urazy czy frustracje.
„Gdy słucham, co mówisz, słyszę kim jesteś” -
Ralph Waldo Emerson
Dzięki psychoterapii psychodynamicznej pacjent może w bezpiecznych warunkach i pod nadzorem terapeuty:
zobaczyć oraz zinterpretować ważne momenty z dotychczasowego życia,
ponownie je przepracować,
wrócić do życia z nowymi siłami i wglądem w swoje życie.
Odtworzenie traumatycznych doświadczeń w atmosferze pełnej akceptacji i zrozumienia pozwala z pewnego dystansu przyjrzeć się swojej przeszłości oraz dokonać analizy własnych lęków. Terapeuta jako osoba z zewnątrz, dzięki obiektywnemu spojrzeniu może dotrzeć do źródła problemów, które do tej pory były nieznane i nieświadome dla pacjenta.
Skupienie się na nieświadomych motywach działania i postrzegania świata, jakie ma miejsce w psychoterapii psychodynamicznej będzie szczególnie pomocne w leczeniu zaburzeń związanych z lękiem, depresją, osobowością czy zachowaniem. Praca nad konfliktami wewnętrznymi jaka odbywa się w przypadku psychoterapii psychodynamicznej pozwala znaleźć i zrozumieć źródło lęków, specyficznych fobii, kontekstu ich występowania, czy skomplikowanej natury zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych. Podejście psychodynamiczne może również skutecznie radzić sobie w przypadku stanów depresyjnych, obniżonego nastroju, przewlekłego smutku odnajdując ich przyczynę. Terapia psychodynamiczna sprawdzi się ponadto w przypadku zaburzeń osobowości takich jak borderline, narcyzm, osobowość dysocjacyjna, histrioniczna, lękowa czy anankastyczna, gdzie podczas psychoterapii sięga się głęboko do wewnętrznego świata przeżyć warunkującego schematy zachowania i interpretowanie świata.
Psychoterapia psychodynamiczna z racji, że sięga do przeszłości i wielu trudnych doświadczeń jest często procesem długotrwałym. Czas i tempo procesu terapeutycznego zawsze zależy od indywidualnych możliwości pacjenta w mierzeniu się z własnym Ja, a uzdrowienie bolesnych przestrzeni wymaga odpowiedniej ilości czasu, by przyniosło spokój i ukojenie. W psychoterapii psychodynamicznej terapeuta zawsze dostosowuje czas poszczególnych etapów terapii do danego problemu i osoby, aby ułatwić pacjentowi lepsze zrozumienie i przede wszystkim nie wywierać presji podejmowania działań na które jeszcze nie jest gotowy. Najczęściej więc psychoterapia psychodynamiczna trwa od kilku do kilkunastu miesięcy, może nawet osiągać okres kilku lat, gdzie zdarzają się większe przerwy.
Literatura
Kalita, L., Chrzan-Dętkoś, M., Skuteczność psychoterapii psychoanalitycznych, PSYCHOTERAPIA 4 (183) 2017 strony: 5–16
McWilliams, N., Psychoterapia psychoanalityczna, GWP, Gdańsk, 2021