Psychologiczne różnice między kobietami a mężczyznami

Jakie są psychologiczne różnice między kobietami, a mężczyznami ?

Czy oprócz uwarunkowań biologicznych związanych z płcią faktycznie różnimy się mentalnie ?

Dowiedz się z artykułu czym jest psychologiczna płeć i jaki wpływ ma kultura a także wychowanie.

 

Różnice behawioralne
 

Nie sposób nie zauważyć, że kobiety i mężczyźni się różnią. Każdy z nas zapewne słyszał, że kobiety są z Wenus, a mężczyźni z Marsa. Na czym jednak polegają te różnice i czy tak naprawdę nie ma w tym jakiejś przesady? Przecież wszyscy jesteśmy ludźmi i może zwyczajnie wpływa na nas sposób wychowania lub kultura w której się urodziliśmy?  Co to jest dymorfizm płciowy? Przyjrzyjmy się co na temat psychologicznych różnic między kobietami a mężczyznami pisze psychologia.

 

Jednak mimo to, istnieją pewne behawioralne różnice pomiędzy kobietami i mężczyznami. Dymorfizm płciowy to inaczej wszelkie różnice pomiędzy samicami, a samcami z tego samego gatunku uwzględniając budowę wewnętrzną i zewnętrzną.


Natomiast w psychologicznych badaniach naukowych często są przedstawiane najczęściej występujące różnice w zachowaniach między kobietami a mężczyznami:
 

• emocje - kobiety są bardziej empatyczne i wrażliwe na emocje innych ludzi niż mężczyźni. Dodatkowo wykazują większą skłonność do wyrażania swoich emocji niż mężczyźni,
   

• agresja - mężczyźni częściej okazują agresję fizyczną niż kobiety, ale kobiety z kolei są bardziej skłonne do wyrażania agresji werbalnej,
   

• komunikacja - kobiety są bardziej skłonne do nawiązywania kontaktów i rozmów z innymi ludźmi, dostrzegają sygnały zmiany mowy ciałą, z kolei mężczyźni bardziej koncentrują się na wymianie informacji i na rozwiązywaniu problemów,
   

• rywalizacja - mężczyźni chętniej rywalizują niż kobiety, częściej podejmują ryzyko,
   

• zainteresowania -  istnieją różnice w preferencjach związanych z zawodami i hobby. Na przykład mężczyźni częściej wybierają kierunki związane z naukami ścisłymi, techniką, a kobiety związane z opieką, naukami humanistycznymi, sztuką,
   

• zachowania seksualne - mężczyźni mają większą skłonność do inicjowania kontaktów seksualnych niż kobiety i większą skłonność do podejmowania ryzyka,
   

• spostrzegawczość - kobiety zwracają większą uwagę na szczegóły, dostrzegają subtelne, niewielkie różnice, wychwytują je, obserwują sygnały płynące z mowy ciała,
   

• zdolności matematyczne - mężczyźni wykazują się lepszą sprawnością jeśli chodzi o zdolności matematyczne niż kobiety,
   

• zdolności przestrzenne - mężczyźni lepiej radzą sobie z zadaniami dotyczącymi położenia obiektów, proporcji, trójwymiaru przedmiotów, mają lepszą wyobraźnię przestrzenną, odpowiada za to prawa półkula,
   

• zdolności werbalne - odpowiada za nie lewa półkula, dziewczynki przejawiają większe zdolności werbalne m.in zaczynają mówić wcześniej niż chłopcy oraz szybciej niż oni uczą się czytać,
   

• styl przywództwa - kobiety częściej preferują demokratyczny styl przywództwa, z kolei mężczyźni wolą autorytarny styl.
   

Uwarunkowania biologiczne płci

Płeć uwarunkowana jest przez biologię, a konkretniej przez chromosomy. Kobiety mają dwa chromosomy X, a mężczyźni mają jeden chromosom X i jeden Y. Te różnice chromosomowe wpływają na rozwój anatomiczny i hormonalny płci. Procesy biologiczne przykładowo różnice w produkcji hormonów płciowych, wpływają na kształtowanie różnic między kobietami a mężczyznami. Mężczyźni produkują więcej testosteronu niż kobiety, a to wpływa na ich rozwój fizyczny i zachowanie.

Oto kilka ważnych uwarunkowań biologicznych, które wpływają na różnice między płciami:

• hormony płciowe - mężczyźni produkują więcej testosteronu, a kobiety więcej estrogenów i progesteronu, a hormony wpływają na rozwój narządów płciowych czy procesy rozrodcze,
   

• budowa anatomiczna - kobiety i mężczyźni różnią się anatomicznie, na przykład w kształcie ciała, budowie kości i mięśni,
   

• układ rozrodczy - układ rozrodczy kobiet i mężczyzn różni się zarówno anatomicznie, jak i funkcjonalnie,
   

• genetyka - chromosomy płciowe X i Y wpływają na kształtowanie cech płciowych, takich jak budowa ciała i produkcja hormonów,
   

• mózg - badania sugerują, że istnieją niewielkie różnice w mózgu kobiet i mężczyzn, co wpływa na różnice w zachowaniu i sposobie myślenia. Lewa półkula wpływa na zdolności werbalne, z kolei prawa półkula na przestrzenne,
   

• geny - odkryto wiele genów, które wpływają na różnice między płciami, takie jak geny związane z kolorami widzenia, wzrostem i siłą mięśni.

Różnice mózgu

Istnieją różne badania, które sugerują, że są pewne różnice w mózgu kobiet i mężczyzn. Chodzi o budowę, jego wagę czy strukturę i funkcjonowanie. Należy jednak pamiętać, że różnice te są subtelne i często nie mają wpływu na zdolności intelektualne czy na zachowanie.

W jakich obszarach różni się nasz mózg?:
 

• waga i rozmiar mózgu - mózgi mężczyzn są większe oraz cieńsze niż kobiet, choć różnice te mogą być wywołane przez różne czynniki jak waga ciała czy poziom aktywności fizycznej,
   

• struktura mózgu - są badania, które sugerują, że kobiece mózgi mają więcej połączeń pomiędzy prawą i lewą półkulą, co może wpływać na ich zdolność do przetwarzania informacji z różnych źródeł. Mężczyźni natomiast mają większą ilość szarej masy w obszarach związanych z przetwarzaniem informacji przestrzennych. Kobiece mózgi wykazują większą aktywność w obszarach odpowiedzialnych za język i empatię,
   

• hormony płciowe - testosteron, progesteron czy estrogen wpływają na rozwój i funkcjonowanie mózgu w czasie prenatalnym oraz w późniejszym życiu

Czym jest płeć psychologiczna

Płeć psychologiczna to wewnętrzna identyfikacja płciowa, czyli subiektywne poczucie przynależności do jednej z płci. Jest to osobiste odczucie płci, które może różnić się od płci biologicznej lub płci przypisanej przy narodzeniu.

 

Jednakże, te wyobrażenia i postawy mogą się różnić w zależności od kultury, środowiska i innych czynników. Osoby, które identyfikują się z płcią przeciwną niż swoja biologiczną i przypisaną przy urodzeniu to osoby transpłciowe.
 

Płeć psychologiczna jest ważnym aspektem tożsamości osobistej, który ma wpływ na sposób myślenia o sobie, swoje relacje z innymi i sposób, w jaki się zachowujemy. 

Wyróżnia się cztery typy płci ze względu na natężenie typowych dla kobiet lub mężczyzn cech:
 

• typ męski - stereotypowo męskie cechy przeważają,

• kobiety - przeważają cechy stereotypowo kobiece,

• androgeniczny - dużo cech zarówno męskich jak i kobiecych,

• nieokreślony - mało stereotypowo kobiecych czy męskich cech.
  
  
   

Kultura i wychowania a różnice psychologiczne płci

Kultura w jakiej się urodziliśmy ma ogromny wpływ na nasze zachowanie i na różnice pomiędzy płciami. Określa podział funkcji między płciami, to, jakie zachowania, cechy czy role są uważane za odpowiednie dla mężczyzn i kobiet. Z drugiej strony, rodzice, nauczyciele, rówieśnicy i media mają wpływ na to, jakie wzorce i normy kulturowe są przyswajane przez dzieci i jakie zachowania są nagradzane lub karane.

Poniżej wymienimy kilka głównych przykładów, jak kultura i wychowanie mogą wpłynąć na różnice psychologiczne między płciami, a zjawisko to nosi nazwę “płeć kulturowa”:

• kultura może wyznaczać role i podział funkcji dla kobiet oraz mężczyzn, na przykład w niektórych kulturach oczekuje się od kobiet, że będą bardziej opiekuńcze i empatyczne, podczas gdy mężczyźni powinni być bardziej niezależni i asertywni,

• rodzice, nauczyciele i media mogą wprowadzać dzieci w tradycyjne role płciowe poprzez zachęcanie ich do zabawek, które są uważane za odpowiednie dla ich płci, lub poprzez stosowanie różnych słów i wyrażeń, gdy mówią do chłopców i dziewczynek,

• wychowanie również może wpłynąć na to, jakie cechy są cenione i nagradzane u dzieci w zależności od ich płci. W niektórych kulturach dziewczynki mogą być nagradzane za uległość i cierpliwość, gdy chłopcy mogą być nagradzani za swoją siłę czy asertywność,

• media i społeczeństwo odgrywają również ogromną rolę w postrzeganiu płci. Przykładowo w niektórych kulturach kobiety są bardziej zachęcane do kariery w branżach związanych z opieką nad innymi, podczas gdy mężczyźni mogą być bardziej zachęceni do kariery w branżach związanych z władzą i finansami.

• dodatkowo na różnice kulturowe niemały wpływ ma również religia w danym kręgu, edukacja czy nawet poziom rozwoju ekonomicznego.

Płeć kulturowa może się więc różnić i odnosi się do roli, jaką w danej kulturze uważa się za odpowiednią dla danej płci.

Podsumowanie

Podsumowując, różnice między płciami są wynikiem zarówno uwarunkowań biologicznych, jak i kulturowych. Uwarunkowania biologiczne obejmują różnice hormonalne czy anatomiczne, a więc wpływają na rozwój i funkcjonowanie organizmu.
 

Bibliografia
 

S. B. Hrdy, Kobieta, której nigdy nie było, Warszawa 2005.

S. Lipsitz Bem, Męskość, kobiecość. O różnicach wynikających z płci, Gdańsk 2000.

L. Brannon, Psychologia rodzaju, Gdańsk 2002.

I. Reszke, Nierówności płci w teoriach. Teoretyczne wyjaśnienia nierówności płci w sferze pracy zawodowej, Warszawa 1991.

E. Mandal, Kobiecość i męskość. Popularne opinie a badania naukowe, Warszawa 2003.

Ł. Wawrowski, Polityka równych szans. Instytucjonalne mechanizmy zwiększania partycypacji kobiet w strukturach politycznych na przykładzie państw Unii Europejskiej, Toruń 2007.

D. Jessel, A. Moir, Płeć mózgu. O prawdziwej różnicy między mężczyzną a kobietą, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1998.

E.  Majewska, Płeć społeczno-kulturowa a płeć biologiczna, [w:] E. Majewska, E. Rutkowska, Równa szkoła – edukacja wolna od dyskryminacji, Gliwice 2007.