Jak przyjąć porażkę i przekuć ją w lekcję?

Czym jest porażka i dlaczego tak mocno strach przed porażką ogranicza nasze działania?

Jak radzić sobie z lękiem przed porażką i w jaki sposób pogodzić się z porażką się na drodze do realizacji celu ?

W niniejszym artykule poznasz praktyczne wskazówki jak wykorzystać porażkę i stać się mocniejszym!
 

Porażka - czy można jej uniknąć

Choć nie lubimy porażek i nie chcemy ich doświadczać to trzeba jasno powiedzieć, że są one nieuniknione i wszyscy jesteśmy na skazani. Mowa oczywiście o porażkach, które były, są i będą nieodłączną częścią naszego życia. Jak radzić sobie z niepowodzeniami, czy unikanie porażki ma sens oraz jakie lekcje życia dają nam porażki? Spróbujemy przyjrzeć się tym zagadnieniom i przeanalizować czym jest porażka, a także czy można i warto jej unikać.

Nie ma szansy na całkowite wyeliminowanie porażek, ale wbrew pozorom można wiele z nich wyciągnąć i skorzystać pod kątem swojej przyszłości.

Dlaczego więc tak się obawiamy tych porażek ? Dlaczego często podchodzimy do porażki jak do katastrofy czy odczuwamy w związku z nią ogromne poczucie winy? Dlaczego w końcu w wyniku obawy przed porażkami jesteśmy w stanie zaniechać w ogóle podejmowania jakichkolwiek działań? Wszyscy znamy dobrze pewne powiedzenie: “Nie popełnia błędów jedynie ten, który nic nie robi”. Niby to wiemy, ale oczekujemy, że nas te błędy mogą ominąć. Jak zmienić nasze podejście, by traktować porażkę po prostu jako lekcję życia, a nie utożsamiać jej w kategorii końca świata? 

Jak poradzić sobie z porażką

Tylko i wyłącznie od naszego nastawienia zależy to, jak poradzimy sobie z porażką. Jeśli emocje wezmą górę i potraktujemy ją jako dowód naszej beznadziejności, tak właśnie będziemy się postrzegać, w kategorii beznadziejne osoby. Zwątpimy w nasze umiejętności, w naszą wiedzę i w efekcie stracimy zapał do dalszej, naszej pracy. Jeśli z kolei porażkę potraktujemy jako lekcję; zdobędziemy dzięki niej dużo bezcennego doświadczenia, które później pomoże nam dojść do wymarzonego i założonego celu.

 

Jak efektywnie radzić sobie z porażką?
 

• porażka co dalej? Najważniejsza jest twoja postawa. Jeśli będzie optymistyczna i pozytywna, niepowodzenia będą dla ciebie rozwijającym i bardzo cennym doświadczeniem, które później wykorzystasz w drodze do celu. Porażka to ważna lekcja życia,
   

• panuj nad emocjami, niech złe emocje nie wezmą nad tobą władzy, dbaj o to, aby emocje nie zdominowały twojego życia
   

• przeanalizuj przyczyny błędu i zaplanuj wyciąganie wniosków z niepowodzeń. Zadaj sobie pytanie “dlaczego tak się stało”, ale nie rozpamiętuj tego przez dłuższy czas, postaraj się znaleźć w porażce ukryty sens,
   

• nie przenoś niepowodzenia na całe twoje życie i na wszystkie jego inne aspekty. Jeśli coś poszło nie tak jak zakładałeś, jeśli np przypaliłeś ciasto, nie oznacza, że jesteś nic nie wartym człowiekiem, który nie osiągnie sukcesu w życiu. Jeśli przypaliłeś ciasto, oznacza to, że przypaliłeś ciasto i tyle. To nie jest największa porażka w życiu. Następnym razem będziesz bardziej uważny podczas pieczenia ciasta,
   

• skoncentruj się na drodze dochodzenia do celu, a nie na samym celu. Droga do niego może być równie, a nawet jeszcze bardziej przyjemna,
   

• podziel drogę do celu na mniejsze cele, na kroki milowe. Dzięki temu będziesz odczuwał satysfakcję po osiągnięciu każdego z nich, a sam cel nie będzie wydawał się tak odległy. W przeciwnym przypadku, po pierwszym niepowodzeniu od razu się zniechęcisz,
   

• postaraj się nazywać niepowodzenie “lekcją”, lub “doświadczeniem”, a nie określać ich w kategorii życiowej porażki,
   

• regeneruj siły, naucz się efektywnie wypoczywać. Nie odniesiesz sukcesu, jeśli nie będziesz umiał dobrze odpoczywać,
   

• znajdź korzyści z każdej, nawet trudnej sytuacji, którą niesie porażka.

Co możemy zyskać dzięki porażce

Dzięki porażce możesz zyskać więcej, niż w sytuacji, gdyby jej nie było wcale. I choć to określenie wydaje się bez sensu, to tak właśnie jest. Może się wydawać, że przez niepowodzenia wydłuży się droga do celu, ale bez porażek prawdopodobnie w ogóle byś tego celu nie osiągnął. 

Postawa Thomasa Edisona przy wynalezieniu żarówki to wyciąganie wniosków z niepowodzeń. Dokładnie takie podejście powinieneś prezentować podczas swoich porażek. Postawa naukowca, postawa uczenia się i tzw “learning experience”, a więc pouczające doświadczenie to jest skuteczna metoda na radzenie sobie z trudnościami odczuwanych porażek. Gdyby Thomas Edison poddał się przy swoich kolejnych próbach, może dziś żylibyśmy przy świecach, albo sukces wynalezienia żarówki należałby do kogoś innego.

Obrał on jednak postawę ciągłego doskonalenia i uczenia się. Wiedział, że rozwiązania, które odkrywa po drodze dają mu dużą wiedzę odnośnie zbliżania się do założonego celu. Był gotowy na niepowodzenia, traktował porażki jako naukę, informacje, które niosą nowe rozwiązania i podpowiedzi. Jakikolwiek badacz lub naukowiec prowadzący eksperymenty nie odniósł nigdy sukcesu od razu, gdyby nie porażki pojawiające się po drodze. Samo słowo eksperyment wiąże się z doświadczaniem, z odkrywaniem błędnych rozwiązań. Mimo to, warto być gotowym na porażki i czerpać z nich doświadczenie i praktyczną wiedzę. Bo porażka to właśnie lekcja życia, a nie koniec świata.

 

Dzięki temu droga do celu będzie łatwiejsza, przyjemniejsza, a z samego procesu dochodzenia do swoich założeń będziesz czerpał dużą satysfakcję. Bycie perfekcjonistą nie jest dobre dla rozwoju własnego. Sprawia, że przez obawę przed porażkami zaczynamy porzucać w ogóle podejmowanie jakichkolwiek działań. Unikanie niepowodzenia powoduje, że przestajemy podejmować próby. W efekcie nie dość, że narzucamy sobie ogromną presję, która wpędza nas w poczucie winy i odczuwanie ciągłego stresu, to i tak nie osiągamy tego, co sobie zaplanowaliśmy, bo nie jesteśmy zadowoleni z jakichkolwiek innych rezultatów niż ten jeden, idealny.

Jeśli natomiast wejdziemy w rolę badacza, naukowca, to znacznie przyjemniej podejdziemy do ścieżki, która nas czeka w drodze do sukcesu. Naukowcy eksperymentują, a dzięki temu uczą się i rozwijają. Z każdym doświadczeniem są mądrzejsi i bliżsi celu. Jeśli więc pytasz “co mogę zyskać dzięki porażce” to odpowiadamy krótko: bardzo wiele - bowiem zyskasz bezcenną wiedzę i lekcję życia.

Porażka jako część drogi do sukcesu

Jeśli zdarzyła się porażka lub popełniłeś jakiś błąd to zapewne myślisz “porażka co dalej?”. Jeśli przyjmiesz w swoim życiu postawę eksperymentatora, pokonywanie przeszkód jakimi wydają się być porażki będzie dla Ciebie po prostu kolejnym szczeblem rozwoju. Nie wiemy oczywiście ile tych szczebli mamy przejść przez nasze całe życie. Jednak musimy być przygotowani na to, że one będą i porażki to naturalny element ludzkiej egzystencji.

 

Jak przekuć porażki w sukces ? - poznaj praktyczne wskazówki:
 

• przeanalizuj niepowodzenie i znajdź jego przyczynę - nie myśl o porażce w kategoriach katastrofy, nie rozpamiętuj jej miesiącami, ale poświęć chwilę na jej chłodne przeanalizowanie. Zrób to po to, by wyciągnąć wnioski z błędu i uniknąć jego popełniania w przyszłości,
   

• wykształć w sobie nawyki pozwalające na satysfakcjonującą pracę - świętuj małe sukcesy, akceptuj niepowodzenia,
   

• znajdź coś, co będzie motywowało cię w drodze do celu - piękna figura na wymarzonych wakacjach, duże możliwości zarobku ze zlecenia, które zdobyłeś? Nieważne co Cię motywuje, jeśli będziesz pamiętał o tej motywacji, łatwiej będzie Ci wrócić do działania, kiedy pojawi się zniechęcenie,
   

• nie popadaj w rutynę, a jeśli czujesz, że to właśnie ona Cię dopadła, postaraj się coś zmienić. Może czas zmienić pracę, bo w tej już się nie rozwijasz? A może pokonywanie 5 km podczas biegania już nie jest satysfakcjonuje i warto rozważyć inną aktywność? Możliwości jest wiele, ale zdecydowanie rutyna nie sprzyja rozwojowi,
   

• unikaj perfekcjonizmu, prezentuj aktywną postawę - nie bój się podejmować działań, bierz odpowiedzialność za swoje decyzje, traktuj wyzwania w pracy jako szansę na rozwój. Usilne unikanie niepowodzenia, unikanie porażek to duży błąd w drodze do sukcesu,
   

• jeśli coś Cię demotywuje, postaraj się to wyeliminować - istnieje coś, co przeszkadza w pracy, nie pozwala się skupić lub po prostu jest denerwujące? Może są to współpracownicy z którymi nie czujesz żadnej więzi lub którzy zwyczajnie działają Ci na nerwy, a może w Twoim stanowisku pracy jest coś, co stoi na przeszkodzie, byś mógł w pełni rozwinąć skrzydła? Pomyśl o tym i postaraj się to zmienić,
   

• daj z siebie 100% i nie zniechęcaj się, kiedy na drodze do sukcesu pojawią się trudności.

Nauka na błędach

Nauka na błędach buduje w nas bezcenną odporność psychiczną. To właśnie ona pozwala nam sobie radzić w niesprzyjających, trudnych okolicznościach. Doświadczając trudnych sytuacji, wyciągamy z nich wnioski i budujemy w nas siłę psychiczną. Jeśli doświadczalibyśmy jedynie sukcesów, nigdy byśmy nie zbudowali odporności psychicznej.  
 

Co daje nam przede wszystkim nauka na błędach?:
 

• jesteśmy bardziej odporni na przeciwności losu,

• jesteśmy bardziej odważni w podejmowaniu nowych wyzwań,

• poznajemy swoje mocne i słabe strony,

• jesteśmy bardziej zdeterminowani,

• błąd to okazja do nauki, a nie koniec drogi do sukcesu.

Oczywiście błędy i porażki, zwłaszcza w sytuacjach na których zależało nam najbardziej, mogą być przyczyną kryzysu, to również jest całkowicie naturalne i normalne. Lecz kryzys to nie koniec świata, czy naszych sukcesów, bowiem kryzys to moment przełomowy. Okazja do zmiany, zmiana sposobu myślenia, zmiana nawyków i schematów. Kryzys zresztą uczy nas też wiele o nas samych i dostarcza cennych informacji.

Dlatego jeśli zdarzył się błąd, nie warto czuć się sparaliżowanym strachem przed dalszym działaniem. Jeśli strach przejmie kontrolę nad twoim życiem, nie podejmiesz działań mających zbliżyć cię do celu, musisz dać sobie wewnętrzne przyzwolenie na popełnianie błędów. Tylko w ten sposób będziesz mógł się rozwijać. Choć porażki i błędy są bolesne dla każdego, to wyciąganie wniosków i odpowiednich informacji daje dużo cennych możliwości rozwoju.

Podsumowanie

Nie ma możliwości przejść przez życie bez popełniania błędów czy bez przeszkód pojawiających się na naszej drodze. Nie chwalimy się porażkami, nie lubimy o nich rozmawiać, a może nawet często nie chcemy się do nich przyznawać. Jednak to ludzie, którzy uczą się na swoich błędach to ludzie, którzy odnoszą największe sukcesy. Ludzie sukcesu niektóre rzeczy robią jedynie raz, a jeśli coś nie działa tak jak powinno to całkowicie zmieniają oni swój sposób działania.  Analizują, co zrobili źle, po czym rekonstruują swoje działania tak, by przekształcić porażkę w punkt zwrotny i iść dalej w stronę celu. W ten sposób po każdym popełnionym błędzie są bliżej celu.
 

W tym miejscu również bardzo ważne jest by zaznaczyć, jak ważny jest dla naszego ciała i umysłu odpoczynek. Jeśli będziemy rozpamiętywać swoje porażki, skupimy się na negatywnych aspektach naszego działania, czym dodatkowo obniżymy sobie swoją samoocenę. Niska samoocena nie pomoże nam również w dalszej pracy nad wymarzonym celem. Jeśli będziemy umieć efektywnie odpoczywać, zyskamy siły, by zmierzyć się z trudnościami, oraz zwiększymy chęci do działania.

Pamiętaj, że nie ma sukcesów bez porażek, natomiast istnieje nawet coś takiego, co jest tzw cyklem powodzenia. Składają się na niego: próba, następnie jest porażka, za nią nauka, aż w końcu sukces. Czasem, zanim dojdziemy do ostatniego, wymarzonego etapu, musimy wiele razy powtórzyć te wcześniejsze etapy.
 

Na koniec pragniemy przytoczyć słowa Alberta Einsteina: “Każdy, kto nigdy nie popełnił błędu, nigdy nie próbował czegoś nowego”. Warto je zapamiętać i wprowadź do swoich cytatów motywacyjnych. Niech niepowodzenia czy porażki nie będą końcem drogi, lecz chwilową zmianą kursu na sam szczyt. 

Literatura

Bartlett, F. C. (1932). Remembering: A study in experimental and social psychology. Cambridge University Press.