Problemy z emocjami

Najczęstsze przyczyny zaburzeń emocjonalnych

Można się zastanawiać “zaburzenia emocjonalne co to jest, a także kogo może dotyczyć ten problem?” Problem z emocjami dotyka wiele osób. Mogą być to osoby w różnym wieku - zarówno dzieci, młodzież, jak i dorośli oraz osoby starsze. Jaka jest na zaburzenia emocjonalne definicja, jakie mają zaburzenia emocjonalne objawy, jakie są przyczyny zaburzeń emocjonalnych oraz czy istnieje test na zaburzenia emocjonalne? Na te wszystkie pytania znajdziesz odpowiedź w poniższym tekście. Dowiesz się również czy zaburzenia emocjonalne można wyleczyć oraz jak wygląda terapia zaburzeń emocjonalnych.

Zaczynając od początku warto podkreślić, że zaburzenia emocjonalne definicja opisuje je jako stany psychiczne, które objawiają się przede wszystkim zaburzonym, nieprawidłowym odczuwaniem emocji, przez co zniekształca się również proces myślenia osoby chorej oraz jej funkcjonowanie, nastrój i energia. Problemy z odczuwaniem emocji dotykają ludzi w różnym wieku, a ich najpopularniejszą i najczęściej występującą odmianą jest depresja, choć do zaburzeń emocjonalnych zaliczają się też takie choroby jak bulimia, anoreksja czy napady lęku. A więc podsumowując warto odpowiedzieć na pytanie zaburzenia emocjonalne co to jest?
 

Jakie są najczęstsze przyczyny zaburzeń emocjonalnych? Bardzo trudno wymienić jedną konkretną przyczynę zaburzeń emocjonalnych. Tak naprawdę na wystąpienie problemów z emocjami może wpływać szereg czynników - głównie genetycznych, społecznych, psychicznych, hormonalnych czy o podłożu neurobiologicznym.

Przyczyny problemów z emocjami (zaburzeń emocjonalnych) to przede wszystkim:
 

• czynniki biologiczne odpowiedzialne za problemy z emocjami są często następstwem zaburzenia pracy neuroprzekaźników w mózgu, które to odpowiadają za nastrój, energię do działania i emocje - a są nimi dopamina, serotonina czy noradrenalina,

• nieprawidłowe działanie lub budowa struktur mózgu, które odpowiadają za emocjonalność człowieka, a więc jądro migdałowate, wzgórze i podwzgórze oraz kora czołowa,

• niedobory witaminowe, głównie witamin z grupy B, a także zaburzenie równowagi kwasowo - zasadowej w organizmie, lub nawet nieprawidłowe poziomy gospodarki wodno elektrolitowej,

• problem z emocjami może mieć też podłoże w czynnikach związanych z osobowością, a więc obniżony lub podwyższony poziom lęku, niska samoocena, krytycyzm w stosunku do siebie i otoczenia,

• czynniki genetyczne, a więc dziedziczenie pewnych skłonności również mogą być przyczynami zaburzeń emocji,

• problem z wyrażaniem emocji może być też skutkiem sytuacji traumatycznej; śmierć kogoś bliskiego, udział w wypadku lub bycie świadkiem wypadku, zawód miłosny, pobicie, gwałt, trudna sytuacja życiowa pod kątem materialnym itp,

• problemy emocjonalne są też często następstwem trudnych sytuacji w dzieciństwie; przemoc w rodzinie (psychiczna lub fizyczna), molestowanie seksualne, brak akceptacji ze strony rodziców, obojętność, brak czułości lub przeciwnie - nadopiekuńczość, jak również uzależnienie któregoś z rodziców od narkotyków czy alkoholu, odrzucenie przez rówieśników, 

• trudności emocjonalne mogą pojawić się również w wyniku nadużywania substancji psychoaktywnych, a więc alkoholu, narkotyków,

• przyczyną zaburzeń emocji może być także przebieg ciąży, poród, opieka nad niemowlęciem - mogą mieć one wówczas podłoże hormonalne, psychospołeczne czy metaboliczne

Objawy zaburzeń emocjonalnych

Jakie są objawy zaburzeń emocjonalnych? Wszystko zależy od tego, z jakim zaburzeniem emocjonalnym mamy do czynienia. Inne objawy będą w przypadku depresji, inne zaś w przypadku stanów lękowych, anoreksji, bulimii czy zaburzeń obsesyjno- kompulsywnych. Mogą występować w przebiegu wielu psychicznych schorzeń, ale też mogą pojawiać się w przypadku schorzeń metabolicznych czy neurobiologicznych. Problemy z emocjami mają też często charakter sytuacyjny (kiedy spotkało nas traumatyczne wydarzenie) lub charakter osobowościowy.

A jakie są główne objawy problemów z emocjami? Zaburzenia emocjonalne objawy to przede wszystkim:

• apetyt; zmniejszony lub nadmierny,

• zmęczenie, apatia, brak energii do życia i działania,

• zaniechanie czynności, które wcześniej sprawiały radość,

• drażliwość, wybuchy złości,

• problem z okazywaniem emocji objawia się również w zaburzeniach rytmów biologicznych; bezsenności lub zwiększonej senność,

• smutek, uczucie osamotnienia,

• problem z wyrażaniem emocji to również brak koncentracji,

• płaczliwość,

• niska samoocena,

• wahania nastroju,

• trudności emocjonalne to też myśli czy nawet próby samobójcze.

Jakie są z kolei objawy zaburzeń emocjonalnych ze względu na konkretny rodzaj zaburzenia?

• depresja - najczęściej występujące zaburzenie emocjonalne w którym głównym objawem jest długotrwale obniżony nastrój. Depresja często nie ma jednej przyczyny, zdarza się, że występuje też bez wyraźnego powodu. Oprócz obniżonego nastroju występuje męczliwość, brak energii czy utrata zainteresowań, a nawet myśli samobójcze,

• zaburzenia obsesyjno - kompulsywne; ich głównym objawem są natrętne, niechciane myśli oraz odczucie wewnętrznego przymusu wykonywania pewnych, powtarzalnych czynności,

• stany lękowe - zaliczają się do nich symptomy psychiczne i objawy somatyczne takie jak uczucie napięcia i strachu, bóle brzucha, ataki paniki, kołatanie serca, napięcie emocjonalne, drżenie rąk czy nóg, pocenie się, ale również i duszności,

• anoreksja - czyli jadłowstręt mający podłoże psychiczne,

• bulimia - objadanie się, po czym zwracanie jedzenia,

• zaburzenie emocjonalne to również jąkanie - powtarzanie głosek lub niemożność ich wypowiedzenia, oraz towarzysząca temu niska samoocena i lęk przed kontaktami z otoczeniem,

• problem z okazywaniem emocji to również nocne moczenie się (szczególnie u dzieci) - również zalicza się moczenie nocne do zaburzeń emocjonalnych; jest to oddawanie moczu podczas snu, na które osoba z tym problemem nie ma wpływu.

Przykłady zaburzeń emocjonalnych

Jakie są najczęściej występujące przykłady zaburzeń emocjonalnych? Zaburzenia emocjonalne przykłady:
 

• depresja - jak już zostało wspomniane, zaburzenie to wśród zaburzeń emocjonalnych występuje najczęściej,
   

• dystymia - to lżejsze od depresji obniżenie nastroju, lecz utrzymuje się nieprzerwanie lub ciągle nawraca (minimum przez 2 lata),
   

• zespół stresu pourazowego, PTSD
   

• zaburzenia lękowe - fobie, przykładowo lęk społeczny, agorafobia, fobie przed chorobami, fobie sytuacyjne, lęk wysokości czy lęk przed podróżowaniem samochodem lub samolotem,

• problem z odczuwaniem emocji to również zaburzenia lękowe uogólnione,
   

• zaburzenia afektywne dwubiegunowe - charakteryzujące się zmianami nastroju występującymi naprzemiennie - od euforii po stany depresyjne,
   

• zaburzenia obsesyjno- kompulsyjne,
   

• zaburzenia emocji związane z alkoholizmem,
   

• zaburzenia związane z ciążą i porodem,
   

• problemy emocjonalne to także tiki nerwowe,
   

• jąkanie się,
   

• anoreksja lub bulimia,
   

• zaburzenia emocjonalne związane z hormonami, a więc związane przykładowo z pracą tarczycy, miesiączkowaniem czy przekwitaniem,
   

• zaburzenia emocji objawiają się również przez mutyzm wybiórczy - blokowanie, niemożność swobodnych wypowiedzi.

Problemy z emocjami u dorosłych

U dorosłych zaburzenia na tle emocjonalnym mogą się pojawić w każdym wieku, choć najczęściej występują między 30-tym a 40-tym rokiem życia, oraz w wieku emerytalnym. Najczęściej wśród dorosłych pojawia się depresja, a biorąc pod uwagę całe życie, epizod depresyjny może wystąpić nawet u 15% społeczeństwa. Wśród równie często występujących zaburzeń na tle emocjonalnym można wymienić jeszcze stany lękowe, bowiem mogą one występować wśród 10-20 procent populacji. 

Problemy z emocjami u dzieci

Jeśli chodzi o zaburzenia emocjonalne, które występują u dzieci, to z pewnością należy tu wymienić nadmiernie lękowe reakcje na niektóre sytuacje, nad którymi dziecko nie może zapanować. Reakcje te objawiają się nie tylko lękiem lub stresem, ale też przejawiają się np. przez jąkanie się, nocne moczenie, problemy w wyrażaniu emocji czy tiki nerwowe.
 

Zdarza się również, że dzieci z zaburzeniami emocjonalnymi są agresywne zarówno werbalnie, jak i niewerbalnie. Mają wybuchy złości, biją rówieśników, dokuczają im. Te zachowania również mogą wiązać się z sytuacją panującą w ich domach - z brakiem akceptacji, czułości, z przemocą, oraz z brakiem poczucia bezpieczeństwa. Kolejnym zaburzeniem emocjonalnym, które może występować u dzieci może być nadpobudliwość. Dzieci takie reagują często nieadekwatnie do sytuacji, są drażliwe, znudzone, mają problemy z koncentracją.

Jeśli w domu rodzinnym występują sytuacje potencjalnie traumatyzujące dla dziecka, wówczas może się również u niego pojawić depresja, jąkanie się, nocne moczenie czy tiki nerwowe.

Jak zdiagnozować zaburzenia emocjonalne

By zdiagnozować zaburzenia emocjonalne należy udać się do specjalisty- psychologa lub psychiatry. Tylko wtedy może zostać postawiona odpowiednia diagnoza, oraz może być podjęte skuteczne leczenie. Czy istnieje test na zaburzenia emocjonalne? Specjaliści w swojej pracy wykorzystują szereg narzędzi, które są dla nich pomocne w diagnozie, jednak głównym czynnikiem mającym przyczynić się do jej postawienia będzie dokładny wywiad i szczera rozmowa z pacjentem.

 

Leczenie zaburzeń emocjonalnych

 W medycynie specjaliści wykorzystują trzy główne metody leczenia:

• główną, najczęściej stosowaną i najbardziej efektywną metodą jest psychoterapia. Terapia zaburzeń emocjonalnych może być indywidualna lub grupowa, a najczęściej wykorzystywaną metodą leczenia w czasie sesji jest metoda poznawczo - behawioralna. Metoda ta ma na celu poznanie, a następnie przepracowanie swoich emocji, znalezienie źródeł i przyczyn zaburzeń oraz nauka nowych schematów myślenia, reakcji i działania,
   

• zaburzenia emocjonalne leczenie mają również w formie psychoedukacji - edukacja na temat zaburzeń emocjonalnych, metod radzenia sobie ze swoimi emocjami, przekazywanie wiedzy zarówno choremu jak i jego najbliższym,
   

• farmakoterapia - mogą tu zostać zastosowane równolegle z psychoterapią leki przeciwdepresyjne, przeciwlękowe, uspokajające.

Literatura
 

Sylwia Kalinowska, Katarzyna Nitsch, Paulina Duda, Beata Trześniowska-Drukała, Jerzy Samochowiec, Depresja u dzieci i młodzieży – obraz kliniczny, etiologia, terapia, Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie, 2013, 59, 1

Agnieszka Gmitrowicz, Paweł Kropiwnicki, Zaburzenia lękowe, Klinika Psychiatrii Młodzieżowej I Katedry Psychiatrii UM w Łodzi, http://a.umed.pl

Iniewicz G.,(2008) Zaburzenia emocjonalne u dzieci i młodzieży z perspektywy teorii przywiązania, Psychiatria Polska, tom XLII, numer 5, s. 671–682
Maruszewski, T., Doliński, D., Łukaszewski, W., Marszał-Wiśniewska, M. (2008). Emocje i Motywacje. W: D. Doliński, J. Strelau (Red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 1. GWP Rozdział 7.8.