12.09.2022
Zazdrość jest naturalnym zjawiskiem, jakie pojawia się w każdej relacji miłosnej. Czujemy zazdrość w odpowiedzi na lęk przed utratą ukochanej osoby, boimy się, że ktoś inny mógłby być dla niej ważniejszy.
Zazdrość potrafi być konstruktywna i umacnia związek, ale gdy zaczyna wymykać się spod kontroli potrafi zniszczyć nawet najlepszą relację partnerską. Czym dokładnie jest chorobliwa zazdrość i jak ją rozpoznać?
Kiedy faktycznie przekraczane są granicę zdrowej zazdrości i jak skutecznie walczyć z tym uczuciem? Odpowiedzi znajdziecie w niniejszym artykule.
Często się słyszy, że nie ma miłości bez zazdrości. To zdanie ma w sobie dużo prawdy, jednak skrajna zazdrość może doprowadzić do rozpadu związku. Człowiek odczuwa wiele, różnych emocji, nad którymi musi nauczyć się panować. Jedne z nich bardzo nam pomagają w codziennym życiu, jak choćby radość, natomiast inne mogą wszystko zniszczyć. Jednym z takich przykładów jest chorobliwa zazdrość, która negatywnie wpływa na psychikę i doprowadza do wielu problemów.
Zazdrość to intensywne uczucie niepewności, strachu oraz lęku przed możliwością utraty czegoś, co jest dla nas ważne. Często napędzana jest przez porównywanie, co w konsekwencji doprowadza do chęci przejęcia całkowitej kontroli lub posiadania „na własność” tego, co uważamy jako zagrożone. Zazdrość uważana jest za naturalną emocję, jednak może stać się destrukcyjna. To z kolei prowadzi do gniewu, braku zaufania, a nawet przemocy. Mimo, iż uważamy ją za negatywną, są sytuację, w których staje się pomocna np. poprzez motywowanie do działania. Należy więc pamiętać, że zazdrość jest emocją bardzo złożoną i każdy człowiek przeżywa ją inaczej. Musi być więc rozpatrywana w sposób bardzo indywidualny.
Przez wielu ludzi zazdrość postrzegana jest w sposób negatywny, ale przecież jej odczuwanie to naturalna reakcja na pewne wydarzenia czy zachowania drugiej, bliskiej nam osoby. Zdrową zazdrość odczuwają nawet niemowlęta, co jest dla nich całkowicie normalne na pewnym etapie rozwoju, gdy zaczynają kształtować się u ich emocje.
Warto też wspomnieć, że w zależności od płci zazdrość jest odczuwana zupełnie inaczej. Chorobliwa zazdrość mężczyzny nasila się, gdy podejrzewa on zdradę fizyczną. Z kolei chorobliwa zazdrość kobiety reaguje już na samą myśl, że jej partner poświęca swój wolny czas innej kobiecie. W tym przypadku zdrada emocjonalna działa równie mocno.
Zazdrość w związku jest czymś zupełnie naturalnym i w niewielkiej ilości może pozytywnie wpłynąć na relację. Należy jednak pamiętać, że granica w tym przypadku jest bardzo płynna. Jeśli jedna ze stron traci kontrolę nad emocjami, to do związku może wkraść się chorobliwa zazdrość. Wówczas działa ona bardzo destrukcyjnie nie tylko na relację, ale także ludzką psychikę. Pewnie zastanawiasz się teraz, skąd bierze się chorobliwa zazdrość?
Niska samoocena to bardzo częsta przyczyna zazdrości w związku, ale oczywiście niejedyna. Do innych należą:
powielanie schematu zapamiętanego z domu rodzinnego – związek rodziców ma ogromny wpływ na kształtowanie się ludzkiej psychiki. Jeśli był on zaburzony, oparty na ciągłych kłamstwach, braku zaufania, zaborczości i zazdrości to w dorosłym życiu powielamy ten wzór. Tworzymy wówczas związek, gdzie patologiczna zazdrość wydaje nam się jedyna i właściwa,
opieranie własnego życia na opinii partnera i innych osób – to idzie w parze z niską samooceną, którą zbudowaliśmy sobie na podstawie słów skierowanych w naszą stronę. W ten sposób każda nawet najmniejsza krytyka sprawia, że problem staje się ogromny, a my nie potrafimy go pokonać, ani tym bardziej zaakceptować. Wówczas uważamy, że partner zauważy „nasze braki” i odejdzie do kogoś lepszego,
przeświadczenie o tym, że miłość to towar, na który trzeba sobie zasłużyć – takie przekonanie bardzo często wynosi się z domu. Wizja, że miłość bezwarunkowa nie istnieje, może pojawić się u ludzi, którym rodzice okazywali ciepłe uczucia, tylko wtedy, gdy zachowywali się po ich myśli. Taka osoba w dorosłym życiu uważa, że na miłość trzeba sobie zasłużyć. Postrzega uczucia jako transakcję – ja jestem perfekcyjny, a Ty mnie kochasz. Takie przeświadczenie powoduje strach, że nasze niewłaściwe czyny lub słowa spowodują, że partner lub partnerka odejdą od nas,
zespół Otella – choroba ta najczęściej dotyka osoby uzależnione od alkoholu, choć znane są przypadki pojawienia się jej wśród osób, które nigdy nie piły. Objawia się ona właśnie chorobliwą zazdrością. Chory wszędzie widzi zdradę, a każde zachowanie interpretuje jako potwierdzenie swojej teorii. W ten sposób zaangażowanie emocjonalne partnera bądź partnerki maleje, co prowadzi do rozpadu związku.
Chorobliwa zazdrość objawy ma bardzo różne i wynika nie tylko z ludzkiej słabości, ale także opinii innych osób czy wzorców wyniesionych z domu rodzinnego. Nie mniej jednak jest ona uczuciem niszczącym, z którym należy walczyć, by dbać o zdrowie psychiczne oraz swój związek. Dlaczego tak ważne jest nauczenie się, jak radzić sobie z zazdrością. To pomoże wzmocnić, a nawet uratować relację między partnerami. Z kolei, jeśli przez chorobliwe uczucie zazdrości Twój związek już się rozpadł, taka umiejętność może pomóc w przyszłości np. w zawieraniu nowych znajomości.
Zazdrość to uczucie, pojawiające się w każdym związku. Chociaż często postrzegamy ją jako niezdrową, bywa czasem uzasadniona. Przykładem może być sytuacja, gdy partner regularnie flirtuje z innymi lub zachowuje się tajemniczo. W takich przypadkach zazdrość jest znakiem, że dzieje się coś złego. Może być ona równie spowodowana nasza własną niepewnością lub wcześniejszymi doświadczeniami. Zdarza się, że u niektórych osób występuje chorobliwa zazdrość o przeszłość partnerki. Wówczas mężczyzna nie mając żadnych podstaw „nakręca się” sprawiając, że związek przechodzi kryzys. Ważna jest wtedy szczera rozmowa. Zastanawiasz się, kiedy zazdrość przestaje być zdrowa, a zaczyna być obsesyjna i toksyczna?
Oto kilka przykładów chorobliwej zazdrości:
problem z zaufaniem do drugiej osoby,
brak zrozumienia, że druga połówka spędza czas z osobami płci przeciwnej,
niepanowanie nad własnymi emocjami,
wzbudzanie w partnerze poczucia winy,
stałe podejrzenia zdrady,
częste wydzwaniania do partnerki, aby sprawdzić, gdzie jest i z kim,
sprawdzanie telefonu partnera, gdy nie ma go w pobliżu,
przeszukiwanie rzeczy ukochanej,
kontrolowanie mediów społecznościowych,
stałe pretensje, że ukochany nie spędza z Tobą wolnego czasu,
izolacja partnera od rodziny i przyjaciół,
obwinianie partnera za wszystkie konflikty w związku,
w celu kontrolowania zachować ukochanego stosujesz szantaż emocjonalny.
Odrobina zazdrości w związku niczemu nie szkodzi, a często jeszcze bardziej go spaja. Kobiety lubią słyszeć od swoich partnerów, że Ci są zazdrośni np. o kolegę z pracy, który odwozi je do domu. Z drugą stronę działa to na tej samej zasadzie, jednak jest to tzw. zdrowa zazdrość. Wynika ona raczej z naszej troski i miłości, a nie chęci kontroli. Należy jednak pamiętać, że gdy „odrobina” zmieni się w „gar” wylewanych żali i złości to pojawia się chorobliwa zazdrość o partnera. Ma ona negatywne konsekwencje dla związku, z których najczęstsze to:
rozstanie lub rozwód,
ciągłe kłótnie,
pretensje o każdą rzecz,
negatywny wpływ na relacje partnerskie,
problemy ze snem,
ataki paniki,
częste bóle głowy,
nadciśnienie,
bóle brzucha,
kołatanie serca,
wahania wagi.
Chorobliwa zazdrość męża czy żony powoduje, że partnerzy oddalają się od siebie. Wówczas oboje odczuwają silny stres, tracą dobry humor i nie potrafią się z niczego cieszyć. Jeśli taka sytuacja będzie miała miejsce przez dłuższy okres czasu, wpłynie to również na zdrowie psychiczne, co może doprowadzić nawet do depresji lub załamania nerwowego.
Chorobliwe uczucie zazdrości negatywnie wpływa na relacje międzyludzkie, dlatego, aby chronić związek, należy sobie z nim poradzić. Pewnie teraz myślisz chorobliwa zazdrość jak leczyć? Przecież nie ma magicznych tabletek, które zażyję i już przestanę się zastanawiać, czy mój partner przypadkiem mnie nie zdradza. Jakie są więc sposoby, by radzić sobie z zazdrością:
stawianie czoła demonom przeszłości – wiele osób odkłada swoje problemy na bok, całkowicie o nich zapominając. Mimo wszystko są one zakorzenione głęboko w nas i w najmniej oczekiwanym momencie wychodzą na światło dzienne, sprawiając, że stajemy się coraz mniej pewni siebie. Zrozumienie, co przeszkadza nam w codziennym życiu, pozwoli to zmienić i uniknąć życiowej porażki np. w postaci rozwodu. Jeśli Ty sam nie stawisz czoła demonom, nikt za Ciebie tego nie zrobi,
uświadomienie sobie własnej wartości –czas przestać przejmować się opinią innych osób i zrozumieć, że do budowania wspólnego życia partner wybrał właśnie Ciebie. To oznacza, że uważa Cię za wartościową osobę, która ma wiele zalet i talentów. Jednocześnie jest świadomy Twoich wad,
szczera rozmowa z partnerem – w każdym związku zdarzają się problemy i jednym sposobem, by je rozwiązać, jest wspólna rozmowa. Przedstaw ukochanemu swoje obawy i odczucia, a razem z pewnością znajdziecie najlepsze rozwiązanie,
zajmij się sobą i swoim życiem – przestań porównywać się z innymi ludźmi. Może masz kilka kilogramów więcej lub uważasz, że jesteś zbyt niska – no cóż, nikt nie jest idealny.
Pamiętajmy, że całe Twoje życie to proces, podczas którego dążymy do stawania się najlepszą wersją samych siebie.
Wpisując w wyszukiwarkę „chorobliwa zazdrość test” z pewnością Twoim oczom ukaże się setki sposobów, jak poradzić sobie z tym nieprzyjemnym uczuciem. Zwróć jednak uwagę, że jeśli sam nie potrafisz się z nim uporać, potrzebujesz pomocy specjalisty.
Nie każdy potrafi samodzielnie poradzić sobie z własnymi problemami i słabościami. Leczenie chorobliwej zazdrości nie polega na przyjmowaniu leków. Najlepsze efekty daje psychoterapia, która pomaga zrozumieć emocje oraz reakcje na określone sytuacje. Dzięki niej poradzisz sobie z uporczywą zazdrością oraz problemami, jakie występują w Twoim związku. Warto podjąć leczenie, gdy chcemy nauczyć się nawiązywać zdrowe i właściwe relacje z innymi ludźmi. Osiągniemy to jednak tylko i wyłącznie pod warunkiem, że tego chcemy i jesteśmy zmotywowani, by osiągnąć swój cel.
Pamiętaj, że psychoterapia nie jest magicznym rozwiązaniem, które sprawi, że Twoje problemy znikną z dnia na dzień. Musisz przygotować się na ciężką pracę nad sobą. Na szczęście podczas tego często bardzo trudnego procesu nie będziesz sam. Specjalista będzie stale nad Tobą czuwał i dawał wskazówki, jak należy dalej postępować.
Psychoterapia pomoże Ci poradzić sobie z zazdrością, zrozumieć skąd się ona bierze oraz jakie jest jej pierwotne podłoże. Gdy już to zrozumiesz, będziesz mógł wypracować nowe, lepsze wzorce postępowania.
Lasota, L., & Abramciów, R. A. F. A. Ł. (2015). Psychologiczna analiza konstruktu zazdrości. Teraźniejszość–Człowiek–Edukacja, 3(7), 139-150.
Kacperczyk, E. (2018). Zazdrość–pożądanie i niebezpieczeństwo. Dlaczego ludzie w relacjach partnerskich ujawniają toksyczną zazdrość?.