Zaburzenia psychosomatyczne

Czym są zaburzenia psychosomatyczne?

 

Zaburzenia psychosomatyczne w dzisiejszym świecie, który jest często pełen stresu, stanowią istotny problem zdrowotny. Współczesny styl życia, tempo pracy, presja społeczna, nieustanny dostęp do informacji, problemy związkowe, a także inne czynniki mogą przyczyniać się do wzrostu poziomu stresu i napięcia emocjonalnego, co z kolei może prowadzić do zaburzeń psychosomatycznych. 

Czym są zaburzenia psychosomatyczne i jakie mogą być dolegliwości psychosomatyczne?

Istnieje silna interakcja pomiędzy umysłem a ciałem, co oznacza, że ​​czynniki psychologiczne mogą wywoływać reakcje fizyczne i odwrotnie. Ludzie reagują na stres, lęki, traumy i inne emocje na różne sposoby, a dla niektórych osób te reakcje mogą manifestować się w postaci objawów fizycznych, dlatego przyczyn zaburzeń psychosomatycznych należy szukać w długotrwałym stresie. Myślisz jakie mają zaburzenia psychosomatyczne rodzaje? Na to pytanie znajdziesz odpowiedź w dalszej części publikacji, a także zostanie omówionych znacznie więcej kluczowych aspektów zaburzeń psychosomatycznych.

Jakie są objawy zaburzeń psychosomatycznych?

Zastanawiasz się jakie w takim razie dają zaburzenia psychosomatyczne objawy? Objawy zaburzeń psychosomatycznych mogą być różnorodne i obejmować szeroki zakres dolegliwości fizycznych. Ważne jest zauważenie, że objawy te mogą być również wynikiem innych problemów zdrowotnych, dlatego diagnoza zaburzeń psychosomatycznych wymaga często kompleksowej oceny medycznej i psychologicznej.  Zaburzenia psychosomatyczne przykłady - warto szczegółowo poruszyć ten aspekt, aby lepiej zrozumieć to zagadnienie. 

 

Zaburzenia psychosomatyczne rodzaje:

 

• bóle głowy: migreny, napięciowe bóle głowy lub inne rodzaje bólów głowy mogą być częstym objawem zaburzeń psychosomatycznych,
   
• bóle brzucha i problemy z układem trawiennym: objawy psychosomatyczne to również bóle brzucha, nudności, wymioty, zgaga, zaparcia lub biegunki,
   
• bóle pleców i mięśni: zaburzenia psychosomatyczne objawy to również bóle pleców, bóle mięśniowe lub sztywność mięśni; może to być związane z napięciem psychicznym i stresem,
   
• problemy z oddychaniem lub kołatanie serca: osoby z zaburzeniami psychosomatycznymi mogą odczuwać duszność, mieć szybszy oddech lub inne problemy z oddychaniem, które nie mają oczywistej przyczyny fizycznej,
   
• problemy dermatologiczne: zaburzenia psychosomatyczne przykłady to również objawy skórne, takie jak trądzik, łuszczyca, egzema, a nawet reakcje alergiczne, mogą być związane z czynnikami psychologicznymi,
   
• samoistne nadciśnienie tętnicze: objawy zaburzeń psychosomatycznych to też wysokie ciśnienie krwi, które może być związane ze stresem i zaburzeniami emocjonalnymi,
   
• zaburzenia snu: osoby z zaburzeniami psychosomatycznymi mogą mieć trudności ze snem, mogą cierpieć na bezsenność lub inne zaburzenia snu,
   
• zaburzenia odżywiania: objawy psychosomatyczne to również zmiany w apetycie; nadmierny apetyt lub jego brak,
   
• problemy z libido: zmniejszone libido lub problemy z życiem seksualnym mogą być związane z czynnikami psychologicznymi i emocjonalnymi,
   
• zmęczenie i osłabienie: stałe uczucie zmęczenia, brak energii lub uczucie osłabienia mogą być objawami zaburzeń psychosomatycznych.

Przyczyny zaburzeń psychosomatycznych?
 

Przyczyn zaburzeń psychosomatycznych jest wiele, i choć przewlekły stres jest ich wspólnym mianownikiem, to przyjrzyjmy się skąd dokładnie mogą się brać dolegliwości psychosomatyczne.  Zaburzenia psychosomatyczne mają złożone i wieloaspektowe przyczyny, które mogą obejmować zarówno czynniki biologiczne, jak i psychospołeczne. 

 

Podłoże psychosomatyczne to głównie:

• stres i napięcie emocjonalne: długotrwały stres jest jednym z głównych czynników wywołujących zaburzenia psychosomatyczne, więc jest to główne podłoże psychosomatyczne. Zaburzenia emocjonalne mogą prowadzić do reakcji fizycznych, takich jak bóle głowy, bóle brzucha, problemy z trawieniem czy problemy z układem oddechowym,
   
• czynniki psychologiczne: emocje, myśli, przekonania i doświadczenia emocjonalne mogą mieć istotny wpływ na funkcjonowanie fizyczne organizmu. Osoby narażone na wysoki poziom stresu, lęki, depresję, traumy czy konflikty emocjonalne mogą być bardziej podatne na rozwój zaburzeń psychosomatycznych,
   
• historia życia i traumy: choroby psychosomatyczne mogą być wywołane przez doświadczenia z przeszłości, w tym traumatyczne wydarzenia, nadużywanie substancji psychoaktywnych, zespół stresu pourazowego, utrata bliskich osób czy stresujące sytuacje życiowe,
   
• genetyka i czynniki biologiczne: niektóre osoby mogą być bardziej predysponowane do rozwijania zaburzeń psychosomatycznych ze względu na dziedziczne skłonności do reagowania na stres oraz różnice w funkcjonowaniu układu nerwowego, hormonalnego i immunologicznego,
   
• niedobory umiejętności radzenia sobie: bóle psychosomatyczne mogą wywodzić się z braku umiejętności radzenia sobie ze stresem, trudności w wyrażaniu emocji, nieumiejętności rozpoznawania własnych potrzeb czy ograniczeń,
   
• środowisko społeczne i kulturowe: warunki życia, kultura, oczekiwania społeczne oraz presja na dostosowanie się do określonych norm i wartości mogą być również czynnikami wpływającymi na rozwój zaburzeń psychosomatycznych.
  
   

Jak diagnozować zaburzenia psychosomatyczne

Diagnoza zaburzeń psychosomatycznych jest procesem złożonym, który wymaga uwzględnienia wielu czynników, zarówno fizycznych, jak i psychologicznych. 

Choroby psychosomatyczne proces diagnozowania:
 

Pierwszym krokiem jest dokładny wywiad medyczny i psychologiczny, podczas którego lekarz, a następnie terapeuta zbierają informacje dotyczące objawów fizycznych, historii chorób, wydarzeń życiowych, doświadczeń traumatycznych oraz poziomu stresu i funkcjonowania emocjonalnego. Często wykonuje się badanie fizyczne, które może pomóc w wykluczeniu innych przyczyn objawów fizycznych oraz w identyfikacji ewentualnych problemów zdrowotnych, które mogą mieć wpływ na stan pacjenta. W niektórych przypadkach lekarz może zlecić badania laboratoryjne, takie jak badania krwi czy testy hormonalne, oraz badania obrazowe, takie jak rezonans magnetyczny czy tomografia komputerowa, aby wykluczyć inne możliwe przyczyny objawów fizycznych.

Diagnoza zaburzeń psychosomatycznych często wymaga wykluczenia innych możliwych przyczyn objawów fizycznych, takich jak choroby somatyczne, co może być czasem trudne i wymagać współpracy z różnymi specjalistami. W tym miejscu wskażemy też uwagę na to, jakie są sposoby klasyfikowania zaburzeń psychosomatycznych.

Sposoby klasyfikowania zaburzeń psychosomatycznych to przede wszystkim:

• DSM i ICD: to standardowe systemy diagnostyczne stosowane w psychiatrii i medycynie. Bóle psychosomatyczne są często klasyfikowane jako zaburzenia somatyzacyjne lub somatoformiczne,
   
• klasyfikacja funkcjonalna: zaburzenia psychosomatyczne mogą być klasyfikowane według dotkniętego układu ciała, takiego jak układ pokarmowy czy sercowo-naczyniowy,
   
• podejście terapeutyczne: w podejściu terapeutycznym, zaburzenia psychosomatyczne mogą być klasyfikowane według mechanizmów psychologicznych, takich jak stres, lęki czy konflikty emocjonalne.

Leczenie i profilaktyka zaburzeń psychosomatycznych

Myślisz jakie jest na zaburzenia psychosomatyczne leczenie? Zaburzenia psychosomatyczne w ujęciu terapeutycznym to głęboki i wielowątkowy proces. Leczenie  i profilaktyka zaburzeń psychosomatycznych obejmują szeroki zakres strategii, które mogą być skuteczne w zarządzaniu stresem, radzeniu sobie z emocjami oraz poprawie ogólnego stanu zdrowia psychicznego i fizycznego. 

Leczenie opiera się głównie na terapiach psychologicznych takich jak np. terapia poznawczo- behawioralna, psychodynamiczna czy terapia relacji interpersonalnych. Zastanawiasz się czy istnieją leki na zaburzenia psychosomatyczne? W niektórych przypadkach lekarz - psychiatra może zalecić leki przeciwlękowe, leki przeciwdepresyjne lub inne leki, które mogą pomóc w zarządzaniu objawami emocjonalnymi, takich jak lęki czy depresja. Nie istnieją jednak leki na zaburzenia psychosomatyczne, które są im ściśle dedykowane.  

Z kolei profilaktyka zaburzeń psychosomatycznych opiera się głównie na walce ze stresem.

Co warto uwzględnić w profilaktyce?

 

• nauka skutecznych strategii radzenia sobie ze stresem; medytacja, relaksacja, ćwiczenia oddechowe czy regularna aktywność fizyczna, może pomóc w zapobieganiu zaburzeniom psychosomatycznym,

• zachowania zdrowego stylu życia: regularne ćwiczenia fizyczne, zdrowa dieta, odpowiednia ilość snu oraz unikanie używek, takich jak alkohol i tytoń, mogą wspomagać ogólne zdrowie psychiczne i fizyczne,

• utrzymywanie zdrowych relacji interpersonalnych: budowanie wsparcia społecznego i utrzymywanie bliskich relacji z innymi ludźmi może pomóc w radzeniu sobie ze stresem i redukcji objawów psychosomatycznych,

• regularne badania kontrolne: regularne wizyty u lekarza mogą pomóc w wykrywaniu i leczeniu problemów zdrowotnych wcześnie, co może zmniejszyć ryzyko wystąpienia objawów psychosomatycznych,

• zarządzanie czasem i priorytetami: nauka efektywnego zarządzania czasem i priorytetami może pomóc w zmniejszeniu napięcia emocjonalnego i zapobieganiu przeciążeniu, które może prowadzić do zaburzeń psychosomatycznych.

Psychoterapia zaburzeń psychosomatycznych

Jak już zostało wspomniane psychoterapia jest kluczowym elementem leczenia zaburzeń psychosomatycznych. Przez psychoterapię pacjenci mogą zgłębiać swoje emocje, identyfikować czynniki wyzwalające stres, pracować nad radzeniem sobie z trudnościami emocjonalnymi oraz rozwijać zdrowsze sposoby funkcjonowania psychicznego i fizycznego. 

Zaburzenia psychosomatyczne leczenie:

• terapia poznawczo-behawioralna (CBT): CBT koncentruje się na identyfikowaniu i zmienianiu negatywnych wzorców myślenia i zachowania, które mogą przyczyniać się do objawów psychosomatycznych. Pacjenci uczą się technik radzenia sobie ze stresem, zmiany myśli, oraz zdrowych strategii adaptacyjnych,
   
• terapia poznawcza uważności (mindfulness): terapia uważności pomaga pacjentom rozwijać świadomość siebie i swoich myśli, emocji oraz ciała w teraźniejszym momencie. Ćwiczenia uważności mogą pomóc pacjentom w redukcji napięcia emocjonalnego i fizycznego oraz w budowaniu zdrowszych reakcji na stres,
   
• psychoterapia psychodynamiczna: terapia psychodynamiczna skupia się na zrozumieniu głębszych, nieświadomych przyczyn objawów psychosomatycznych poprzez analizę historii życia pacjenta, relacji oraz konfliktów emocjonalnych,
   
• terapia interpersonalna: pomaga pacjentom poprawić umiejętności komunikacji, budować zdrowe relacje oraz radzić sobie z konfliktami interpersonalnymi, co może przyczynić się do zmniejszenia napięcia emocjonalnego i objawów psychosomatycznych,
   
• terapia oparta na akceptacji i zaangażowaniu (ACT): ACT pomaga pacjentom radzić sobie ze stresem i trudnościami poprzez akceptację własnych myśli i emocji oraz skupienie się na wartościach i celach życiowych.
  
   

Stres i osobowość w zaburzeniach psychosomatycznych

Stres i osobowość są istotnymi czynnikami w rozwoju i przebiegu zaburzeń psychosomatycznych. Stres jest jednym z głównych czynników wyzwalających objawy zaburzeń psychosomatycznych. Wysiłek psychiczny i emocjonalny może prowadzić do fizycznych reakcji organizmu, które manifestują się w postaci bólów głowy, bólów brzucha, problemów z trawieniem, nadciśnieniem tętniczym, czy innych objawów somatycznych. Stały, niekontrolowany stres może osłabić układ odpornościowy, zwiększając podatność na różnego rodzaju choroby i zaburzenia.

Dodatkowo, określone wydarzenia życiowe, takie jak utrata bliskiej osoby, rozwód, problemy w pracy, czy inne sytuacje stresujące, mogą zwiększać ryzyko wystąpienia objawów psychosomatycznych u osób o określonych cechach osobowości. Warto też dodać, że osoby o tendencjach perfekcjonistycznych często narzucają sobie bardzo wysokie standardy, co prowadzi do ciągłego napięcia i stresu. To może prowadzić do wzmożonych objawów psychosomatycznych.

Zaburzenia psychosomatyczne a hipochondria

Zaburzenia psychosomatyczne i hipochondria to dwa różne rodzaje problemów zdrowotnych, które często mogą się nakładać lub być mylone ze sobą, ale mają pewne istotne różnice. Zaburzenia psychosomatyczne to rodzaj zaburzeń, w których występują objawy fizyczne, takie jak bóle głowy, bóle brzucha, czy problemy z trawieniem, które są częściowo lub całkowicie spowodowane przez czynniki psychologiczne lub emocjonalne. Oznacza to, że stres, emocje, myśli i inne czynniki psychologiczne mogą wpływać na funkcjonowanie ciała i prowadzić do objawów fizycznych. Jednakże w przypadku zaburzeń psychosomatycznych nie ma obiektywnych dowodów medycznych na istnienie choroby fizycznej.

 

W zaburzeniach psychosomatycznych istnieją rzeczywiste objawy fizyczne, ale nie ma medycznych dowodów na istnienie choroby. W przypadku hipochondrii, objawy mogą być albo bardzo łagodne, albo w ogóle nieistniejące, chociaż dana osoba nadal jest przekonana o ciężkiej chorobie.

ZAREZERWUJ WIZYTĘ
 

Literatura

Jacennik, B., & Szczepańska, J. (2007). Aby stresu było mniej. Psychologia w szkole, (3), 89-96.
Kubacka-Jasiecka, D. (2019). Ryzyko psychosomatyczne z perspektywy traumy przywiązania i zaburzeń Ja cielesnego. Sztuka Leczenia, 34(2), 57-73.