Psychotraumatologia to jedna z wąskich dziedzin psychologii, która zajmuje się leczeniem traumy i zespołu stresu pourazowego PTSD. Psychotraumatologia to obszar psychologii klinicznej, który bada wpływ traumatycznych wydarzeń na życie psychiczne człowieka. W zakresie psychotraumatologii znajdziemy zagadnienia związane z doświadczeniem silnego stresu w traumatycznych zdarzeniach, obszary związane z traumą wczesnodziecięcą, traumą rozwojową, traumą relacyjną, traumą międzypokoleniową oraz zespołem stresu pourazowego PTSD.
Trauma najczęściej jest wynikiem udziału w traumatycznych zdarzeniach, w efekcie których doświadczyliśmy silnego stresu przekraczającego naturalną możliwość naszej psychiki do poradzenia sobie. Wśród zdarzeń mogących wywoływać zjawisko traumy wymienić możemy m.in.:
zdarzenia komunikacyjne,
katastrofy naturalne,
napad,
molestowanie seksualne,
atak terrorystyczny,
przeżycie wojny itp.
Jednak doświadczenie traumy nie jest związane jedynie z przeżyciem takich drastycznych sytuacji. Trauma może rozwinąć się również u osób, które były świadkiem czyjejś śmierci, w tym śmierci kogoś szczególnie bliskiego, przeżyły ciężkie rozstanie lub doświadczyły szczególnie silnego stresu w następstwie zdarzeń, które dla nich były czymś tragicznym.
Doświadczenie toksycznej relacji może również spowodować traumę. Długotrwałe trwanie w relacji w której przeważała przemoc psychiczna czy też fizyczna może znacząco wpłynąć na rozwój stresu traumatycznego. Osoby, które doświadczyły silnie krzywdzącego traktowania w związku mogą odczuwać realne objawy traumy, na samą myśl, że w nowej relacji podobne traktowanie mogłoby się powtórzyć. Mają więc problem z wchodzeniem w nowe związki, są nieufne, negatywnie postrzegają partnera oraz nie wierzą w to, że mogą zostać pokochane.
Psychotraumatolog to specjalista, który zajmuje się leczeniem i terapią traumy czyli właśnie różnego rodzaju objawów po stresie traumatycznym oraz konsekwencji w następstwie zdarzeń traumatycznych. Terapeuta traumy to osoba, która ukończyła 5 letnie studia psychologiczne, a następnie zrobiła jeszcze studia podyplomowe z psychotraumatologii. Ponadto psychotraumatolog jest również specjalistą psychologii klinicznej.
Możemy zgłosić się po pomoc psychologiczną jeśli doświadczyliśmy traumy oraz w sytuacjach, gdy dokuczają nam różne osobliwe objawy i zachowania, a nie wiemy co jest ich przyczyną. Często trauma przeżyta w dzieciństwie jest wypierana z naszego umysłu, dlatego nie pamiętamy wielu drastycznych zdarzeń ze wczesnego okresu życia. Natomiast możliwość postawienia konkretnej diagnozy zaburzeń w zakresie psychotraumatologii pozwala na dobranie odpowiedniego leczenia w ramach terapii traumy.
Trauma oraz zespół stresu pourazowego PTSD mogą dawać wiele objawów wskazujących na inne zaburzenia psychiczne. Trauma może być również przyczyną powstawania zaburzeń lękowych, depresji, zaburzeń odżywiania czy zaburzeń osobowości, w tym może wpływać na trwałą zmianę osobowości w wyniku przeżytego stresu.
Dlatego też w efekcie traumy może dochodzić do wielu objawów fizycznych, które są odzwierciedleniem przeżytego stresu i napięcia.
Zaburzenie to odciska swoje piętno równolegle w wielu obszarach funkcjonowania człowieka - zarówno w przestrzeni procesów emocjonalnych, przetwarzania poznawczego, zaburzenia procesów psychofizjologicznych czy też w funkcjonowaniu społecznym.
Mocno odbija się zarówno na podłożu neurofizjologii naszego mózgu, zaburzając zdolności do regulacji emocji zwłaszcza lęku. Stres pourazowy przekłada się również na obszar przetwarzania poznawczego, czyli naszego myślenia, interpretowania oraz postrzegania. Podczas doświadczenia traumy dochodzi do zaburzenia podstawowych funkcji procedury przetwarzania poznawczego, przez co osoba wszystko zaczyna postrzegać przez pryzmat traumatycznego doświadczenia.
Przeżycie traumy - objawy mentalne i emocjonalne jako następstwa po stresie traumatycznym to:
odczuwanie silnego napięcia i niepokoju,
silny lęk i negatywne postrzeganie sytuacji podobnych do tej, która wywołała traumę,
doświadczanie napadów paniki i histerii,
nawracające i obsesyjne myśli o traumatycznym zdarzeniu,
problemy z koncentracją i uwagą,
unikanie wielu sytuacji z obawy przed wystąpieniem tragedii,
ciągłe poczucie zagrożenia i brak poczucia bezpieczeństwa,
nieumiejętność radzenia sobie ze stresem w sytuacjach kryzysowych,
flashbacki, czyli niekontrolowane pojawiające się obrazy dotyczące traumatycznego zdarzenia, w tym koszmary senne.
Objawy traumy mogą również pojawiać się szczególnie w funkcjonowaniu społecznym, a także będą zaburzać dotychczasowe życie osobiste i zawodowe. Objawy traumy widocznie w zachowaniu to przede wszystkim:
izolowanie się i zamykanie przed innymi,
unikanie wielu sytuacji społecznych oraz przebywania z innymi,
wybuchy złości i agresji,
zaburzenia libido i utrata ochoty na zbliżenia z partnerem,
zaburzenia snu,
zaburzenia odżywiania takie jak kompulsywne objadanie się.
Jeśli osoba przeżyła zdarzenia komunikacyjne może na długi czas obawiać się poruszania jakimikolwiek pojazdami, odczuwają silny lęk i wiele innych objawów somatycznych. Katastrofy naturalne odciskają piętno w postaci panicznego lęku przed burzą, wiatrem, ogniem czy wodą. Wszystkie doświadczane trudności wymagają skorzystania z możliwości konsultacji u terapeuty traumy, który zaproponuje odpowiednie strategie terapeutyczne.
Pomoc psychologiczna dla ofiar traumy powinna koncentrować się przede wszystkim na wczesnej interwencji psychologicznej. Szybkie postawienie diagnozy zaburzeń takich jak trauma pozwala na wczesne wdrożenie odpowiedniej terapii traumy.
Dobry psycholog traumy dzięki podjęciu odpowiedniej interwencji kryzysowej może skutecznie oddziaływać na psychikę pacjenta i pomagać mu radzić sobie w sytuacjach kryzysowych, które są efektem traumy. W przypadku leczenia traumy obok metody EMDR równie skuteczna jest psychoterapia poznawczo-behawioralna, która również pozwala na wprowadzenie wczesnej interwencji psychologicznej i pomaga na każdym etapie problemu.
Skuteczną metodą leczenia traumy jest zastosowanie ekspozycyjnej terapii narracyjnej, która polega na chronologicznym opowiedzeniu swojej historii związanej ze źródłem traumy. Bazuje ona na metodzie przedłużonej ekspozycji i jest jedną z form krótkotrwałej terapii traumy. Dzięki ekspozycyjnej terapii narracyjnej możliwe jest ponowne zmierzenie się z traumatycznym zdarzeniem i przywrócenie wszystkiego co zostało wyparte.
Terapię traumy może prowadzić również psychotraumatolog online, a terapia traumy EMDR online jest również skuteczną formą interwencji kryzysowej. Pomoc psychologiczna w formie online pozwala na efektywne leczenie skutków traumy oraz jest tak samo skuteczna jak psychoterapia prowadzona w gabinecie.
Psychotraumatolog online może również stosować wiele narzędzi terapeutycznych pozwalających na pracę z traumą. Psycholog traumy jest w stanie pomóc nam przepracować traumatyczne doświadczenie, a w następstwie pozwoli to na uzyskanie równowagi wewnętrznej.
Literatura
Cierpiałkowska, L., Psychopatologia, Wydawnictwo Scholar, Warszawa, 2021.
Bessel van der Kolk, Strach ucieleśniony. Mózg, umysł i ciało w terapii traumy,
Konsultacja psychotraumatologiczna jest szczególnie polecana dla osób, które doznały stresu pourazowego oraz traumy w wyniku styczności z ekstremalnie stresowymi sytuacjami czy zdarzeniami takimi jak wypadek, śmierć kogoś bliskiego, napad, atak terrorystyczny, akty wojenne, różnego rodzaju kataklizmy czy inne tragedie.
Z konsultacji psychotraumatologicznej możemy skorzystać również wtedy, kiedy jako dorośli w dalszym ciągu odczuwamy konsekwencje traumy przeżytej dawno temu w dzieciństwie.
Konsultacja psychotraumatologiczna będzie polecana również dla osób wychowanym w dysfunkcyjnych rodzinach, szczególnie tych z problemem alkoholowym oraz takim, które przeżyły różnego rodzaju toksyczne relacje i związki.
Terapia traumy czy też terapia stresu pourazowego PTSD może być realizowana również w formie online za pomocą Internetu.
W przypadku leczenia traumy głównym narzędziem terapeuty jest rozmowa, dlatego też spotkania z psychotraumatologiem mogą odbywać się za pomocą wideo rozmowy. Taka forma terapii w żadnym stopniu nie umniejsza efektywności procesu leczenia traumy.
Ponadto taki rodzaj terapii jak terapia traumy EMDR może być również prowadzona w formie online, szczególnie jeśli podczas procesu terapeutycznego wykorzystywana jest specjalna aplikacja do terapii traumy i stresu EMDR.
Psychotraumatologia w przypadku leczenia traumy korzysta cały czas z dorobku naukowego, poszukując coraz to nowszych i bardziej innowacyjnych metod leczenia konsekwencji posttraumatycznych. Wśród metod wykorzystywanych do leczenia traumy można wymienić np. narzędzia stosowane w terapii poznawczo-behawioralnej jak desensytyzacja czy metoda przedłużonej ekspozycji.
Jednymi z najbardziej popularnych metod leczenia traumy wymienić możemy terapię EMDR czy terapię Brainspottingu, które uwzględniają nie tylko pracę nad psychiką, ale również skupiają się na aspekcie neurofizjologicznym.
Dodatkowo obecnie coraz większą popularność osiągają metody oparte na terapii przez ciało takie jak Analiza Bioenergetyczna Lowena, Somatic Experience czy TRE.
Brainspotting czy inaczej terapia Brainspottingu polega na angażowaniu procesów neuronalnych w terapii. Brainspotting zakłada, że nasz mózg posiada wrodzone i naturalne zasoby oraz właściwości do samoleczenia się w przypadku różnych nieprawidłowości czy blokad wywołanych traumą.
W terapii Brainspottingu chodzi o dotarcie do tych części i struktur mózgu, które w wyniku traumatycznego zdarzenia zostały wyłączone, tym samym zatrzymując w sobie przetwarzanie traumatycznych wspomnień.
Dostęp do tych rejonów i odblokowanie zatrzymanych połączeń neuronalnych może przywrócić prawidłową równowagę w pracy mózgu, a dzięki temu układ nerwowy będzie mógł samoistnie się regenerować oraz leczyć negatywne skutki wywołane traumą.
Przenieś terapię do domu
Terapia w zaciszu domu, w dogodnym dla Ciebie terminie. Dyskretnie i profesjonalnie.
Umów się na wizytę online