Uzależnienie od internetu

Co to jest uzależnienie od internetu?

W dzisiejszych czasach internet stał się nieodłączną częścią życia codziennego, oferując dostęp do ogromnej ilości informacji, dał możliwości komunikacji, rozrywki i pracy. Jednakże, jak każda potężna technologia, może być również źródłem uzależnienia i komplikacji.

Uzależnienie od internetu może objawiać się różnymi zachowaniami, takimi jak ciągłe przeglądanie stron internetowych, granie w gry online, korzystanie z mediów społecznościowych czy kompulsywne sprawdzanie poczty elektronicznej. Przeczytaj jakie są objawy uzależnienia od internetu oraz jakie mogą być konsekwencje uzależnienia od internetu.

Na jakie rodzaje można podzielić uzależnienie od internetu?

W niniejszej publikacji dowiesz się czym jest socjomania internetowa oraz jak można zakwalifikować problem uzależnienia od internetu. Istnieją różne sposoby klasyfikowania siecioholizmu, a jedną z możliwych kategorii jest podział na siecioholizm społeczny i niespołeczny.

Siecioholizm społeczny: odnosi się do nadmiernego korzystania z internetu w kontekście interakcji społecznych, zwłaszcza za pośrednictwem mediów społecznościowych. Osoby dotknięte siecioholizmem społecznym nadmiernie przeglądają portale społecznościowe, profile innych osób, komentują, lajkują i udostępniają treści innych użytkowników, aby utrzymać lub zbudować relacje społeczne. Często mogą czuć się uzależnione od pozytywnych reakcji i komunikacji online, a ich samopoczucie może zależeć od aktywności w mediach społecznościowych.

Siecioholizm niespołeczny:  dotyczy nadmiernego korzystania z internetu w sposób izolujący lub niezwiązany z interakcjami społecznymi. Osoby dotknięte tym rodzajem siecioholizmu mogą spędzać godziny na grach komputerowych, przeglądaniu internetu, oglądaniu filmów, czytaniu wiadomości online itp., często w sposób, który negatywnie wpływa na ich życie osobiste, zawodowe i zdrowie. W przypadku siecioholizmu niespołecznego, korzystanie z internetu może służyć jako sposób na unikanie realnych problemów i obowiązków, prowadząc do zaniedbania obowiązków życiowych i zdrowego stylu życia.

Uzależnienie internetowe można też podzielić na różne rodzaje, uwzględniając także zróżnicowanie sposobów, w jakich ludzie nadużywają internetu między innymi na:

• uzależnienie od gier komputerowych (Gaming Addiction),
   

• uzależnienie od mediów społecznościowych (Social Media Addiction),
   

• erotomania internetowa: nałogowe korzystanie z materiałów pornograficznych jak np zdjęcia, erotyczne czaty czy filmiki,
   

• uzależnienie od zakupów online,
   

• socjomania internetowa: uzależnienia od kontaktów wirtualnych z innymi osobami poprzez czaty, wiadomości, fora dyskusyjne czy pocztę,
   

• uzależnienie od przeglądania internetu.

Uzależnienie od internetu w ujęciu statystycznym

Statystycznie, uzależnienie od internetu stało się coraz bardziej zauważalnym problemem w wielu społeczeństwach na całym świecie. 

Mechanizm uzależnienia oraz rozwój uzależnienia w ujęciu statystycznym dotyczy takich aspektów jak:

• wzrost korzystania z internetu: od początku lat 2000 korzystanie z internetu znacząco wzrosło. Wzrost dostępu do internetu mobilnego, rozwój technologii i coraz większa liczba dostępnych usług online przyczyniły się do tego, że coraz więcej osób spędza czas w sieci,
   

• wzrost uzależnień od internetu: wraz z rozwojem internetu i technologii cyfrowych, coraz więcej osób boryka się z problemami związanymi z nadmiernym korzystaniem z internetu. Uzależnienie od internetu staje się coraz bardziej rozpoznawalnym problemem zdrowia psychicznego,
   

• wzrost uzależnienia od mediów społecznościowych: szczególnie widoczny jest wzrost uzależnienia od mediów społecznościowych. Wielu ludzi spędza godziny na przeglądaniu platform takich jak Facebook, Instagram, Twitter czy TikTok, co może prowadzić do problemów zdrowotnych, emocjonalnych i społecznych,
   

• wpływ pandemii COVID-19: pandemia COVID-19 i związane z nią ograniczenia społeczne spowodowały, że jeszcze więcej osób zaczęło polegać na internetowych źródłach rozrywki, informacji i kontaktów społecznych, co mogło przyczynić się do wzrostu uzależnienia od internetu,
   

• różnice między grupami wiekowymi: statystyki pokazują, że uzależnienie od internetu może dotyczyć ludzi w różnym wieku, ale jest szczególnie powszechne wśród młodszych pokoleń, które od najmłodszych lat są wystawione na interakcje
  z technologią i internetem,
   

• różnice regionalne: istnieją również różnice regionalne, które mają wpływ na występowanie uzależnienia od internetu. W niektórych krajach i regionach problem ten może być bardziej powszechny z powodu różnic w dostępie do technologii, kultury internetowej i innych czynników społecznych.

Polska a siecioholizm

Dokładne dane dotyczące procentowego udziału osób uzależnionych od internetu w polskim społeczeństwie mogą być trudne do ustalenia ze względu na różne definicje uzależnienia od internetu oraz metody badawcze używane w różnych badaniach.

Warto również zauważyć, że istnieje pewna rozbieżność w kwestii uznania, co dokładnie stanowi uzależnienie od internetu. Niektóre badania mogą uwzględniać jedynie uzależnienie od konkretnych aspektów internetu, takich jak media społecznościowe czy gry komputerowe, podczas gdy inne badania mogą uwzględniać ogólne uzależnienie od internetu jako całości. Mimo to, przyjmuje się, że około 6-10% osób w Polsce to osoby wymagające leczenia siecioholizmu.

Jakie są objawy uzależnienia od internetu?

Objawy uzależnienia od internetu to przede wszystkim:

• trudności w kontrolowaniu czasu spędzanego online,

• ignorowanie obowiązków zawodowych, szkolnych, rodzinnych lub społecznych z powodu korzystania z internetu,

• wewnętrzny ciągły przymus przetwarzania i pobierania informacji z internetu,

• wywoływanie konfliktów z bliskimi z powodu nadmiernego korzystania z internetu, wahania nastroju i negatywne emocje,

• utrata zainteresowania wcześniejszymi aktywnościami na rzecz czasu spędzanego online,

• zaniedbywanie relacji społecznych na rzecz czasu spędzanego online. Unikanie spotkań towarzyskich czy rodzinnych to również objawy uzależnienia od internetu,

• fizyczne symptomy, takie jak bóle głowy, problemy ze snem, zmęczenie, gdy dana osoba nie korzysta z internetu,

• uczucie niepokoju lub podniecenia związane z korzystaniem z internetu.

Jakie są przyczyny siecioholizmu?

Przyczyny uzależnienia od internetu są różnorodne i złożone. Wzrost dostępności internetu, rozwój technologii cyfrowych, atrakcyjność interakcji społecznych online, brak alternatywnych zajęć czy zainteresowań, a także czynniki psychologiczne i trudności w kontroli czasu spędzanego online - to tylko kilka z czynników, które mogą przyczyniać się do nadmiernej konsumpcji treści internetowych.
 

Skutki uzależnienia od internetu?

Zastanawiasz się jakie mogą być skutki uzależnienia od internetu? Uzależnienie od internetu może mieć szereg szkodliwych skutków dla zdrowia psychicznego, emocjonalnego, społecznego i fizycznego.

Skutki uzależnienia od internetu to przede wszystkim:

• zdrowie psychiczne: depresja, lęki, zaburzenia snu, nadmierne stresy i napięcia emocjonalne,
   

• społeczne wycofanie i izolacja społeczna: prowadzi to do osłabienia relacji z rodziną, przyjaciółmi i innymi ludźmi,
   

• problemy w relacjach z innymi to również skutki uzależnienia od internetu,
   

• obniżenie wydajności: w szkole, pracy lub innych obszarach życia, gdy osoba poświęca więcej czasu na korzystanie z internetu niż na wykonywanie ważnych zadań,
   

• przeciążenie informacyjne, 
   

• konsekwencje uzależnienia od internetu to też zaniedbywanie zdrowia fizycznego: brak aktywności fizycznej, niezdrowa dieta i problemy ze zdrowiem fizycznym np zespół cieśni nadgarstka czy bóle kręgosłupa,
   

• możliwość rozwinięcia się innych uzależnień, np. od alkoholu,
   

• utrata kontroli i równowagi w życiu osobistym oraz zawodowym,
   

• problemy z samopoczuciem: poczucie pustki, brak satysfakcji z życia oraz obniżenie poczucia własnej wartości to również potencjalne skutki uzależnienia od internetu.

Grupy ryzyka i czynniki predysponujące

Grupy ryzyka i czynniki predysponujące do uzależnienia od internetu mogą być zróżnicowane i obejmować różne obszary społeczne, demograficzne oraz psychologiczne. 

Oto kilka przykładów grup ryzyka i czynników predysponujących:

• młodzież i młodzi dorośli: osoby młode, zwłaszcza nastolatkowie i młodzi dorośli, mogą być bardziej podatne na uzależnienie od internetu ze względu na swoją intensywną interakcję z technologią, czy potrzebę przynależności społecznej,
   

• osoby z zaburzeniami psychicznymi: osoby cierpiące na zaburzenia psychiczne, takie jak depresja, lęki, ADHD czy zaburzenia obsesyjno-kompulsywne,
   

• osoby o niskim poczuciu własnej wartości: mogą one szukać potwierdzenia i akceptacji online, co może prowadzić do nadmiernego korzystania z internetu,
   

• osoby z ograniczonym wsparciem społecznym: brak wsparcia społecznego i trudności w nawiązywaniu relacji interpersonalnych w rzeczywistości mogą skłaniać osoby do szukania towarzystwa online,
   

• osoby z trudnościami emocjonalnymi: osoby z trudnościami w radzeniu sobie z emocjami, np. związane z przeżyciem traumy czy stresem życiowym, mogą korzystać z internetu jako ucieczki lub formy samoleczenia, co zwiększa ryzyko uzależnienia,
   

• osoby pracujące w branżach związanych z technologią: zwłaszcza ci, których praca wymaga intensywnego korzystania z internetu,
   

• osoby z nadmiernym stresem życiowym: np. związanego z pracą, szkołą, relacjami rodzinnymi lub finansami,
   

• osoby z ograniczonym dostępem do alternatywnych form rozrywki.

Diagnoza i terapia siecioholizmu

Diagnoza i terapia siecioholizmu to procesy mające na celu identyfikację nadmiernej zależności od internetu oraz opracowanie planu leczenia i wsparcia dla osób dotkniętych problemem. Diagnoza obejmuje wywiad z pacjentem, wykorzystanie kwestionariuszy oraz diagnozę różnicową.
 

Prewencja i edukacja jako narzędzia walki z uzależnieniem

Prewencja i edukacja są kluczowymi narzędziami w zwalczaniu uzależnień, w tym również uzależnienia od internetu. Prewencja polega na informowaniu społeczeństwa o zagrożeniach związanych z nadmiernym korzystaniem z internetu oraz rozwijaniu umiejętności radzenia sobie ze stresem i negatywnymi emocjami w sposób zdrowy. 

Rola rodziców i opiekunów w zapobieganiu uzależnieniu

Rola rodziców i opiekunów jest kluczowa w zapobieganiu uzależnienia od internetu u dzieci i młodzieży. 

 

Rodzice powinni być zaangażowani w życie online swoich dzieci, interesować się ich aktywnościami w sieci, rozmawiać o treściach, które konsumują oraz o ich relacjach z innymi użytkownikami internetu. Bardzo ważne jest promowanie przez rodziców alternatywnych form aktywności i rozrywki poza internetem, takich jak sport, czytanie książek, zajęć artystycznych czy spacerów na świeżym powietrzu.

 

Ważne jest, aby rodzice tworzyli atmosferę otwartej komunikacji z dziećmi na temat korzystania z internetu oraz problemów z nim związanych.

ZAREZERWUJ WIZYTĘ

Literatura

Jakubik, A. (2002). Zespół uzależnienia od Internetu. Studia Psychologica, 3(1), 133-142.

Wołpiuk-Ochocińska, A. (2006). Uzależnienie od Internetu–przybliżenie zjawiska. Studia z psychologii w KUL, 13, 99-119.

Zawada, P. (2020). Uzależnienie od Internetu jako wyraz patologii społecznej. Seminare. Poszukiwania naukowe, 41(3), 91-103.