Tokofobia

Czym jest tokofobia?
 

Tokofobia zalicza się do grupy jaką są zaburzenia lękowe, posiadające często podłoże nerwicowe. Tokofobia jest to silny strach przed ciążą oraz lęk przed porodem. Kobiety, które zaszły w ciążę, ale odczuwają paniczny lęk przed porodem bardzo często nalegają na zakończenie ciąży poprzez cesarskie cięcie. Tokofobia jest również jedną z przyczyn świadomej rezygnacji z ciąży i posiadania potomstwa. 
 

Rodzaje tokofobi
 

Tokofobia, czyli zarówno lęk przed ciążą, jaki i lęk przed porodem można dzielić się na dwie grupy:

• tokofobia pierwotna,
• tokofobia wtórna.

Tokofobia pierwotna
 

Tokofobia pierwotna odnosi się do sytuacji, w której kobieta doświadcza lęku przed porodem i urodzeniem dziecka, mimo braku jakichkolwiek traumatycznych doświadczeń związanych z poprzednimi porodami lub medycznymi powikłaniami. Osoba dotknięta tokofobią pierwotną może cierpieć na ten lęk z powodu obaw związanych z samym procesem porodu, bólem, utratą kontroli nad ciałem lub innymi czynnikami, które są możliwe przy porodzie.

Tokofobia wtórna

Tokofobia wtórna dotyczy osób, które doświadczyły traumatycznych lub negatywnych doświadczeń związanych z poprzednimi porodami lub innymi sytuacjami związanymi z urodzeniem dziecka. Te negatywne doświadczenia mogą obejmować komplikacje medyczne podczas porodu, urazy psychiczne lub fizyczne związane z poprzednimi porodami, czy nawet utratę dziecka. Tokofobia wtórna może być spowodowana także obserwacją lub słyszeniem o traumatycznych doświadczeniach innych kobiet podczas porodu.

Jakie są przyczyny tokofobi?
 

Tokofobia może mieć różnorodne przyczyny. Te przyczyny mogą być zarówno psychologiczne, jak i fizyczne.

Tokofobia przyczyny:

• doświadczenia z przeszłości: jeśli kobieta wspomina swój poprzedni poród traumatycznie, może to prowadzić do rozwoju tokofobii,
   
• przerażające historie i media: współczesne media mogą przyczynić się do wzrostu lęków związanych z porodem poprzez wyolbrzymianie negatywnych doświadczeń lub pokazywanie porodów w sposób przerażający,
   
• nadmierny stres lub lęki związane z ciążą: sam fakt ciąży i nadchodzącego porodu może wywoływać stres i lęki u niektórych kobiet, zwłaszcza jeśli są one niepewne co do swojej zdolności do poradzenia sobie z nową sytuacją,
   
• brak wsparcia społecznego: brak wsparcia ze strony partnera, rodziny lub przyjaciół może zwiększyć lęki związane z porodem i macierzyństwem,
   
• przyczyny biologiczne: tokofobia może mieć również podłoże biologiczne, takie jak zmiany hormonalne, które mogą wpływać na samopoczucie psychiczne i emocjonalne kobiety w czasie ciąży i porodu,
   
• historia zaburzeń psychicznych: osoby z historią zaburzeń psychicznych, takich jak depresja, lęki czy PTSD (zespół stresu pourazowego), mogą być bardziej podatne na rozwój tokofobii,
   
• brak wiedzy i przygotowania: brak odpowiedniej wiedzy na temat porodu i macierzyństwa, a także brak przygotowania do porodu, może prowadzić do lęków i niepewności.
  
  
   

Najczęstsze objawy lęku przed ciążą

 

Zastanawiasz się jakie są najczęstsze objawy tokofobii? Jak już zostało wspomniane, tokofobia to głównie lęk przed ciążą i lęk przed porodem. Jak się on objawia?

Tokofobia objawy:

 

• ataki paniki: w związku z myślami lub sytuacjami związanymi z porodem i urodzeniem dziecka,
   
• silny lęk i niepokój: przed nadchodzącym porodem, nawet gdy jest to jeszcze w odległej przyszłości,
   
• zaburzenia snu, bezsenność, koszmary senne,
   
• unikanie tematów związanych z porodem: osoby dotknięte tokofobią mogą unikać dyskusji na temat ciąży, porodu i macierzyństwa, ponieważ te tematy wywołują u nich silny dyskomfort emocjonalny,
   
• fizyczne objawy stresu: tokofobia może objawiać się także fizycznymi objawami stresu, takimi jak przyspieszone bicie serca, poty, drżenie, nudności, zawroty głowy czy bóle głowy,
   
• izolacja społeczna: objawy tokofobii to też często izolacja społeczna, unikanie kontaktu z innymi osobami w ciąży lub unikanie sytuacji, które mogą przypominać o porodzie,
   
• depresja: zwłaszcza gdy lęk i niepokój są chroniczne i znacznie wpływają na codzienne funkcjonowanie,
   
• obsesyjne myśli: osoby dotknięte tokofobią mogą mieć obsesyjne myśli na temat porodu, które są trudne do kontrolowania,
   
• poczucie bezsilności na myśl o zbliżającym się porodzie oraz poczucie braku kontroli to również tokofobia objawy.
  
   

Psychoterapia w leczeniu tokofobi

Tokofobia leczenie to bardzo często psychoterapia, która jest stosowana najczęściej i jest najbardziej skuteczna.
 

Tokofobia leczenie w psychoterapii opiera się na takich aspektach jak:
 

• terapia poznawczo-behawioralna (CBT): CBT jest jednym z najczęściej stosowanych podejść terapeutycznych w leczeniu lęków i fobii. W przypadku tokofobii, terapia poznawczo-behawioralna może pomóc osobie zidentyfikować i zmodyfikować negatywne myśli i przekonania związane z porodem, 
   
• terapia poznawcza z użyciem technik relaksacyjnych: głębokie oddychanie, medytacja, czy progresywne odprężanie mięśni mogą pomóc w redukcji stresu i lęków związanych z porodem,
   
• terapia poznawczo-behawioralna skoncentrowana na traumatycznych doświadczeniach,
   
• wsparcie grupy: wsparcie ze strony grupy osób przeżywających podobne doświadczenia może być cenne dla osób z tokofobią. Grupy wsparcia mogą zapewnić bezpieczne środowisko do dzielenia się doświadczeniami i emocjami oraz oferować wsparcie od osób, które rozumieją i przeżywają podobne lęki.

Wpływ tokofobii na decyzje o ciąży i porodzie

 

Tokofobia może być bardzo silnym i uciążliwym zaburzeniem, które może znacząco wpływać na życie i decyzje danej osoby. Kobieta cierpiąca na tokofobię może zdecydować się zrezygnować z macierzyństwa z powodu swoich lęków i obaw związanych z porodem i urodzeniem dziecka. 

Jak jeszcze tokofobia może wpływać na decyzje kobiet?:
 

• zapobieganie ciąży: osoba dotknięta tokofobią może zdecydować się na unikanie ciąży, aby uniknąć konfrontacji z lękiem związanym z porodem i urodzeniem dziecka,
   
• decyzja o przerwaniu ciąży: jeśli osoba z tokofobią zajdzie w ciążę, lęk związany z porodem może skłonić ją do rozważenia przerwania ciąży jako sposobu uniknięcia doświadczenia porodu i urodzenia dziecka,
   
• wybór cesarskiego cięcia: osoby dotknięte tokofobią mogą preferować cesarskie cięcie jako metodę porodu z powodu lęku przed naturalnym porodem. Mogą uważać, że cesarskie cięcie zapewnia większą kontrolę i bezpieczeństwo podczas porodu,
   
• szukanie specjalistycznej opieki medycznej: osoby z tokofobią mogą aktywnie poszukiwać specjalistycznej opieki medycznej, w tym lekarzy i położnych, którzy są w stanie zrozumieć ich obawy i zapewnić odpowiednie wsparcie przed, w trakcie i po porodzie,
   
• decyzja o adopcji: tokofobia może również skłonić osoby do podjęcia decyzji o adopcji dziecka zamiast biologicznego rodzicielstwa, jako sposób na uniknięcie lęku związanego z porodem i urodzeniem dziecka.

Wpływ tokofobii na partnerów

Tokofobia może mieć istotny wpływ nie tylko na osoby same w sobie, ale także na ich partnerów. Partnerzy osób dotkniętych tokofobią mogą doświadczać emocjonalnego obciążenia związanego z lękiem i obawami swojej partnerki. 

 

Oczywiście często partnerzy kobiet z tokofobią pełnią ważną rolę jako źródło wsparcia emocjonalnego. Mogą pomagać w radzeniu sobie z lękami i obawami poprzez wysłuchiwanie, udzielanie wsparcia i okazywanie zrozumienia. Często też partnerzy mogą doświadczać własnych obaw i stresu związanych z nadchodzącym porodem, zwłaszcza jeśli widzą, że ich partnerka cierpi z powodu tokofobii. Mogą martwić się o zdrowie i bezpieczeństwo swojej partnerki oraz o to, jak poradzi sobie w trudnej sytuacji.
 

Ważne jest, aby partnerzy osób dotkniętych tokofobią byli świadomi swoich własnych uczuć i potrzeb oraz aby starali się wspierać swoje partnerki w trudnych chwilach. Komunikacja, empatia i gotowość do udzielenia wsparcia są kluczowe w zarządzaniu wpływem tokofobii na związek i życie rodziny.

Podsumowując warto jeszcze dodać, że nie istnieje coś takiego jak tokofobia test online do samodzielnej diagnozy tokofobii. Jednakże, jeśli masz objawy dotyczące tokofobii lub doświadczasz silnego lęku związanego z porodem, warto porozmawiać z lekarzem lub terapeutą. Specjaliści mogą przeprowadzić wywiad oraz ewentualnie zlecić dodatkowe badania lub ocenę, aby zdiagnozować tokofobię i zaproponować odpowiednie leczenie lub wsparcie.


 

ZAREZERWUJ WIZYTĘ


 

Literatura

Wells, Adrian. 2010. Terapia poznawcza zaburzeń lękowych – praktyczny podręcznik i przewodnik po teorii. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Nocoń, K. (2023). Zjawisko tokofobii, a poczucie własnej skuteczności, nadziei podstawowej i lęku u kobiet w ciąży.
Ayers, Susan. 2014. „Fear of childbirth, postnatal post-traumatic stress disorder and midwifery care.” Midwifery 145-148.
Gobin, Keisha C, Jenna E Boyd, and Sheryl M. Green. 2022. „Cognitive Processing Therapy for Childbirth-Related Posttraumatic Stress Disorder: A Case Report.” Cognitive and Behavioral Practice.