Zaburzenia koncentracji i uwagi ADD

Czym są zaburzenia koncentracji i uwagi (ADD)

Zaburzenia koncentracji i uwagi, które są czasem określane jako ADHD (zespół nadpobudliwości psychoruchowej) lub ADD (Attention Deficit Disorder- zespół deficytu uwagi), to rodzaj zaburzenia neurobiologicznego, które wpływa na zdolność osoby do skupienia uwagi, kontrolowania impulsów i regulacji zachowania.


 

Gdyby w jednym zdaniu opisać osobę z ADD to brzmiałoby ono w ten sposób “osoba z zaburzeniami koncentracji często ma trudności w wykonywaniu zadań wymagających długotrwałego skupienia uwagi.” Przyjrzyjmy się więc jak problemy z koncentracją wpływają na codzienne funkcjonowanie danej osoby. 

Jakie są przyczyny zaburzeń koncentracji i uwagi?

Myślisz jakie ma ADD przyczyny? Przyczyny zaburzeń koncentracji i uwagi, takich jak ADHD lub ADD są złożone i nie są całkowicie zrozumiałe. Istnieje wiele czynników, które mogą przyczynić się do rozwoju tych zaburzeń, a często jest to kombinacja różnych elementów. 
 

Przyczyny zaburzenia koncentracji uwagi:

 

• czynniki genetyczne: ADD przyczyny są silnie zakorzenione w skłonności genetycznej. Osoby mające krewnych z ADHD/ADD są bardziej podatne na rozwój tych zaburzeń,
   
• różnice w neurochemii mózgu: dysregulacja pewnych neuroprzekaźników takich jak dopamina i noradrenalina to również przyczyny zaburzenia koncentracji uwagi. Neuroprzekaźniki te są zaangażowane w regulację uwagi, impulsywności i funkcji wykonawczych mózgu,
   
• czynniki środowiskowe: zespół deficytu uwagi może też mieć swoje źródła w niektórych czynnikach środowiskowych, takich jak narażenie na toksyny w okresie prenatalnym lub wczesnym dzieciństwie, niski poziom aktywności fizycznej czy brak odpowiedniej stymulacji i wsparcia emocjonalnego,
   
• czynniki biologiczne: nieprawidłowości strukturalne lub funkcjonalne mózgu, które mogą wynikać z urazów, zakażeń, wrodzonych wad, to również możliwe przyczyny zaburzenia koncentracji uwagi,
   
• czynniki perinatalne: problemy podczas ciąży lub porodu, takie jak niski wskaźnik masy urodzeniowej, niewłaściwe odżywianie matki, narażenie na toksyny w okresie prenatalnym, mogą zwiększyć ryzyko wystąpienia ADHD/ADD,
   
• czynniki psychospołeczne: niektóre doświadczenia wczesnodziecięce, stres, traumy lub niskie poczucie własnej wartości to też przyczyny zaburzenia koncentracji uwagi.

Warto podkreślić, że nie istnieje pojedyncza, jednoznaczna przyczyna ADHD/ADD, a raczej wiele czynników, które mogą współdziałać lub mieć wpływ na rozwój tych zaburzeń. 

Objawy ADD u dorosłych i dzieci

Objawy ADD u dzieci i dorosłych mogą się różnić, ale ogólnie obejmują trudności z koncentracją, skupieniem uwagi oraz regulacją impulsów. 

Zaburzenia koncentracji uwagi objawy to przede wszystkim, objawy ADD u dzieci:

• trudności z koncentracją: ADD objawy u dzieci to problem ze skupieniem uwagi na zadaniach szkolnych, zabawie lub innych czynnościach wymagających długotrwałej uwagi,
   
• rozproszenie uwagi: zaburzenia koncentracji uwagi objawy dają również znać o sobie pod postacią rozproszenia przez zewnętrzne bodźce, co może utrudniać wykonywanie określonych zadań, 
   
• trudności w organizacji: zadania szkolne lub domowe mogą sprawiać dzieciom trudności w organizacji, planowaniu i wykonywaniu kroków potrzebnych do ich wykonania,
   
• zaburzenia w szkole: dzieci z ADD mogą mieć trudności w szkole, zarówno związane z osiąganiem dobrych wyników, jak i z zachowaniem w klasie,
   
• ​impulsywność: niektóre dzieci z ADD mogą wykazywać impulsywne zachowania, takie jak podejmowanie ryzykownych działań bez zastanowienia czy reagowanie zanim przemyślą konsekwencje,
   
• trudności w relacjach z rówieśnikami: dzieci z ADD mogą mieć trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu relacji z innymi dziećmi, co może wynikać z ich trudności w kontrolowaniu impulsów i skupianiu uwagi.

Objawy ADD u dorosłych:

 

• trudności z organizacją: trudności w zarządzaniu czasem, planowaniem i organizacją codziennych obowiązków, co może prowadzić do problemów w pracy lub w życiu osobistym,
   
• zaburzenia uwagi i koncentracji: trudności w utrzymaniu uwagi na jednym zadaniu, łatwo ulegają rozproszeniu myśli i mogą mieć problem z dokończeniem zadań,
   
• impulsywność: podobnie jak u dzieci, dorosłe osoby z ADD mogą wykazywać impulsywne zachowania, które mają negatywny wpływ na ich życie zawodowe, społeczne i osobiste,
   
• problemy w relacjach interpersonalnych: ADD objawy u dorosłych to też trudności w skupianiu uwagi i kontrolowaniu impulsów, które mogą prowadzić do problemów w relacjach z innymi ludźmi, zarówno w sferze osobistej, jak i zawodowej,
   
• stres związany z obowiązkami: chroniczny stres związany z trudnościami w wykonywaniu codziennych obowiązków i w radzeniu sobie z wymaganiami życia dorosłego,
   
• problemy w pracy: problemy w organizacji zadań oraz w relacjach z współpracownikami,
   
• zaburzenia depresyjne: mogą prowadzić do zaburzeń koncentracji, a także zaburzenia koncentracji mogą być jednym z objawów występujących przy zaburzeniach depresyjnych. Istnieje między nimi złożona relacja wzajemnego oddziaływania.

Kto i jak diagnozuje zaburzenia koncentracji i uwagi?

Myślisz czy istnieje na ADD test? Zaburzenia uwagi diagnozuje się kompleksowo i zazwyczaj wymaga to zaangażowania wielu specjalistów. 

ADD diagnoza; jakie kroki są podejmowane?
 

1. Wywiad kliniczny: specjalista, często psychiatra, psycholog kliniczny lub lekarz rodzinny, przeprowadza wywiad z osobą podejrzaną o ADHD/ADD oraz z jej rodziną. Wywiad ten obejmuje historię objawów, ich nasilenie, czas trwania oraz wpływ na codzienne funkcjonowanie.

2. Ocena objawów: ADD test może być przeprowadzony przez specjalistę, który ocenia objawy zgodnie z kryteriami diagnostycznymi DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) lub innym systemem diagnozy.

3. Ocena funkcjonowania: specjalista ocenia funkcjonowanie pacjenta w różnych obszarach życia, takich jak szkoła, praca, życie społeczne i rodzina, aby zrozumieć wpływ objawów ADHD/ADD na codzienne życie.

4. Badania dodatkowe: specjalista może zlecić badania dodatkowe w celu wykluczenia innych możliwych przyczyn objawów, które mogą naśladować ADHD/ADD, takie jak zaburzenia neurologiczne, problemy zdrowotne lub inne zaburzenia psychiczne.

5. Ocena zachowania: w przypadku dzieci, ocena zachowania w szkole i w domu jest kluczowa. Nauczyciele i opiekunowie mogą dostarczyć istotnych informacji dotyczących zachowania dziecka w różnych środowiskach.

6. Konsultacje z innymi specjalistami: w zależności od potrzeb, specjalista może skonsultować się z innymi specjalistami, takimi jak neuropsycholog, pediatra, terapeuta zajęciowy lub logopeda, aby uzyskać dodatkowe informacje i wsparcie w procesie diagnozy,

7. Obserwacja: obserwacja pacjenta w naturalnym środowisku może dostarczyć dodatkowych informacji na temat jego funkcjonowania i reakcji na różne bodźce.

Metody leczenia ADD

Psychoterapia ADD

Zastanawiasz się jak wygląda najlepsza na ADD terapia? Psychoterapia odgrywa istotną rolę w leczeniu ADD, szczególnie jako uzupełnienie terapii farmakologicznej i wsparcia edukacyjnego. Skuteczne leczenie ADD jest możliwe, ale trzeba podejść do tego w sposób holistyczny.

 

1. Terapia poznawczo-behawioralna (CBT):

• kształtowanie umiejętności zarządzania czasem: pomaga osobom z ADD w planowaniu, organizowaniu oraz efektywnym zarządzaniu czasem, co jest kluczowe dla poprawy koncentracji i wydajności,
• trening umiejętności społecznych: osoby z ADD mogą korzystać z terapii, która pomaga im rozwijać umiejętności komunikacyjne, budować zdrowe relacje z innymi oraz radzić sobie z trudnościami interpersonalnymi.
  
   

2. Terapia poznawcza (CBT):

• praca nad samoświadomością i samoregulacją: pomaga osobom z ADD w identyfikowaniu i modyfikowaniu negatywnych myśli oraz wzorców myślenia, które mogą utrudniać koncentrację i funkcjonowanie,
• trening radzenia sobie ze stresem: pomaga osobom z ADD w rozwijaniu zdolności radzenia sobie ze stresem, kontrolowaniu impulsów oraz utrzymywaniu równowagi emocjonalnej w sytuacjach trudnych.
  
   

3. Terapia interpersonalna:

• wsparcie w budowaniu zdrowych relacji: osoby z ADD mogą korzystać z terapii interpersonalnej, która pomaga im radzić sobie z trudnościami w relacjach z innymi ludźmi oraz rozwijać umiejętności budowania i utrzymywania zdrowych relacji.
  
   

4. Terapia rodzinna:

• wsparcie dla rodziców i rodzeństwa: terapia rodzinna może pomóc w zrozumieniu zaburzenia oraz jego wpływu na życie rodziny. Może także dostarczyć narzędzi i strategii, które pomagają w lepszym radzeniu sobie z trudnościami związanymi z ADD,
• praca nad komunikacją i rozwiązywaniem konfliktów: ADD terapia rodzinna może pomóc w poprawie komunikacji między członkami rodziny oraz w radzeniu sobie z konfliktami i problemami występującymi w związku z ADD.

Farmakoterapia zaburzeń koncentracji i uwagi

ADD leczenie to również farmakoterapia, która często stosowana jest  w leczeniu zaburzeń koncentracji i uwagi zwłaszcza, gdy objawy znacząco utrudniają codzienne funkcjonowanie.  Najczęściej stosowanymi lekami są stymulanty, które zwiększają ilość neuroprzekaźników, jak dopamina i noradrenalina, w mózgu, poprawiając koncentrację, kontrolę impulsów  i redukcję hiperaktywności. W farmakologicznym leczeniu ADD mogą być też stosowane niestymulanty, oraz leki antydepresyjne. 

Wpływ na życie codzienne

ADD podobnie jak ADHD, może mieć znaczący wpływ na życie codzienne osoby dotkniętej tym zaburzeniem. Osoby z ADD mogą wykazywać impulsywne zachowania, co może prowadzić do konfliktów i trudności w relacjach z innymi.

Trudności związane z ADD mogą prowadzić do zwiększonego poziomu stresu, lęku i depresji, co może negatywnie wpływać na ogólne samopoczucie, jak również jakość życia. Co więcej, osoby z ADD mogą mieć trudności w planowaniu zdrowych nawyków życiowych, takich jak regularna aktywność fizyczna, zdrowa dieta i odpowiedni sen.

 

ADD a sprawność i pamięć

Osoby z ADD mogą mieć też trudności z zapamiętywaniem informacji, szczególnie gdy nie są one uważane za interesujące lub istotne w danym momencie. Trudności w koncentracji i skupieniu uwagi mogą utrudniać przechowywanie informacji w pamięci krótkotrwałej i wykorzystywanie ich w dalszym procesie myślenia i działania.

ADD a skupienie uwagi

Osoby z ADD mogą mieć trudności ze skupieniem uwagi na jednym zadaniu przez dłuższy czas. Mogą być łatwo rozpraszane przez bodźce zewnętrzne, co może utrudniać wykonywanie zadań wymagających skupienia. Dodatkowo, mogą mieć tendencję do pomijania szczegółów lub przegapienia istotnych informacji ze względu na trudności w koncentracji i skupieniu uwagi.

ADD a zaburzenia pamięci

Mimo że zaburzenia pamięci nie są bezpośrednio objawem ADD, trudności w koncentracji i skupieniu uwagi, które są charakterystyczne dla tego zaburzenia, mogą znacząco wpływać na funkcjonowanie pamięci.
 

ZAREZERWU WIZYTĘ


 

Literatura

Oszwa, U. (2002). Dzieci z zaburzeniami uwagi. Remedium, 4, 12.
Langauer-Lewowicka, H., Rudkowski, Z., & Pawlas, K. (2016). Zaburzenia hiperkinetyczne z zaburzeniami koncentracji uwagi u dzieci–zagrożenia środowiskowe. Medycyna Środowiskowa-Environmental Medicine, 19(4), 53-58.
Tabak, I. (2014). Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży. Wsparcie dzieci i młodzieży w pokonywaniu problemów. Studia BAS, (2), 113-138.