Syndrom FOMO - czym jest i jak go leczyć?

Czym charakteryzuje się syndrom FOMO i dlaczego lęk przed odłączeniem od sieci zaczyna stanowić zagrożenie ?

Poznaj przyczyny, objawy i zagrożenia związane z syndromem FOMO.

Jak radzić sobie z Fear of missing out i dlaczego stanowi to wyzwanie dla psychologii i zagrożenie w aspekcie choroby cywilizacyjnej  XXI wieku ?
 

Czym jest syndrom FOMO - definicja

Syndrom FOMO jest szczególnie powszechny w dobie internetu, gdzie łatwo i szybko można uzyskać informacje o tym, co dzieje się na świecie i w życiu innych ludzi. To zjawisko charakterystyczne dla naszych czasów. Jeśli zastanawiasz się “syndrom FOMO co to znaczy?”, to zapoznaj się z naszym artykułem prezentującym to zagadnienie.

Dokładnie zjawisko FOMO opisuje lęk lub niepokój, który pojawia się w związku z przegapieniem ważnych wydarzeń, aktywności, trendów, społecznych norm, czy nowości technologicznych. Osoby dotknięte tym syndromem często mają wrażenie, że są poza głównym nurtem życia społecznego lub kulturowego, czego konsekwencją jest poczucie izolacji lub osamotnienia.W wyniku tego odczuwają nieustanną potrzebę sięgania po smartfona i przeglądania mediów społecznościowych, maili, czy też czytania wiadomości / newsów.  Media społecznościowe są jednym z głównych czynników przyczyniających się do rozwoju FOMO. Osoby cierpiące na syndrom FOMO przejawiają cechy uzależnienia w swoim zachowaniu związanym z koniecznością połączenia z siecią. 

FOMO - przyczyny i objawy
 

Przyczyny zjawiska FOMO (fear of missing out) mogą być różne i często nawet złożone. Jednym z głównych czynników jest rozwój technologii i łatwy dostęp do informacji o życiu innych ludzi. Media społecznościowe, aplikacje komunikacyjne dają nam możliwość wglądu w życie innych ludzi w sposób, który był nieznany jeszcze kilka lat temu. Może to prowadzić do poczucia nieustannej presji, która narzuca nam przekonanie, że musimy być na bieżąco ze wszystkim i nie przegapić niczego ważnego.

Na FOMO cierpią osoby, które mają niezaspokojoną potrzebę przynależności. Do jego wystąpienia (tak jak w przypadku zaburzeń lękowych) mogą się również przyczynić stresujące lub traumatyczne wydarzenia w życiu, zbyt wymagający styl wychowania przez rodziców, czy problemy zdrowotne oraz nadużywanie substancji psychoaktywnych.

Objawy FOMO obejmują przede wszystkim takie zachowania jak:

• nieustanne sprawdzanie telefonu, uzależnienie od telefonu lub mediów społecznościowych, aby nie przegapić ważnych informacji lub wydarzeń,

• ciągłe porównywanie się z innymi ludźmi i ich życiem, szczególnie w internecie,

• FOMO objawia się pragnieniem uczestniczenia we wszystkich aktywnościach i wydarzeniach, niezależnie od tego, czy są rzeczywiście ważne czy też nie zupełnie,

• niepokój i lęk, kiedy nie jesteśmy w stanie uczestniczyć w danym wydarzeniu lub aktywności, 

• trudności z koncentracją i zrelaksowaniem się z powodu myśli o tym, co przegapimy, jeśli przestaniemy być ciągle online,

• używanie telefonu podczas prywatnych spotkań czy w sytuacjach intymnych,

• zaniedbywanie obowiązków domowych czy zawodowych poprzez skupienie na świecie wirtualnym, 

• FOMO objawia się sięganiem po telefon zaraz po przebudzeniu oraz przeglądaniem go tuż przed zaśnięciem.

W skrajnych przypadkach FOMO może prowadzić do chronicznego stresu, depresji, zwiększa ryzyko uzależnień lub izolacji społecznej.

Jak diagnozować FOMO?

FOMO syndrom to nie jest formalna choroba, więc nie ma oficjalnej procedury diagnostycznej. Niemniej jednak, jeśli ktoś ma powtarzające się objawy, które utrudniają mu normalne funkcjonowanie i mają negatywny wpływ na jego życie warto zwrócić uwagę na te symptomy i rozważyć, czy mogą być one wynikiem zjawiska FOMO.

Czy FOMO można i należy leczyć?

FOMO syndrom to zjawisko psychologiczne, które nie jest formalnie uznawane jako zaburzenie w klasyfikacji diagnostycznych zaburzeń psychicznych DSM-V, ale może wpływać na naszą jakość życia. Dlatego, jeśli FOMO wpływa negatywnie na codzienne funkcjonowanie, warto zastanowić się nad leczeniem, a przede wszystkim nad psychoterapią.
 

Innymi sposobami radzenia sobie z FOMO może być między innymi:

• świadomość własnych potrzeb i wartości,

• rozważenie prowadzenia notatnika lub pamiętnika oraz zapisywanie w nim swoich myśli i uczuć podczas ciągłego korzystania z social mediów,

• ograniczenie czasu spędzanego na mediach społecznościowych lub ogólnie online,

• można spróbować również rozważyć wprowadzenia np 14 - dniowego cyfrowego detoksu, co pozwoli nam przekonać się, że nic bardzo istotnego w tym czasie nas nie ominęło,

• skoncentrowanie się na budowaniu czy naprawie relacji z bliskimi,

• skupienie się na swoim własnym życiu i celach, zamiast ciągłego porównywania się z innymi.

Wszystkie te strategie mogą pomóc w zmniejszeniu objawów FOMO i poprawieniu jakości życia. Jednak, jeśli ktoś doświadcza poważniejszych problemów emocjonalnych, takich jak chroniczny lęk, ciągły niepokój czy depresja, może potrzebować bardziej specjalistycznej pomocy, a w szczególności wsparcia psychologicznego. 

Fear of missing out - choroba cywilizacyjna XXI wieku

FOMO (Fear Of Missing Out) to zjawisko, które jest powszechne w dzisiejszych czasach, ale nie jest uznawane za chorobę cywilizacyjną w dosłownym tego słowa znaczeniu. FOMO jest raczej zjawiskiem psychologicznym, które wynika z naszej potrzeby ciągłego kontaktu z innymi ludźmi i bieżącymi informacjami, a także z porównywania się z innymi.

Mimo że FOMO nie jest formalnie uznawane jako choroba, to jednak może wpłynąć negatywnie na nasze samopoczucie, jakość życia, a także przyczynić się do wielu zaburzeń w obszarze zdrowia psychicznego . Dlatego ważne jest, aby rozpoznać to zjawisko i zacząć działać, aby radzić sobie z jego negatywnymi skutkami.

Wpływ pandemii a wzrost doświadczania zjawiska FOMO 

Pandemia COVID-19 wpłynęła na wiele aspektów naszego życia, w tym na zjawisko FOMO (Fear Of Missing Out). Niestety, najnowsze badania sugerują, że w pandemii wielu z nas mogło doświadczyć FOMO i zjawisko to ogólnie się nasiliło. Wiele osób zaczęło jeszcze częściej korzystać z mediów społecznościowych, aby pozostać w kontakcie z innymi i być na bieżąco z tym, co się dzieje na świecie.
 

Brak możliwości wyjścia z domu i aktywności fizycznej w połączeniu z ciągłym byciem online miał bardzo negatywne konsekwencje zdrowotne. Co ciekawe, badania wskazywały, że mimo przestymulowania informacjami ze świata, badani i tak nadal chcieli cały czas śledzić informacje w internecie tak, by nic ich nie ominęło.
 

Respondenci cierpiący na FOMO zauważyli, że przez pandemię pogorszyły się ich relacje z bliskimi oraz bezpowrotnie stracili oni coś ważnego w ich sferze prywatnej lub zawodowej. Ograniczenia pandemiczne spowodowały wzrost liczby osób cierpiących na depresję i zaburzenia lękowe.

FOMO a praca i życie codzienne

FOMO (lęk przed odłączeniem) może wpłynąć na nasze życie zawodowe i codzienne w różny sposób. 

Przez FOMO syndrom w pracy odczuwamy brak skupienia na tym, co mamy wykonać. A to już prosta droga do utraty produktywności. Idąc tak krok po kroku można próbować przewidzieć tego konsekwencje. Odkładanie pracy na później, zawalanie projektów, niewyrabianie się z zadaniami, bowiem ciągle słyszymy dźwięki powiadomień w social mediach, ciągle wydaje nam się, że powinniśmy sprawdzić, czy nic ważnego się nie dzieje. 

Warto zastanowić się do czego to może doprowadzić?:
 

• FOMO w pracy może prowadzić do permanentnego stresu i uczucia niepokoju,

• wpływa na zjawisko prokrastynacji ( nałogowego odkładania rzeczy “na później”),

• wpływa negatywnie na napięty harmonogram oraz na to, że przestaje się wykonywać zadania, do których się zobowiązało,

• może prowadzić do zmniejszenia dochodów, czy utraty pracy.

Jednak czy FOMO może mieć jakieś pozytywne aspekty? Owszem, zdarza się, że śledzenie świata online może być motywacją do podjęcia działań, które pomogą nam poznać nowe osoby, nawiązać nowe kontakty i doświadczyć nowych rzeczy. Jednak należy pamiętać, że pozytywne skutki będą możliwe wtedy, kiedy syndrom FOMO nie będzie miał u nas cech uzależnienia, a będzie jedynie korzystaniem z dobrodziejstw technologicznych w ramach równowagi między światem online, a realnym życiem.

Psychoterapia a FOMO

Psychoterapia może być skutecznym sposobem na radzenie sobie z FOMO. Podczas psychoterapii zrozumiemy jak identyfikować i zmieniać myśli oraz przekonania, które przyczyniają się do naszego FOMO oraz jak radzić sobie z lękiem przed przegapieniem czegoś istotnego.

Psychoterapeuta nauczy nas technik relaksacyjnych, takich jak medytacja i ćwiczenia oddechowe, aby pomóc nam uspokoić nasze emocje. Możemy też nauczyć się, jak skutecznie zarządzać naszym czasem i energią, aby skupić się na rzeczach, które są dla nas ważne.

 

Psychoterapia ma najczęściej charakter indywidualny, dopasowany do naszych potrzeb i celów. 

Podsumowanie
 

Nie ma dokładnych statystyk na temat liczby osób cierpiących na FOMO (lęk przed odłączeniem), jednakże badania sugerują, że syndrom ten jest powszechny w dzisiejszych czasach, a najbardziej narażeni są młodzi ludzie.
 

Według badania przeprowadzonego przez firmę marketingową JWT Intelligence, aż 69% respondentów w wieku od 18 do 34 lat stwierdziło, że doświadczyło FOMO. Z innego badania przeprowadzonego przez Badoo wynika, że 80% osób w wieku 18-35 lat odczuwa stres z powodu FOMO.
 

Jak widać, FOMO zdarza się niemal każdemu i nie ma w tym nic złego, dopóki nie wpływa ono negatywnie na nasze życie prywatne, zdrowotne i zawodowe.

Ważne jest, aby zdawać sobie sprawę jakie są jego konsekwencje. Dlatego zastanówmy się, jakie cele i wartości są dla nas najważniejsze i skupmy się na ich osiąganiu, zamiast ciągle porównywać się z innymi i martwić się tym, co przegapimy.

Literatura

"The Fear of Missing Out (FOMO) in the Digital Era", Andrew Przybylski and Netta Weinstein, Current Opinion in Psychology, 2017.

"Understanding and dealing with FOMO (fear of missing out)", Jennifer Stenzel, Journal of the American Academy of Physician Assistants, 2019.

"The Social Cost of Keeping Up: How FOMO Shapes User Behavior on Social Media", Varol Akman and Esra Kahraman, Journal of Interactive Marketing, 2020.

"FOMO - syndrom braku czegoś ważnego", Joanna Rutkowska, Poradnik Psychologiczny, 2019.

"FOMO - czyli strach przed przegapieniem", Mariusz Niziołek, Focus.pl, 2019.