Wiele osób nie rozumie, dlaczego ludzie uzależniają się od narkotyków, alkoholu, czy innych szkodliwych zachowań. Istnieje dużo nieporozumień co do sposobu działania nałogów. Na przykład, niektórzy błędnie uważają, że ci, którzy używają narkotyków, czy innych środków, nie mają siły woli, bo gdyby ją mieli, to przecież mogliby przestać.
W rzeczywistości uzależnienie jest złożoną chorobą, nawet rzucenie palenia wymaga znacznie więcej niż dobrych intencji.
Osoba, która pije tak dużo, że zraża przyjaciół i rodzinę, traci pracę, a mimo to nadal pije, jest prawdopodobnie uzależniona od alkoholu. Podobnie osoba, która ma niekontrolowaną potrzebę uprawiania hazardu - nawet tracąc życiowe oszczędności, nie chce z niego zrezygnować.
Termin „uzależnienie” opisywane jest w różnej jego postaci. Jedną z nich jest fizyczne uzależnienie, czyli stan biologiczny, w którym ciało przystosowuje się do obecności np. narkotyków, czy alkoholu. Organizm reaguje na wyzwalacze i sygnały związane z substancjami psychoaktywnymi. Na przykład alkoholik, który wchodzi do baru, może zacząć się pocić i odczuwać dreszcze, gdy z niecierpliwością czeka na pierwszy drink.
Istnieją jednak uzależniające zachowania, które są przede wszystkim oparte na psychice. Głównej roli nie odgrywa tu konkretna substancja chemiczna, ale problemy głęboko ukryte w psychice, z których osoby uzależnione często nie zdają sobie sprawy. To wyjaśnia, dlaczego ludzie zmieniają uzależniające zachowania i substancje.
Jednak w pewnym momencie zachowania, które były wyborem, stają się koniecznym rytuałem
i metodą łagodzenia silnych uczuć.
Jest wiele czynników, które mogą spowodować, że dana osoba wpadnie w uzależnienie. Połączenie tych czynników zwiększa takie ryzyko, są to m.in:
Walka z uzależnieniem nie kończy się na zlikwidowaniu fizjologicznej potrzeby przyjmowania środków psychoaktywnych. Nie usunie to potrzeby „ucieczki od życia”. Konieczne jest odkrycie, zrozumienie i przeciwdziałanie psychicznym przyczynom uzależnienia.
Wymaga to często długotrwałej pracy z psychologiem, czy psychoterapeutą i konieczna jest odpowiednia psychoterapia.
Uzależnienia behawioralne to uzależnienia w obszarze zachowań i powtarzających się czynności. Do uzależnienień behawioralnych zaliczyć można przede wszystkim uzależnienie od hazardu, seksu, zakupów, gier, Internetu, telefonu, a także uzależnienie od pracy, nauki, czy treningów.
Uzależnienie od wykonywania konkretnej czynności powoduje stan przyjemności i ekscytacji, co daje złudzenie regulacji swoich emocji czy radzenia sobie ze stresem.
Nałóg wykonywania danego zachowania powoduje utratę nad sobą kontroli, poświęcenia coraz większej ilości czasu na daną czynność. Narasta chęć dostarczenia sobie kolejnej dawki silnych emocji związanych z uzależniającą czynnością. Uzależnienia behawioralne często występują równolegle z innym zaburzeniem przykładowo z depresją.
Wśród podstawowych objawów uzależnienia wymienić można przede wszystkim utratę kontroli nad wykonywaniem danej czynności; osoba zaczyna poświęcać coraz więcej czasu i środków na swój nałóg, zaniedbując przy tym inne ważne przestrzenie życia, obowiązki czy odpoczynek.
Osoby uzależnione mają problem z powstrzymaniem się od danej czynności. Często pojawia się poczucie winy, jednak mimo prób zmiany, ponownie wracają do nałogowych zachowań.
Zdarza się, że ukrywają swój nałóg przed bliskimi, ponieważ wstydzą się tego co robią. Uzależniająca czynność i kompulsywne jej wykonywanie pojawia się najczęściej w sytuacji stresu, silnego napięcia czy pod wpływem nagłych, negatywnych wydarzeń. Uzależnienie jest ucieczką w nałóg w celu ukojenia emocji lub odreagowania intensywnych doświadczeń.
Relacja z osobą uzależnioną na pewno nie należy do łatwych, bardzo często prowadzi ona do współuzależnienia. Współuzależnienie u partnera objawia jego dysfunkcyjnym zachowaniem względem otoczenia i uzależnionego partnera.
Osoba współuzależniona wykazuje często nadopiekuńczość względem partnera, ukrywa jego nałóg przed resztą rodziny, pomaga w wielu działaniach mających pomóc mu utrzymywać nałóg, a ponadto wykazuje także silne objawy stresu, lęku czy stanów depresyjnych.
Dodatkowo osobie współuzależnionej często towarzyszy niskie poczucie własnej wartości, silna zależność od partnera i niemoc zerwania relacji ze względu na uzależnienie.
Aby pomóc osobie uzależnionej przede wszystkim należy ukierunkować ją na odpowiednie leczenie, szukając ośrodków zajmujących się terapią uzależnień. Leczenie uzależnień behawioralnych odbywa się najczęściej przy pomocy psychoterapii czy terapii grupowej.
Powinniśmy również okazać wsparcie osobie uzależnionej, bez krytykowania czy napiętnowania. Warto jednak pamiętać o asertywnej postawie względem tej osoby i jej nałogu, należy stawiać jasne, konkretne granice i ich pilnować.
Osoba uzależniona często próbuje manipulować swoim otoczeniem, w tym celu by chociaż na chwilę wrócić do nałogu - warto wtedy pamiętać o nieugiętej postawie. Pomoc osobom uzależnionym często odbywa się za pomocą grup wsparcia ze strony osób, które w przeszłości miały ten sam problem ale wyszły z nałogu i teraz okazują wsparcie w trwaniu w abstynencji.
Przenieś terapię do domu
Terapia w zaciszu domu, w dogodnym dla Ciebie terminie. Dyskretnie i profesjonalnie.
Umów się na wizytę online