Bulimia

Co to jest bulimia – definicja

Bulimia nervosa znana również pod nazwą żarłoczność psychiczna to zaburzenie odżywiania charakteryzujące się występowaniem niekontrolowanych napadów tzw. ,,wilczego głodu”, czyli zjadania bardzo dużej ilości pokarmów w krótkim czasie. Epizody objadania się mogą występować nawet kilka razy w ciągu tygodnia.

Kogo dotyczy największe ryzyko zachorowania na bulimię? 

Bulimia jest poważną chorobą przewlekłą i częściej dotyka kobiet, szczególnie w okresie dojrzewania oraz między 14 a 24 rokiem życia. Zaburzenie to zazwyczaj poprzedzone jest epizodem anoreksji. Zaburzenia odżywiania wśród płci męskiej również występują, jednak zdecydowanie rzadziej, zazwyczaj u młodych chłopców, którzy narażeni są na krytykę ze strony rówieśników. 

Bulimia, a anoreksja – różnice

Innym zaburzeniem odżywiania jest anoreksja, inaczej jadłowstręt psychiczny. Ona również objawia się zaburzonym obrazem własnego ciała, chory jest niezadowolony ze swojego wyglądu, miewa wyrzuty sumienia po zjedzeniu większej ilości jedzenia, co powoduje, że zaczyna unikać spożywania pokarmów, liczy kalorie i zmniejsza wartości energetyczne swoich posiłków. Oprócz tego chory na anoreksję zaczyna intensywne ćwiczenia fizyczne, co bardzo obciąża organizm i prowadzi do skrajnych sytuacji zmęczenia oraz zaburzeń w prawidłowym funkcjonowaniu wielu narządów.

 

Jak rozpoznać bulimię – objawy

Rozpoznanie osoby z zaburzeniami odżywiania – bulimii nie należy do prostych, ponieważ mogą mieć one prawidłową masę ciała lub nawet otyłość. Jednak w przebiegu bulimii dochodzi do różnych komplikacji w organizmie chorego, co może pomóc w diagnozie. Wczesna identyfikacja choroby może pozwolić na włączenie leczenia i zapobiegania powikłaniom bulimii. Bulimia objawy psychiczne to głównie chorobliwy lęk przed otyłością, zaburzony obraz ciała, postrzeganie siebie jako osoby otyłej. 

Podstawowym objawem bulimii jest kompulsywne objadanie się. Chory w krótkim czasie potrafi zjeść bardzo dużą ilość jedzenia, przejawia się to zachowanie brakiem kontroli nad ilością spożywanych pokarmów. Podczas epizodów bulimicznych oprócz nadmiernego objadania się, chory dopuszcza się niewłaściwych kompensacyjnych zachowań, czyli m.in. prowokowania wymiotów, stosowania lewatyw, leków przeczyszczających, moczopędnych oraz hormonów tarczycy. Objawy bulimii mogą się jeszcze przejawiać jako postrzeganie siebie z zaburzonym obrazem własnego ciała, towarzyszy im niska samoocena ciągły strach i lęk o niechciane przybranie na wadze. Osoby cierpiące na zaburzenia odżywiania są podatne na inne uzależnienia i może dojść do sytuacji, że chcąc uciszyć swoje negatywne myśli zaczynają nadużywać substancji psychoaktywnych.
 

Rodzaje bulimii 

Wyróżnia się dwa typy żarłoczności psychicznej - bulimii:
 

• przeczyszczający, który charakteryzuje się stosowaniem leków przeczyszczających, moczopędnych oraz prowokowaniem wymiotów,
   

• nieprzeczyszczający, w którym epizody objadania się kompensowane są głodzeniem, restrykcyjną dietą, a osoby z bulimią nieprzeczyszczającą nawet stosują głodówkę lub intensywną aktywnością fizyczną (bulimia sportowa).
   

Bulimia sportowa dotyka najczęściej młode osoby, które chcą posiadać szczupłą i wysportowaną sylwetkę, jaką często kreują media i społeczeństwo. Chęć akceptacji ze strony populacji jest tak wielka, że chory coraz więcej czasu spędza na wyczerpujących treningach. Początkowo jest to kilka razy w tygodniu, jednak wraz ze wzrostem efektów – zgubionych kilogramów – wzrasta ilość wyczerpujących treningów. Osoba uzależniona jednocześnie zmniejsza ilość pokarmów dostarczanych organizmowi, co w efekcie działa wyniszczająco na organizm.

 

Bulimia przyczyny

Wśród przyczyn bulimii możemy wyróżnić niską samoocenę, depresję, brak akceptacji ze strony rówieśników, społeczeństwa oraz czynniki biologiczne. 
 

Mogą wywierać negatywny wpływ szczególnie na osoby młode, w okresie dojrzewania płciowego , wywołując poczucie przepaści pomiędzy ciałem własnym, a ideałem. Dużą rolę w kształtowaniu osobowości młodego człowieka odgrywają rodzice i wychowawcy, warto im pokazać, że prawidłowa masa ciała nie jest równoznaczna z ekstremalną chudością.

Czy możliwe jest więc zapobieganie bulimii? Przede wszystkim należy wyznaczać pozytywny obraz własnego ciała u dzieci. Należy zachęcać ich do spożywania regularnych posiłków, zasiadania do stołu wspólnie z rodziną, Jeśli zaobserwujemy u dzieci coś niepokojącego, spożywanie przez nich środków psychoaktywnych należy natychmiast działać i znaleźć przyczynę takiego zachowania. Duże znaczenie ma rozmowa z młodzieżą, która często w okresie dojrzewania czuje się zagubiona, potrzebuje wsparcia bliskich oraz warto już od najmłodszych lat kształtować u nich zdrowe nawyki, poprzez dobrze zbilansowaną dietę, unikanie słodyczy, ruch i spędzanie czasu na świeżym powietrzu. 
 

Jak poradzić sobie z bulimią – leczenie

Przed przystąpieniem do leczenia należy zebrać wywiad zarówno od chorego, jak i całej jego rodziny oraz wśród najbliższego otoczenia. Powinien on dotyczyć okresu przed wystąpieniem zaburzeń odżywiania, objawów choroby i sytuacji rodzinnej, warunków pracy. Wywiad służy także poznaniu wszelkich innych czynników, które mogłyby wpłynąć na leczenie bulimii. Następnie przed przystąpieniem do leczenia konieczne może okazać się zrobienie szeregu badań, tj. EKG, USG brzucha, badania krwi i moczu, echa serca, czasem zaleca się wykonanie badania na określenie gęstości kości, które ma za zadanie odpowiedzieć czy nie ma zmian, które świadczyłyby o osteoporozie. 

 

Do głównych celów psychoterapii zaburzeń odżywiania należą:
 

• wyeliminowanie epizodów objadania się oraz towarzyszących im niewłaściwych zachowań kompensacyjnych, czyli prowokowanie wymiotów i stosowanie środków przeczyszczających,
   

• przywrócenie odpowiedniego stanu odżywienia, opracowanie odpowiedniej diety z dużą ilością różnorodnych, wartościowych pokarmów,
   

• nauczenie chorego nawyku układania prawidłowego jadłospisu,na który składają się trzy główne posiłki oraz przekąski w zależności od potrzeb,
   

• praca nad samooceną pacjenta, poczuciem własnych wartości, motywowaniem chorego do współpracy w terapii i chęci powrotu do zdrowia, 
   

• pomoc w rozpoznawaniu, analizie i zmianie dysfunkcjonalnych myśli, postaw i uczuć związanych z dietą i chorobą, 
   

• opracowanie metod radzenia sobie ze stresem i rozwiązywaniem problemów związanych z żywieniem.

W leczeniu bulimii ważną rolę wspomagającą odgrywają odpowiednie w pełni kontrolowane ćwiczenia, które powinny przyspieszyć budowę beztłuszczowej masy ciała. Pożądaną formą tej aktywności powinny być ćwiczenia z obciążeniem, powodujące wzrost masy mięśniowej, lepsze odżywienie i dotlenienie tkanek, a także usunięcie zbędnych metabolitów. Innymi formami aktywności fizycznej, które korzystnie będą wpływać na leczenie zaburzeń odżywiania będą różne ćwiczenia o charakterze funkcjonalnym, poprawiające koordynację aktywności mięśni oraz ćwiczenia poprawiające wydolność krążeniowo – oddechową, usprawniające procesy trawienia czy poprawę samopoczucia. Do takich ćwiczeń będą należały, np.nordic walking, jazda rowerem czy pływanie. 

Skutki bulimii

Skutki bulimii powstają głównie przez prowokowanie wymiotów i stosowanie leków przeczyszczających. Możemy tutaj wyróżnić przede wszystkim problemy z zębami tzw. bulimia zęby, które mają kontakt z kwasem żołądkowym, a on niszczy szkliwo, co może prowadzić do jego erozji. Częste prowokowanie wymiotów powoduje, że cały przewód pokarmowy ma kontakt z jego treścią i ulega podrażnieniu. Jednak doświadczony stomatolog jest w stanie rozpoznać, że problemy w jamie ustnej spowodowane są u chorego przez bulimie.
 

Bulimia skutki może mieć poważne dla dziewcząt w okresie dojrzewanie i prowadzić do zaburzeń miesiączkowania, a co za tym idzie pojawiają się w przyszłości problemy z zajściem w ciążę. Jeżeli zaburzenia występują przed okresem dojrzewania, może dojść do zahamowania wzrastania czy dojrzewania płciowego oraz zmniejszenia masy kostnej. U osób otyłych skutki bulimii mogą przejawiać się zaburzeniem snu, chorób układu krążenia w tym zaburzeń rytmu serca, cukrzycy typu 2, kamicy nerkowej oraz chorób pęcherzyka żółciowego. Bulimia skutki psychiczne ma  m.in takie jak.: zaburzenia snu, zachowania autoagresywne (głównie samookaleczenia), depresję, niskie poczucie własnej wartości, poczucie samotności odrzucenia wśród społeczeństwa.

 

Literatura

Podgórska M., Bulimia psychiczna jako problem interdyscyplinarny. WWSZ. Gdańsk 2016

Józefik B., Wolska M., Anoreksja i bulimia u dzieci i młodzieży. Hachette. Warszawa 2009

Jabłońska E., Błądkowska K., Bronkowska M., Zaburzenia odżywiania jako problem zdrowotny i psychospołeczny. Wrocław 2019