POMOC PSYCHOLOGICZNA ONLINE

Uzależnienie zawsze jest powodem osobistego cierpienia osoby, która posiada patologiczny nałóg. Hazard jest jednym z przykładów, gdzie uzależnienie od konkretnej czynności może być powodem wielu problemów i dramatycznych skutków.

Uzależnienie od hazardu nie jest jedynie problemem osoby uzależnionej ale również potrafi stać się koszmarem jej najbliższych. Jak można poradzić sobie z hazardem?

Czy istnieją sposoby na wyleczenie się z tego nałogu i gdzie szukać pomocy – na te pytania odpowiemy niniejszym tekście.

Czym jest uzależnienie od hazardu (patologiczny hazard)

Uzależnienie od hazardu (patologiczny hazard), jak każde inne uzależnienie jest niebezpieczne i pociąga za sobą szereg negatywnych konsekwencji. Wzięcie udziału w loterii, zakup zdrapki czy skreślenie kuponu w lotto dla większości osób nie są niczym złym. Osoby, które nie są uzależnione od tego typu gier zdają sobie sprawę, że nie mają wpływu na wyniki gry, traktują to jako zabawę i w dowolnym momencie mogą przestać grać.

Problem pojawia się jednak wtedy, kiedy odczuwają wewnętrzny przymus dalszego grania, a gra ta wiąże się ze szkodami materialnymi, wpływa na ich życie zawodowe, rodzinne i społeczne. Osoba uzależniona od hazardu odczuwa silną potrzebę przeżywania emocji, jakie pojawiają się u niej podczas gry, zwiększa stawki narażając się na wyższe przegrane, popada w problemy finansowe a jej całe życie jest podporządkowane grze.

Zjawisko to nosi nazwę hazardu patologicznego (hazardu przymusowego) i znalazło się również w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób (ICD-10). Skąd bierze się patologiczne uzależnienie od hazardu, jak postępować z osobą uzależnioną od hazardu, jak wygląda patologiczne uzależnienie od hazardu i jak wygląda związek z osobą uzależnioną od hazardu? Na te wszystkie pytanie odpowiemy w poniższym artykule. Przyjrzymy się również temu, jakie są fazy uzależnienia od hazardu i wreszcie jak wygląda terapia uzależnień od hazardu.

co czuje osoba uzależniona od hazardu

Przyczyny i objawy uzależnienia od hazardu

Jakie ma uzależnienie od hazardu objawi i skąd się bierze uzależnienie od hazardu? Nie ma jednej konkretnej przyczyny uzależnienia się od hazardu. Jednak istnieją pewne predyspozycje osobowościowe, genetyczne i środowiskowe, których posiadanie może powodować u osoby podatność na wystąpienie uzależnienia.

Jakie można wymienić czynniki, wpływające na możliwość rozwoju uzależnienia od hazardu? Uzależnienie od hazardu przyczyny ma następujące:

zaburzenia osobowości i problemy w samoocenie, a szczególnie nadmierne, wysokie poczucie własnej wartości - osoby o osobowości narcystycznej częściej się uzależniają, ponieważ nie umieją ocenić realnie rzeczywistości oraz uważają złudnie, że akurat im należy się wielka wygrana. Co ciekawe, to osoby z poczuciem niższości bardzo często popadają w megalomanię, czym rekompensują sobie zakorzenioną w nich od dzieciństwa niską samoocenę,
problemy w relacjach międzyludzkich,
impulsywne zachowania,
nieumiejętność radzenia sobie ze stresem,
zaburzona praca ośrodka nagród w mózgu; powoduje to nieprawidłowe reakcje na bodźce, ciągłą chęć odczuwania emocji, które towarzyszą człowiekowi podczas grania, a ten, by je odczuwać gra coraz ryzykowniej,
skąd się bierze uzależnienie od hazardu? często rozwija się przez problemy w życiu osobistym czy zawodowym,
przeżycie traumy w dzieciństwie lub w późniejszym wieku,
uczucie odrzucenia ze strony rodziców, brak ich wsparcia i akceptacji,
chęć odcięcia się od problemów lub cierpienia,
jakie jeszcze ma uzależnienie od hazardu przyczyny? - na pewno należy tutaj wymienić szczególnie silne, nieregularne stany pobudzenia.

Jakie są z kolei objawy, wskazujące na to, że wpadło się w sidła uzależnienia od hazardu? Patologiczne uzależnienie od hazardu objawy ma następujące:

spędzanie na grze coraz większej ilości czasu,
koncentrowanie swojego życia na hazardzie (nadmierne myślenie o grze, o strategii, poszukiwanie nowych źródeł pieniędzy na grę),
osoba uzależniona gra za coraz większe stawki,
pożyczanie gotówki od rodziny, przyjaciół, czy nawet zaciąganie chwilówek i kredytów na grę,
objawy uzależnienia to również chęć gry, by się odegrać za wcześniejsze przegrane,
uzależniony od hazardu traktuje grę, jako ucieczkę od problemów i zmartwień,
podejmowanie tych samych działań, mających na celu zakończenie grania, choć wcześniej nie przynosiły one żadnych skutków,
uczucie rozdrażnienia podczas podejmowania prób zakończenia grania,
poświęcanie całego swojego życia hazardowi, podporządkowywanie mu swojego planu dnia, zaniedbywanie swoich obowiązków zawodowych i rodzinnych,
objawy uzależnienia to też okłamywanie swojej rodziny i bliskich o częstotliwości gry czy wielkości stawek,
pozyskiwanie gotówki na hazard patologiczny w wyniku kradzieży, malwersacji czy oszustwa.

Warto tutaj zaznaczyć, że zgodnie z Międzynarodową Klasyfikacją Chorób i Zaburzeń Psychicznych (ICD-10) pięć lub więcej zachowań z powyższej listy świadczy o uzależnieniu od hazardu.

Patologiczny hazard a życie prywatne

Uzależnienie od hazardu, jak każde inne uzależnienie nie wpływa jedynie na życie osoby uzależnionej, ale przede wszystkim oddziałuje na całe jego najbliższe otoczenie. W szczególności to rodzina cierpi w wyniku uzależnień najbardziej. Związek z osobą uzależnioną od hazardu nie jest łatwy. Patologiczny hazardzista poświęca dla gry życie towarzyskie, rodzinne i zawodowe.

Hazard go pochłania. Przez hazard zaniedbuje swoje obowiązki, jest nieobecny, często nawet rozdrażniony czy agresywny. Kiedy przegrywa wpada w błędną spiralę chęci odegrania się, kiedy wygrywa wpada w euforię i chce wygrać jeszcze więcej. Osoby uzależnione od hazardu bardzo często kłamią, ukrywają swoje uzależnienie czy też zaciągnięte długi. Często popadają w problemy finansowe, zapożyczają się, lub co gorsza zastawiają swoje majątki lub nawet posuwają się do kradzieży.

Jak pomóc osobie uzależnionej od hazardu? Jako osoba z bliskiego otoczenia nie możemy udawać, że nie widzimy problemu. Być może osoba uzależniona sama również dostrzega swój problem, ale nie potrafi z tym skończyć. Uzależnienie to choroba i można je skutecznie leczyć, a nawet trzeba je koniecznie leczyć. Jednak najpierw warto uświadomić sobie ten problem i wyrazić chęć podjęcia się terapii leczenia uzależnień.

jak uzależnienie od hazardu wpływa na życie prywatne

Uzależnienie od hazardu a psychologia

Jakie psychologia opisuje skutki patologicznego hazardu oraz jakie są fazy uzależnienia od hazardu? Warto w tym obszarze wymienić takie skutki uzależnienia od hazardu jak:

skutki psychiczne - obniżenie nastroju, problemy ze snem, zaburzenia psychiczne, emocjonalne (a więc przechodzenie od stanów euforycznych do stanów lękowych i poczucia beznadziei), myśli samobójcze, depresja, uczucie braku kontroli nad swoim życiem, niska samoocena,
skutki zdrowotne - zaburzenia pracy serca, duszności, zmiany ciśnienia, bóle w klatce piersiowej a nawet wylewy czy zawały serca. Dolegliwości te są zazwyczaj spowodowane przez wielki stres grającego i przechodzenie od stanów euforii po stany lęku. Należy również tutaj dodać, że hazard patologiczny prowadzi do nadużywania alkoholu, hazardziści prowadzą niewłaściwy tryb życia, niezdrowo się odżywiają, a dodatkowo cierpią na bezsenność - a to już prosta droga do szeregu innych problemów zdrowotnych,
skutki finansowe, zawodowe, społeczne - popadanie w długi, izolacja od społeczeństwa, pogorszenie relacji rodzinnych, utrata pracy.

Psychologia wymienia fazy, prowadzące do uzależnienia od hazardu o których warto tutaj wspomnieć. Fazy uzależnienia od hazardu to:

faza zwycięstw - jest to gra okazjonalna, inwestowana jest w nią niewielka ilość pieniędzy, a pierwsze (nawet nieduże wygrane) dają uczucie podekscytowania i podniecenia. W tej fazie często fantazjuje się o dużych wygranych, oczekuje się szybkiego zastrzyku gotówki, obmyśla się systemy mające prowadzić do wygrania,
faza strat - coraz wyższe zakłady, a co za tym idzie większe przegrane. Grający zaczyna pożyczać pieniądze na odegranie się, wydaje swoje oszczędności, zaciąga chwilówki czy nawet kradnie. Hazardzista zaczyna zaniedbywać obowiązki domowe, zawodowe, unika swoich wierzycieli, obmyśla nowe taktyki gry, a w przypadku komentarzy rodziny czy znajomych często reaguje rozdrażnieniem lub agresją,
faza desperacji - hazardzista separuje się od swoich bliskich, często traci pracę, długi narastają, a wierzyciele dopominają się o spłatę zobowiązań. Gracz zaczyna odczuwać bezradność, panikę, dopadają go wyrzuty sumienia, poczucie winy,
faza utraty nadziei - to czwarta faza, w której gracz najczęściej zaniedbuje podejmowanie działań mających na celu rozwiązanie jego problemu, odczuwa beznadzieję, nie wierzy w możliwości wyjścia z sytuacji w jakiej się znalazł, a to kończy się często myślami lub próbami samobójczymi. Czwarta faza to też faza dostrzeżenia problemu i chęci podjęcia leczenia.

Jak leczyć nałogowy hazard i gdzie szukać pomocy

Jak wygląda leczenie uzależnienia od hazardu, a także cały proces terapeutyczny? Podobnie jak inne uzależnienia, główną i najbardziej efektywną metodą leczenia uzależnienia od hazardu będzie psychoterapia. By jednak można było mówić o sukcesie w leczeniu uzależnienia, konieczne jest najpierw dostrzeżenie problemu i chęć zmiany. Świadomość uzależnienia jest pierwszym krokiem na drodze do zmiany swojego życia.

Jak leczyć uzależnienie od hazardu, by było to efektywne? Im wcześniej patologiczny hazardzista zacznie walkę z problemem, tym będzie odczuwał mniej negatywnych skutków nałogowego grania. Jeśli uzależnienie jest jeszcze w początkowych fazach, wystarczyć powinna terapia w formie ambulatoryjnej i wizyty u psychologa. Jeśli jednak chory zaczyna walkę z uzależnieniem w ostatniej fazie, konieczne będzie leczenie uzależnienia od hazardu w zamkniętych ośrodkach leczenia uzależnień. Specjaliści podczas leczenia, będą szukać przyczyn, które doprowadziły gracza do patologicznej gry. Opiszą mu czynniki neurologiczne, psychologiczne lub środowiskowe, które mogły wpłynąć na rozwinięcie się u niego uzależnienia. Następnie przez zmianę myślenia, pomogą mu je rozpracować i przezwyciężyć kryzys. Zostanie też przeprowadzona nauka relacji społecznych. Terapeuta nauczy osobę uzależnioną jak radzić sobie z nerwowymi sytuacjami czy stresem, by nie uciekać w hazard. Następnie pomoże opracować plan spłaty długów zaciągniętych w wyniku uzależnienia od hazardu.

Jakie są techniki leczenia uzależnienia od hazardu?:

terapia uzależnień od hazardu to najczęściej terapia indywidualna i grupowa,
techniki relaksacyjne,
spotkania anonimowych hazardzistów,
samoobserwacja,
techniki poznawczo- behawioralne

Proces terapii i pomoc bliskich osób

By proces terapeutyczny przyniósł efekty, konieczna jest pomoc bliskich osób. W leczeniu patologicznego hazardu wsparcie rodziny to duża część sukcesu. Osoby uzależnione od jakiegokolwiek nałogu są bezsilne wobec niego i choć odczuwają chęć zerwania z nałogiem, to nie umieją zrobić tego same, bez pomocy.

Najważniejszym krokiem w walce o normalne życie będzie zrozumienie problemu i nazwanie go. Chory musi chcieć zerwać z nałogiem, jego nastawienie to połowa sukcesu. By mógł do tego dojrzeć, bardzo potrzebna jest mu motywacja najbliższych oraz otoczenie go troską i zrozumieniem. Często to właśnie związki partnerskie czy małżeństwa, w których jedna z osób jest uzależniona od hazardu się rozpadają. By do tego nie dopuścić podejmijmy próby spokojnej rozmowy z hazardzistą, okażmy mu zrozumienie i wsparcie. Wspólna wizja bezpiecznej, szczęśliwej przyszłości będzie dla osoby uzależnionej najlepszą motywacją do walki z uzależnieniem .

Jak postępować z osobą uzależnioną od hazardu i jak pomóc osobie uzależnionej od hazardu? Oczywiście życie z osobą uzależnioną od hazardu nie należy do łatwych. Do opamiętania w nałogu może w ogóle nie dojść, lub może ono przyjść zbyt późno, kiedy już trudno jest wyjść z uzależnienia.

Jeśli jednak osoba uzależniona od hazardu podejmie próbę leczenia, to należy jako jego najbliższa rodzina, stosować się do następujących zasad:

rozmawiajmy z uzależnionym o jego nadziejach, obawach,
nazywajmy i opisujmy emocje, które towarzyszą nam w związku z jego leczeniem i codziennością,
postarajmy się ustalić plan spłaty długów i na nowo naprawić stan finansów,
spróbujmy zmienić sposób spędzania wolnego czasu na ciekawszy, bardziej atrakcyjny, ale i bezpieczny, w którym jest miejsce na aktywność fizyczną i czas dla siebie,
w leczeniu uzależnienia bardzo ważne będzie wsparcie hazardzisty w jego walce z nałogiem,
motywujmy osobę uzależnioną do systematycznych spotkań z psychoterapeutą i uczestniczeniu w terapii leczenia uzależnień.

Literatura

Habrat B. (red.), Zaburzenia uprawiania hazardu i inne tak zwane nałogi behawioralne, Wyd. Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa 2016
Lelonek-Kuleta B., Psychospołeczne korelaty uzależnień od gier hazardowych, Wyd. KUL, Lublin 2012
Wojewódzk B., Diagnoza patologicznego hazardu, [w:] Świat Problemów, 5, 2012.
Ginowicz H, Uzdrowienie z nałogu, [w:] Charaktery, 9, 2007, s. 22-25.