Uzależnienie od gier komputerowych

Skąd bierze się uzależnienie od gier komputerowych?

 

Świat gier komputerowych, pełen wirtualnych przygód i niezwykłych możliwości, stał się integralną częścią życia wielu osób, zwłaszcza w erze cyfrowej rewolucji. Nic więc dziwnego, że wiele osób spędza dużo czasu na grach komputerowych. Jeśli jednak w związku z tym pojawia się utrata kontroli czy problemy natury emocjonalnej, może rozwijać się w graczu uzależnienie od gier komputerowych.

Statystyki dotyczące uzależnienia od gier komputerowych mogą się różnić w zależności od źródeł i regionów, jednak kilka badań sugeruje, że jest to coraz większy problem, tak samo jak w przypadku uzależnień od alkoholu, czy też uzależnienia od Internetu.

Według Światowej Organizacji Zdrowia, uzależnienie od gier komputerowych zostało dodane do Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób (ICD-11) jako zaburzenie uzależnienia od gier komputerowych, badania naukowe wskazują, że w Polsce około 2,5 miliona graczy może być dotkniętych problematycznym lub uzależniającym zachowaniem związanym z grami komputerowymi, według raportu Entertainment Software Association z 2020 roku, ponad 214 milionów Amerykanów gra w gry komputerowe, z czego średni wiek gracza wynosi 34 lata, a 73% z nich to osoby powyżej 18 roku życia.

Grupy ryzyka i co predysponuje człowieka do uzależnienia od gier  komputerowych?

Badania prowadzone w różnych krajach sugerują, że uzależnienie od gier komputerowych może dotyczyć głównie młodszych osób, ale również osoby dorosłe często przejawiają ten problem. Niektóre badania sugerują, że mężczyźni są bardziej podatni na uzależnienie od gier komputerowych niż kobiety, ale ta tendencja może się zmieniać wraz z rozwojem branży gier i zmianami społecznymi.

Jakie można jeszcze wyodrębnić grupy ryzyka?

• osoby z problemami emocjonalnymi, takimi jak depresja, lęki czy problemy z samooceną, mogą być bardziej podatne na ucieczkę do wirtualnego świata gier komputerowych jako formy ucieczki lub radzenia sobie ze stresem,
   
• osoby z zaburzeniami uwagi, takimi jak przykładowo ADHD,
   
• osoby, które doświadczają izolacji społecznej lub mają trudności w nawiązywaniu relacji interpersonalnych w świecie rzeczywistym, mogą szukać interakcji społecznej w środowisku wirtualnym gier komputerowych,
   
• osoby, które mają skłonność do uzależnień od substancji lub innych zachowań, mogą być bardziej podatne na uzależnienie od gier komputerowych z powodu podobnych mechanizmów neurobiologicznych i psychologicznych.

Przyczyny uzależnienia od gier komputerowych?

Przyczyny uzależnienia od gier komputerowych należy upatrywać w takich czynnikach jak:
 

• działanie mózgu: gry komputerowe mogą wywoływać u graczy nagrody neurochemiczne poprzez uwalnianie neuroprzekaźników, takich jak dopamina. Te nagrody mogą prowadzić do uczucia przyjemności i motywacji do dalszego grania,
   
• zmiany neurologiczne: uzależnienie od gier komputerowych może być związane z nieprawidłowymi zmianami w mózgu, zwłaszcza w obszarach odpowiedzialnych za kontrolę impulsów, nagrody i emocji,
   
• ucieczka przed rzeczywistością: dla niektórych osób gry komputerowe stanowią formę ucieczki od problemów osobistych, stresu czy trudności emocjonalnych,
   
• poczucie przynależności: gry komputerowe często oferują interakcję z innymi graczami przez internet, co daje poczucie przynależności do społeczności oraz więzi z innymi graczami. To uczucie przynależności może stać się ważne dla osób, które mają trudności w nawiązywaniu relacji w świecie rzeczywistym,
   
• marketing i projektowanie gier: niektóre gry są zaprojektowane w taki sposób, aby wywoływać uczucie ciągłego postępu, nagradzając graczy za osiągnięcia i zachęcając do kontynuowania gry.

Jakie są objawy uzależnienia?

Uzależnienie od gier komputerowych u dorosłych i  dzieci może manifestować się poprzez różnorodne objawy zarówno fizyczne, jak i emocjonalne. 

Objawy uzależnienia od gier dotyczą takich aspektów jak:

1. Obsesyjne myślenie o grach,
2. Trudności z kontrolowaniem czasu gry,
3. Zaniedbywanie obowiązków,
4. Izolacja społeczna, zaniedbane spotkania towarzyskie lub rodzinne,
5. Zmiany nastroju ,wahania nastroju, szczególnie gdy dana osoba nie może grać lub doświadcza porażki w grze.
6. Objawy uzależnienia od gier to również fizyczne objawy zaniedbania: brak snu, nieregularne posiłki, bóle głowy czy problemy z kręgosłupem z powodu złej postawy.
7. Uzależniony od gier komputerowych często przejawia agresywne zachowania lub ma nadmiernie emocjonalne reakcje,
8. Odczuwanie lęku lub depresji,
9. Brak zadowolenia z życia poza grami.

Skutki uzależnienia od gier dla zdrowia i życia społecznego

Uzależnienie od gier komputerowych u dorosłych i u dzieci może mieć negatywne skutki zarówno dla zdrowia fizycznego i psychicznego jednostki, jak i dla jej życia społecznego i relacji z otoczeniem. 

Zdrowie fizyczne:

 

Uzależnienie od gier komputerowych manifestuje się siedzącym trybem życia, co z kolei zwiększa ryzyko otyłości, problemów z krążeniem, a także chorób serca. Długotrwałe patrzenie na ekran komputera może prowadzić do zmęczenia oczu, oraz  wpływać na pogorszenie wzroku i bóle głowy. Nadmierne granie w gry komputerowe może zakłócać rytm snu, prowadząc do bezsenności i chronicznego zmęczenia.

Zdrowie psychiczne:
 

Uzależnienie od gier komputerowych może być związane z depresją, lękiem i innymi problemami psychicznymi, szczególnie gdy gra staje się jedynym sposobem radzenia sobie ze stresem lub trudnościami emocjonalnymi. Niektóre badania sugerują, że nadmierne granie w gry komputerowe, zwłaszcza gry o charakterze agresywnym, może prowadzić do wzrostu agresywności i problemów z kontrolą gniewu.

Życie społeczne:

 

Uzależnienie od gier komputerowych może prowadzić do izolacji społecznej, gdy dana osoba wybiera granie w gry zamiast uczestniczenia w interakcjach z innymi ludźmi. Nadmierne granie w gry komputerowe może prowadzić do konfliktów w relacjach z rodziną, przyjaciółmi lub partnerem życiowym. Uzależnienie od gier komputerowych może prowadzić do spadku osiągnięć szkolnych lub zawodowych z powodu zaniedbywania obowiązków i utraty koncentracji. Możliwe skutki to często utrata pracy czy gorsze stopnie w szkole.

Diagnozowanie uzależnienia od gier komputerowych

Według Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego (APA), jeśli dana osoba spełnia pięć lub więcej z wymienionych niżej kryteriów w ciągu ostatnich 12 miesięcy, może to sugerować obecność problematycznego lub patologicznego uzależnienia od gier komputerowych.
 

1. Utrata kontroli: osoba traci kontrolę nad ilością czasu spędzanym na grach komputerowych.
    
2. Zwiększanie ilości czasu spędzanego na grach komputerowych w celu osiągnięcia satysfakcji.
    
3. Myślenie o grach komputerowych w sposób nadmierny, ciągły.
    
4. Próby ograniczenia ilości czasu spędzanego na grach komputerowych są nieudane.
    
5. Utrata zainteresowania innymi formami rozrywki.
    
6. Nadmiernie inwestowanie czasu w gry komputerowe kosztem innych aktywności i obowiązków.
    
7. Oszukiwanie innych lub ukrywanie grania.
    
8. Konflikty z rodziną, przyjaciółmi lub innymi osobami z powodu nadmiernego grania w gry komputerowe.
    
9. Ucieczka przed problemami emocjonalnymi lub złym samopoczuciem poprzez granie w gry komputerowe.
    

Metody leczenia i terapii uzależnienia od gier

Leczenie i terapia uzależnień od gier komputerowych mogą być skuteczne, ale wymagają zindywidualizowanego podejścia, uwzględniającego specyficzne potrzeby i sytuację danej osoby. Najczęściej, w leczeniu uzależnienia wykorzystywane są terapie takie jak:
 

• terapia poznawczo-behawioralna,
• terapia grupowa,
• terapia rodzinna,

W przypadku dzieci istotne jest ustalenie zdrowych granic dotyczących czasu spędzanego na grach komputerowych oraz ograniczenie dostępu do gier, szczególnie tych, które związane są z agresją i niedozwolonymi treściami. 

Rola rodziców i opiekunów w zapobieganiu uzależnieniu

 

Rola rodziców i opiekunów w zapobieganiu uzależnieniu od gier komputerowych jest niezwykle istotna, ponieważ to oni często mają największy wpływ na nawyki i zachowania dzieci oraz młodzieży. Rodzice powinni ustanowić jasne granice dotyczące czasu, lub określić konkretne godziny spędzone na grach komputerowych.

 

Oczywiście rodzice powinni być przykładem dla swoich dzieci poprzez ograniczanie własnego czasu spędzanego na grach komputerowych i pokazywanie, że istnieje wiele innych sposobów spędzania czasu wolnego. Przyjęcie tych strategii może pomóc rodzicom i opiekunom w zapobieganiu uzależnieniu od gier komputerowych oraz w kształtowaniu zdrowych nawyków związanych z korzystaniem z technologii przez dzieci i młodzież.
 

ZAREZERWUJ WIZYTĘ

 

Literatura

Pawłowska, B., & Dziurzyńska, E. (2012). Relacje w rodzinie a uzależnienie od gier komputerowych u młodzieży. Current Problems of Psychiatry, 13(3).
Cyrklaff-Gorczyca, M., & Kruszewski, T. (2018). Uzależnienie od gier internetowych–opis badania i propozycja korekty postaw. Rozprawy Społeczne, 12(4), 46-55.
Kacprzyk, A. (2019). Dziecko w świecie gier komputerowych–możliwości i zagrożenia. In Parezja. Forum Młodych Pedagogów Przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN (Vol. 12, No. 2, pp. 122-134). Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku