Hiperseksualność

Definicja i kryteria rozpoznawania hiperseksualności

 

Hiperseksualność, znana również jako nadmierny popęd seksualny lub nadmierne libido, to stan charakteryzujący się nieprawidłowym wzrostem pożądania seksualnego, który może prowadzić do trudności w kontrolowaniu zachowań seksualnych oraz utrzymaniu zdrowych relacji międzyludzkich. Jest to złożone zagadnienie, a kryteria rozpoznania mogą się różnić w zależności od kontekstu klinicznego i diagnostycznego.

 

Choć wydawałoby się, że hiperseksualność może dawać pewne spełnienie seksualne, to jednak osoby cierpiące na hiperseksualność mogą mieć trudności w osiągnięciu prawdziwego satysfakcjonującego spełnienia seksualnego, ponieważ ich zachowania seksualne mogą być motywowane przez impulsy lub potrzebę natychmiastowej gratyfikacji, zamiast być wynikiem autentycznej, wspólnej intymności z partnerem.
 

Hiperseksualność a seksoholizm; czy to dwa te same pojęcia? Hiperseksualność a seksoholizm to dwa różne terminy, które często są mylone lub używane zamiennie, ale mają pewne subtelne różnice.  Hiperseksualność jest pojęciem bardziej ogólnym, które obejmuje różnorodne aspekty nadmiernego popędu seksualnego, ale nie zawsze wiąże się z konkretnymi zachowaniami szkodliwymi dla jednostki lub dla innych osób.

Z kolei seksoholizm jest pojęciem ściśle związanym z uzależnieniem od seksu, podobnie jak uzależnienie od substancji psychoaktywnych.  Osoby cierpiące na seksoholizm przejawiają nadmierną aktywność seksualną, oraz  kompulsywne i szkodliwe zachowania seksualne, które dominują ich życie i prowadzą do konsekwencji negatywnych, takich jak problemy w pracy, relacjach czy w zdrowiu psychicznym.

Przyczyny i objawy hiperseksualności

Do kluczowych przyczyn hiperseksualności zalicza się między innymi:
 

• czynniki hormonalne: zmiany w poziomach hormonów, zwłaszcza testosteronu, które mogą wpływać na libido powodować zwiększony popęd seksualny,
   
• problemy neurologiczne: uszkodzenia mózgu, takie jak urazy, nowotwory mózgu czy choroby neurodegeneracyjne, które mogą wpływać na kontrolę impulsów i zachowań seksualnych,
   
• przyczyny psychologiczne: wzorce zachowań seksualnych wykształcone w wyniku traumy, przemocy seksualnej, nadużywania substancji psychoaktywnych czy zaburzeń psychicznych mogą prowadzić do nadmiernej seksualności,
   
• przyczyny psychiczne: niektóre zaburzenia psychiczne, takie jak zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (OCD), zaburzenia afektywne dwubiegunowe, schizofrenia czy osobowość histrioniczna, mogą być związane z hiperseksualnością,
   
• przyczyny farmakologiczne: niektóre leki, zwłaszcza te wpływające na układ nerwowy, mogą mieć działanie pobudzające m. in powodować zwiększony popęd seksualny.

Hiperseksualność prezentuje następujące objawy:
 

• nadmierne pragnienie seksualne: silne, trudne do kontrolowania pragnienie seksualne, nadmierny popęd seksualny, który dominuje myśli i zachowania danej osoby, 
   
• nadużywanie seksu: nadmierne zaangażowanie w akty seksualne, często kosztem innych aspektów życia, takich jak praca, związki czy hobby,
   
• niezadowolenie z własnego zachowania: osoba z hiperseksualnością może odczuwać złość, wstyd czy poczucie winy z powodu swoich działań seksualnych, ale jednocześnie mieć trudności z ich kontrolą,
   
• zwiększone zachowania ryzykowne: skłonność do podejmowania ryzykownych zachowań seksualnych, takich jak niebezpieczny seks czy wielokrotne kontakty z różnymi partnerami,
   
• kryzysy osobowościowe lub związkowe: nadmierny popęd płciowy może prowadzić do trudności w utrzymaniu stabilnych związków oraz do kryzysów tożsamościowych,
   
• obsesyjne myśli seksualne: częste, natrętne myśli o seksie, które mogą zakłócać codzienne funkcjonowanie to charakterystyczne objawy hiperseksualności. 

Jaki wpływ na zdrowie psychiczne i relacje międzyludzkie ma hiperseksualność?
 

Nadmierny popęd płciowy może mieć znaczący wpływ na zdrowie psychiczne oraz relacje międzyludzkie.  Oto kilka głównych aspektów, które mają znaczny wpływ na funkcjonowanie społeczne:

Zdrowie psychiczne, a wpływ hiperseksualności:
 

• stres i napięcie emocjonalne: ciągłe napięcie związane z niekontrolowanym popędem seksualnym może prowadzić do chronicznego stresu oraz zwiększonego poziomu lęku i niepokoju,
   
• obniżona samoocena: niskie poczucie własnej wartości, poczucie winy i wstydu z powodu swojego zachowania seksualnego,
   
• depresja: nadmierne zaangażowanie w działania seksualne może powodować zaburzenia lękowe lub prowadzić do depresji, zwłaszcza gdy zachowanie seksualne staje się źródłem krytyki ze strony otoczenia lub prowadzi do problemów w relacjach,
   
• zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (OCD): hiperseksualność może być związana z objawami zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych, co może dodatkowo pogłębiać problemy psychiczne.
   

Relacje międzyludzkie, a wpływ hiperseksualności:

• trudności w relacjach romantycznych: osoby, które przejawiają nadmierną aktywność seksualną mogą mieć trudności w utrzymaniu długoterminowych, satysfakcjonujących związków romantycznych. Partner może czuć się zaniedbany lub niedowartościowany ze względu na nadmierne skupienie się na seksie,
   
• złe samopoczucie partnera: partner osoby cierpiącej na hiperseksualność może doświadczać złości, frustracji, poczucia zdrady czy niskiej samooceny, co może negatywnie wpływać na ich zdrowie psychiczne,
   
• kryzysy zaufania: hiperseksualność może prowadzić do kryzysów zaufania w związku, szczególnie jeśli jedna ze stron ukrywa swoje zachowanie seksualne lub popełnia zdradę,
   
• izolacja społeczna: osoba cierpiąca na hiperseksualność może się izolować społecznie, unikając kontaktu z innymi ze względu na wstyd lub poczucie winy związane z własnym zachowaniem.

Psychoterapia online w leczeniu hiperseksualności

Psychoterapia online może być skutecznym narzędziem w leczeniu różnych kwestii związanych z seksualnością, w tym hiperseksualnością. Terapia online eliminuje ograniczenia związane z lokalizacją geograficzną, co umożliwia dostęp do wysokiej jakości opieki terapeutycznej dla osób mieszkających w obszarach, gdzie tradycyjne usługi terapeutyczne mogą być ograniczone.

Terapia online umożliwia pacjentom dostęp do szerokiego spektrum specjalistów, niezależnie od lokalizacji, co pozwala znaleźć terapeutę odpowiedniego dla konkretnych potrzeb i preferencji.

Farmakologiczne sposoby leczenia hiperseksualności

Leczenie farmakologiczne hiperseksualności może być stosowane w połączeniu z terapią behawioralną lub psychoterapią, aby zmniejszyć popęd seksualny i kontrolować impulsy. 

Farmakologiczne leczenie hiperseksualności:
 

1. Inhibitory receptorów dopaminy mogą być stosowane w celu zmniejszenia impulsywności i kontrolowania popędu seksualnego poprzez regulację aktywności neuroprzekaźnika dopaminy w mózgu.

2. Leki hamujące wydzielanie gonadotropin lub antyandrogenne: stosowane w celu obniżenia poziomu hormonów płciowych, zwłaszcza testosteronu, co może zmniejszyć popęd seksualny.

3. Leki przeciwdepresyjne: mogą być skuteczne w leczeniu hiperseksualności poprzez regulację poziomu serotoniny w mózgu, co może wpłynąć na kontrolę impulsów i popędu seksualnego.

Leki farmakologiczne mogą być skuteczne w zmniejszeniu popędu seksualnego, ale mogą również powodować skutki uboczne i interakcje z innymi lekami. Każde leczenie farmakologiczne powinno być prowadzone pod ścisłą opieką lekarza psychiatry, który może dostosować dawkowanie i monitorować efekty leczenia.

Podsumowanie

Hiperseksualność jest złożonym problemem, który może mieć negatywny wpływ na życie codzienne, zdrowie psychiczne i fizyczne oraz relacje międzyludzkie. Ważne jest rozpoznanie tego zaburzenia, zrozumienie jego przyczyn i konsekwencji oraz podjęcie odpowiednich kroków w celu zarządzania i leczenia tego problemu. Wsparcie terapeutyczne, zarówno indywidualne, jak i partnerskie, może odegrać kluczową rolę w procesie powrotu do zdrowia i dobrostanu dla osób dotkniętych hiperseksualnością.

ZAREZERWUJ WIZYTĘ
 

Literatura

Lew-Starowicz Z., Skrzypulec V. (red.) Podstawy Seksuologii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2010.
Müldner-Nieckowski Ł., "Różne oblicza seksoholizmu. Rozpoczynanie terapii osób pochłoniętych nadmierną aktywnością seksualną", Świat problemów, 2015 nr 3
Trzęsowska-Greszta E., "Styl przywiązania a seksualność człowieka w świetle najnowszych badań", Fides et ratio, KWARTALNIK NAUKOWY, 4(20)2014