Dziecko z ADHD – jak rozpoznać pierwsze objawy i reagować?

Jak rozumieć popularne w obecnych czasach ADHD? Kiedy dziecko może mieć zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi?

A przede wszystkim w jaki sposób leczyć ADHD? Wiele odpowiedzi na kluczowe pytania znajdziecie w naszym artykule.

Dzięki dawce merytorycznej i praktycznej wiedzy ADHD nie będzie już dla Ciebie tajemnicą.


 

Jeżeli chodzi o objawy ADHD u dzieci – warte podkreślenia jest to, że  całościowe spektrum objawów, które mogą się ujawnić i które będziemy w stanie zdiagnozować, możemy zaobserwować dopiero pomiędzy szóstym a dwunastym rokiem życia. Wcześniej dziecko może przejawiać niepokojące zachowania, ale jednocześnie może jeszcze nie spełniać, określonych kryteriów potrzebnych do diagnozy zaburzenia. Zdarza się również i tak, że dzieci, które mają problemy z nawiązaniem relacji rówieśniczych lub mają trudności w nauce, traktowane są jako niegrzeczne, podczas gdy głównym ich problemem jest właśnie zespół nadpobudliwości ruchowej ADHD. 

 

Jeżeli chodzi o test u dzieci z podejrzeniem ADHD – wychowywanie dziecka z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej, nie jest rzeczą prostą, dlatego tak ważna jest odpowiednia diagnoza, która poparta będzie obiektywnymi narzędziami oraz mierzalnymi wynikami. Test, który wykonujemy w kierunku diagnozy ADHD, skierowany jest do dwóch grup wiekowych:
 

• pierwsza grupa to dzieci w wieku od siedmiu do dwunastu lat,
• druga grupa to młodzież i osoby dorosłe w wieku od trzynastu do sześćdziesięciu lat

Test został zaprojektowany w taki sposób, aby wspierać diagnozę w kierunku zaburzeń zachowania, czasu reakcji, zaburzeń koncentracji uwagi, nadaktywności i impulsywności oraz zaburzeń psychicznych. Badanie przy pomocy testu wykonują kwalifikowani specjaliści: pedagodzy, psycholodzy, psychiatrzy, a także neurolodzy. Za pomocą testu możemy zmierzyć rzeczywiste reakcje osoby badanej, które następnie odnoszą się do norm, a uzyskane wyniki są wyliczane dla podstawowych symptomów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej.


Symptomy ADHD oceniane  w teście to: 
 

• czas reakcji, 

• impulsywność, 

• zaburzenia uwagi,

• nadaktywność. 
   

Wyniki tego testu pozwalają wykwalifikowanym specjalistom precyzyjnie określić rodzaj zaburzeń osoby badanej oraz dopasować odpowiednie metody terapeutyczne. 

Definicja ADHD

ADHD jest określany mianem zespołu nadpobudliwości psychoruchowej, z zaburzeniami lękowymi oraz  deficytem uwagi. Zaburzenie to jest określane jako hiperkinetyczne, czyli dotyczące zaburzeń psychicznych i wykonawczych. Osoby dotknięte tym zaburzeniem są nadpobudliwe, impulsywne, wykazują brak wytrwałości podczas realizacji określonych zadań, przechodzą z jednej aktywności do kolejnej, nie są w stanie wykonać żadnego zadania do końca.

Objawy nadpobudliwości psychoruchowej u dziecka
 

ADHD objawy u dziecka, które są najbardziej lub najczęściej zauważalne to: 
 

nadmierne pobudzenie,

​problemy ze skupieniem uwagi,

niedbałość o szczegóły,

roztargnienie,

trudności organizacyjne.

Nadmierne pobudzenie przejawia się ciągłym wierceniem, poruszaniem nogami i rękami. Możemy zaobserwować również wzmożoną ruchliwość w różnych miejscach i sytuacjach. Dziecko nie jest w stanie zachować się odpowiednio do okoliczności. Nie potrafi przez dłuższy czas przebywać w określonym miejscu, mimo że rodzic czy opiekun tego wymaga lub oczekuje. Przytoczone objawy są bardzo ogólne. Zapewne każdy z nas podane powyżej symptomy wymienia jako jedne z pierwszych myśląc o osobie z ADHD. Jednak, aby móc lepiej zdiagnozować problem, należy na niego spojrzeć bardziej szczegółowo, a mianowicie pod kątem wieku dziecka i poszczególnych faz rozwoju.

ADHD, a wiek dziecka
 

Warte podkreślenia jest to, że objawy ADHD u dzieci będę nieco ewoluować wraz z jego wiekiem. I dlatego dla lepszego zdiagnozowania zaburzenia zespołu nadpobudliwości psychoruchowej należy poznać objawy, które mogą towarzyszyć dziecku w  kolejnych  etapach rozwoju.
 

Niemowlęta                              
 

Objawy u niemowląt są bardzo trudne do zdiagnozowania, ponieważ dziecko w tym okresie nie przejawia charakterystycznych objawów dla ADHD. Wówczas jego aktywność należy oceniać pod kątem temperamentu, a także poszczególnych etapów rozwoju. Warto też podkreślić, że inne objawy będą towarzyszyć niemowlakowi, który dopiero co się urodził, a inne objawy ADHD będą u rocznego dziecka, który poczynił  już ogromne postępy rozwojowe.

ADHD objawy u niemowląt:

• ciągła płaczliwość,
• złość i zdenerwowanie podczas zabawy,
• zaburzenia snu, polegające na krótkich drzemkach w nocy ale także i w ciągu dnia,
• wzmożona aktywność ruchowa,
• trudności w karmieniu spowodowane ciągłym ruchem rąk i nóg,
• problemy z utrzymaniem koncentracji, z czego może wynikać częsta wymiana zabawek,
• złość w trakcie przerywania zabawy i próby pójścia spać,
• gestykulowanie
   

ADHD u przedszkolaków

Większa szansa zdiagnozowania problemu zespołu nadpobudliwości psychoruchowej pojawia się w wieku przedszkolnym. Objawy ADHD u dwulatka, trzylatka czy czterolatka będą bardziej widoczne i możliwe do zaobserwowania niż podczas okresu niemowlęcego.

Dziecko w tym okresie może przejawiać widoczne objawy związane z:
 

• impulsywnością – dziecko często się wypowiada, jest przy tym bardzo złośliwe, nie zwraca  uwagi na upomnienia i negatywne konsekwencje, powtarza nieprawidłowe zachowania. Podczas zabawy wyrywa zabawki, szarpie, bije, krzyczy, reaguje wściekłością lub rozpaczą, nawet przy drobnych nieporozumieniach czy konfliktach,
   
• nadmierną aktywnością – dziecko przebywa w ciągłym ruchu, ma trudności z przebywaniem w jednym miejscu, jest cały czas nadmiernie ruchliwe, chętne do zabawy. Poprzez swoją niespożytkowaną energię wtrąca się, gdy dorośli prowadzą rozmowy i jest hałaśliwe,
   
• zaburzeniem koncentracji – dziecko ignoruje polecenia i prośby rodziców, opiekunów. Często odnosi się wrażenie, że dziecko nie słucha, a jeśli już wykonuje polecenie, robi to nieprawidłowo.
   

Aktywność psychoruchowa u dzieci w wieku szkolnym

Objawy ADHD u sześciolatka, czyli w momencie rozpoczęcia wieku szkolnego są bardziej widoczne, a przez to możliwe do lepszego zdiagnozowania. Wynikają głównie z tego, że w szkole stawiane są nowe wymagania, a dzieci z ADHD nie potrafią się do nich dostosować.

Jakie są charakterystyczne objawy ADHD u dzieci w wieku szkolnym?
 

• dziecko nie jest w stanie skupić swojej uwagi podczas trwania godziny lekcyjnej,
• wymaga stałej kontroli nauczyciela,
• często bywa agresywne, szybko daje się sprowokować,
• jest bardzo impulsywne w wyrażaniu uczuć i emocji,
• nie jest w stanie dostosować się do reguł, które zna,
• traktowane jest jako nieposłuszne i niegrzeczne,
• ma poważne problemy z nauką, poprzez trudności z koncentracją.

ADHD u nastolatków 

Z racji coraz bardziej dojrzałego wieku, przed nastolatkami borykającymi się z zaburzeniami nadpobudliwości, pojawiają się kolejne problemy życiowe. Oczekiwania społeczne wobec nich znacznie rosną, co może być powodem kolejnych frustracji.


Jakie mogą być objawy ADHD w okresie dojrzewanie, a potem w dorosłym życiu?

• nastolatki z ADHD mają zazwyczaj gorsze wyniki w nauce, niższe osiągnięcia, problemy z uwagą i organizacją,
• w okresie dojrzewania problemem jest także nawiązywanie kontaktów i relacji z rówieśnikami, pojawiają się odrzucania, a przyjaźnie nie są odwzajemniane,
• znacznie częściej padają ofiarą prześladowań a wynikać to może z zaburzonych umiejętności komunikacyjnych oraz społecznych,
• słabiej regulują swoje emocje z racji zwiększonej impulsywności emocjonalnej,
• ciężko radzą sobie z frustracją,
•  mają większą tendencję do nadużywania nadużywania substancji psychoaktywnych,
•  wcześniej niż inni rozpoczynają współżycie seksualne oraz zapadają na choroby weneryczne,
•  nastolatki z ADHD poprzez nadmierną impulsywność i nieuwagę mają problemy z prowadzeniem pojazdów.       
  
                                                              

Kiedy należy wybrać się do specjalisty

Taka decyzja jest dobrym krokiem, ponieważ leczenie ADHD pozwoli dziecku sprawniej funkcjonować w społeczeństwie a jednocześnie lepiej poznamy zachowanie dziecka. Terapia rodzinna zapewni poczucie bezpieczeństwa, ponieważ uzyskana wiedza na temat zespołu objawów ADHD oraz jego przyczyn, może zostać odpowiednio wykorzystana przez rodziców.

 

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej może charakteryzować się wieloma przyczynami i należy go diagnozować pod względem różnych czynników. Na występowanie ADHD mogą mieć wpływ:

• niedotlenienie dziecka, predyspozycje genetyczne, urazy głowy, niska waga urodzeniowa,
• spożywanie alkoholu i palenie papierosów, zażywanie narkotyków przez matkę w trakcie ciąży, zatrucie pestycydami lub metalami ciężkimi,
• czynniki pośrednie: zaniedbania popełniane przez rodziców, niestabilna sytuacja rodzinna oraz występowanie przemocy.

Warto wiedzieć również, że nieleczone ADHD, prowadzi do występowania wielu powikłań emocjonalnych, ale także zdrowotnych. Poczynając od trudności w szkole, po gorsze wyniki w nauce, czy problemy z nawiązywaniem relacji rówieśniczych. Natomiast w starszym wieku konflikty z prawem, zażywanie substancji psychoaktywnych oraz podejmowanie zachowań ryzykownych.  Dlatego tak ważna jest odpowiednia świadomość i wiedza na temat zespołu nadpobudliwości psychoruchowej. Sami nie zawsze jesteśmy w stanie poradzić sobie z problemem. Specjaliści natomiast udzielą nam odpowiedniej, fachowej pomocy i ukierunkowują nasze działania w taki sposób, aby nasza sytuacja rodzinna się ustabilizowała. 

Specjalista wyjaśni nam również, iż ADHD nie ma związku z upośledzeniem umysłowym i że są to dwie oddzielne jednostki chorobowe. Warto również podkreślić, że ADHD nie ma wpływu na poziom intelektualny dziecka. Wszystkie te informacje pozwolą nam na lepsze zrozumienie zaburzenia, a także w pewnym sensie na zaakceptowanie sytuacji, w jakiej znajduje się dziecko z ADHD oraz cała jego rodzina.