Chandra - jak sobie z nią radzić?

Gorszy nastrój, niewyspanie, zmniejszona motywacja do pracy - to jedne z nielicznych objawów chandry, którą większość z nas zapewne doświadczyła.

Chandra często pojawia się znikąd, obwiniamy brzydką pogodę za oknem lub nasze problemy.

A jaka jest więc natura chandry? Jak sobie z nią poradzić w życiu codziennym, by całkowicie nie utrudniała nam życia.

Czym jest chandra?

Zbliża się jesień, później przyjdzie zima i niestety wraz ze zmianą pogody może pojawić się stan przygnębienia zwany potocznie chandrą. Pojawia się właśnie na początku jesieni i znacząco obniża nasz nastrój oraz samopoczucie. Pytanie jak radzić sobie z jesienną i zimową chandrą ? Jak poprawić swoje gorsze samopoczucie ? Istnieją skuteczne metody walki z chandrą i jeżeli czujemy przygnębienie to warto z nich skorzystać dla swojego dobrostanu. 

Warto pamiętać, że to właśnie jesienno-zimowa aura wpływa na pojawienie się objawów chandry, a do tego nasze zmęczenie i przygnębienie warunkowane jest nadmiarem obowiązków w domu i w pracy zawodowej po urlopowym okresie wakacyjnym.

 Chandra jesienna i zimowa - objawy

Jesienna chandra jest to określenie potocznie używane, natomiast ma ono swój medyczny odpowiednik określany jako SAD czyli Sezonowe Zaburzenie Afektywne.  Najłatwiej określić to można jako jesienny spadek nastroju, czy też jesienne przygnębienie, bo przecież SAD w języku angielskim oznacza “smutny”.  Rozpatrując zagadnienie chandry w kategorii jesień/zima warto zaznaczyć, iż ogólnie stan ten dotyczy przejawów depresji sezonowej i charakteryzuje się takimi samymi objawami bez względu na to czy występuje na jesień, czy w zimie. Chandrę bowiem określa się bardzo często jako jesienno-zimową, ponieważ jej występowanie i nasilenie jest charakterystyczne dla tych właśnie pór roku. 

 

Charakterystyczne objawy SAD - czyli jesiennej i zimowej chandry przejawy to:
 

• brak chęci do działania,

• obniżona motywacja i spadek energii,

• trudności z koncentracją,

• problemy ze snem,

• zaniżona samoocena,

• obniżone libido,

• apetyt - czyli tzw. zajadanie smutków,

• utrata zainteresowań,

• obojętność.
  
   

Jak poradzić sobie z chandrą?
 

Okres wakacyjny dla większości z nas jest bardzo intensywnym czasem, w którym nasz organizm działa na wysokich obrotach. Jednak długie dni, słońce i okres urlopu wpływają na nas pozytywnie i dają siłę do działania. Powrót do szarej rzeczywistości, sezonu chorobowego, chłodnych i deszczowych dni wpływa na większość z nas bardzo przygnębiająco. Pytanie co zrobić, aby nie pozwolić pokonać się negatywnym emocjom ?
 

Większość sposobów na jesienną, czy zimową chandrę może wydawać się dla większości z nas banalnym rozwiązaniem, jednak są to metody, które zdecydowanie wpływają na poprawę samopoczucia i jakości naszego życia.


Można zaliczyć do takich najlepszych sposobów na chandrę m.in:

• aktywność fizyczną, 

• światło słoneczne,

• spacery, przebywanie na powietrzu,

• właściwą dietę bogatą w składniki odżywcze,

• czas na pasję, hobby,

• czas na właściwy sen,

• suplementację m.in wit. D, magnezu, 

• ciepła, długa kąpiel,

• czas z bliskimi i rodziną.

Nie od dzisiaj wiadomo, że “ruch to zdrowie”. Każdy z nas chyba słyszał o tym powiedzeniu. Pytanie tylko czy zdajemy sobie sprawę z tego, co faktycznie aktywność fizyczna oznacza dla naszego organizmu . To właśnie wysiłek fizyczny w formie aktywności pozwala dostarczyć do naszego organizmu hormony szczęścia tzw. endorfiny. Jest to właśnie jeden z najefektywniejszych sposobów na uruchomienie przez nasz organizm produkcji endorfin, jednak zdecydowanie nie jedyny. Za hormony szczęścia odpowiada również śmiech, medytacja, relaks, ulubiona muzyka czy dobra książka. Wracając do aktywności fizycznej w walce z sezonową chandrą trzeba zaznaczyć, że najlepsze efekty osiągamy trenując na świeżym powietrzu. Jednak niestety nie zawsze jest to możliwe ze względu na warunki pogodowe lub jakość powietrza w sezonie grzewczym.  Mimo to nie warto z tego powodu rezygnować z treningu i alternatywnie skorzystać z innych form aktywności, które mamy szansę wykonać w zaciszu swojego domu lub na siłowni. Aktywność fizyczna jest odpowiedzialna za zastrzyk energii dla naszego organizmu, który jest produktem pożądanym w sezonie jesienno-zimowym. 

 

Niedobór składników odżywczych bardzo często wpływa na jakość funkcjonowania organizmu i wpływa na obniżenie nastroju.  Zdrowe odżywianie oraz ewentualna suplementacja może poprawić kondycję naszego organizmu. Słońce w okresie letnim dostarcza nam sporą dawkę naturalnej witaminy D, jednak w okresie jesienno-zimowym warto sięgnąć po suplementację, która podniesienie jej poziom w organizmie. Bardzo często niedobory witamin, mikro i makroelementów stają się odpowiedzialne za rozdrażnienie, zmęczenie, problemy ze snem, obniżoną odporność i podatnością na infekcje. A walka z infekcjami jesienno-zimowymi jedynie bardziej osłabia nasz organizm i może przyczynić się do chronicznego zmęczenia oraz chandry. Oprócz suplementacji wit. D i magnezu, który znacznie wpływa na obniżenie stresu warto dobierać składniki w diecie odpowiadające za naturalne dostarczanie do organizmu witamin z grupy B. Zalicza się do nich z kolei produkty takie jak: wszelkiego rodzaju ziarna, zielone warzywa (szpinak, szparagi, bób itp), ryby oraz inne owoce i warzywa (np. marchew, banany). 

Warto pamiętać, że właściwe odżywianie wpływa na prawidłowe funkcjonowanie naszego organizmu, bo jest niczym innym jak paliwem, które daje nam siłę i energię. Niestety moda na różne nowatorskie diety nie zawsze wpływa pozytywnie na nasz organizm. Często w ramach takich proponowanych diet rezygnuje się z węglowodanów, czyli prościej mówiąc cukrów złożonych. To właśnie te cukry złożone uwalniane są w naszym organizmie stopniowo i dbają o właściwe rozłożenie energii i sił na cały dzień. Nieumiejętnie dobrana dieta powoduje, że nasz organizm domaga się cukrów prostych - czyli słodyczy i przede wszystkim źle odżywiony organizm wcześniej czy później zaczyna się buntować. 

Standardowym problemem społecznym jest brak czasu na relaks i odpoczynek. Odpoczynek   zbyt często jest niedoceniany i zaniedbywany, szczególnie przez zapracowane osoby. Problemem jest decydowanie się również na niewłaściwe sposoby regeneracji organizmu, które zamiast pomagać jedynie osłabiają naszą motywację i chęć do działania. Warto wybrać odpoczynek w formie spędzania rodzinnie czasu wolnego, czy zorganizować wspólny czas tylko we dwoje. Można poświęcić wolną chwilę na coś, co przynosi nam zadowolenie i daje satysfakcję np. czytając dobrą książkę,  korzystając z relaksu podczas kąpieli, wybierając się na wycieczkę rowerową, na zakupy, czy wykonując rękodzieło lub inne czynności, które są dla nas pasjonujące. 

Chandra czy depresja - różnice

 

Nasuwa się tutaj pytanie : chandra czy depresja - czy to jest to samo ? Objawy chandry są bowiem bardzo zbliżone do charakterystycznych objawów depresji. Jej medyczne określenie jako depresja sezonowa również pokrywa się w nazewnictwie z zagadnieniem depresji. Jednak czy są jakieś różnice między chandrą, a depresją ? Mimo wszystko warto podkreślić, że chandra nie jest tym samym co depresja. Dlaczego tak jest, mimo wyraźnych podobieństw?

Przede wszystkim kluczowy jest czas trwania chandry i depresji. Chandra jest to zaburzenie nastroju sezonowe, które uwarunkowane jest w dużej mierze zmianami w pogodzie. Natomiast depresja potrafi trwać latami, niszczyć nas od środka, blokować każdą naszą czynność i utrudniać prawidłowe funkcjonowanie. W depresji nawet codzienne czynności higieniczne mogą stać się dla osoby chorej ogromnym wyzwaniem. Depresja nie powoduje jedynie u nas smutku, to jest wewnętrzny ból, który wyniszcza nasz organizm od środka. Człowiek nie jest w stanie sobie samodzielnie z nim poradzić i konieczna jest wizyta u psychologa, bowiem osobę chorą mogą gnębić nawet nawracające myśli samobójcze. W wyniku tej choroby jej życie jest zagrożone.

 

Kolejną różnicą między chandrą a depresją są ich przyczyny, czy etiologia. Chandra pojawia się bardzo często w wyniku mniejszej ilości światło słonecznego i sezonowego pogorszenia pogody. Do tego dochodzi nam stres, przemęczenie i niedobór składników mineralnych w sezonie jesiennym. Z kolei etiologia depresji jest o wiele bardziej złożona i wielowymiarowa. Jednym z istotniejszych czynników wpływających na wystąpienie depresji są czynniki genetyczne i środowiskowe. Bardzo często depresja związana jest z traumatycznym doświadczeniem w środowisku rodzinnym, czy najbliższym otoczeniu osoby chorej. Bardzo często jest to efekt traumy z dzieciństwa, która odbija piętno na psychice i dorosłym życiu. 
 

Znaczące różnice między chandrą, a depresją wcale nie powinny nam sugerować o lekceważeniu chandry jesienno-zimowej. Czasem tylko wydaje nam się, że nasze problemy z obniżonym nastrojem i złym samopoczuciem uwarunkowane są przez sezon jesienno-zimowy i zmiany pogodowe. Ponadto nasze uwarunkowania osobowościowe lub trudności w radzeniu sobie z pokonaniem złego samopoczucia mogą stać się przyczyną poważnym problemów w obszarze zdrowia psychicznego. W leczeniu jesiennej i zimowej chandry nie bierze się pod uwagę farmakoterapii. Jednak zaleca się psychoterapię, która oprócz wskazanych wyżej sposobów na chandrę ma ogromne znaczenie. Rozmowa z doświadczonym psychologiem, odpowiednio dobrane metody i techniki terapeutyczne będą idealnym rozwiązaniem na sezonowy smutek, aby nie stał się z czasem przyczyną poważnym problemów zdrowotnych. Ponadto wymienione objawy chandry wpływają na jakość naszego funkcjonowania, więc zdecydowanie należy skorzystać z pomocy profesjonalisty w obszarze psychoterapii, który nam pomoże przetrwać ten trudny czas. 
 

Literatura 
 

Bereza, B. (2009). Depresja sezonowa–wybrane aspekty diagnostyczne i terapeutyczne. Pediatria i Medycyna Rodzinna, 2(5), 113-119.