Chroniczny stres - co na niego wpływa i jak go wyleczyć?

Stres jest nierozłącznym elementem życia każdego z nas. W wielu sytuacjach stres jest nam potrzebny, ponieważ motywuje i mobilizuje do działania.

Często jednak zdarzają się sytuacje, kiedy stres zaczyna być tak intensywny, że przeszkadza nam w normalnym, codziennym funkcjonowaniu. Zaczyna destrukcyjnie wpływać na cały nasz organizm, zdrowie fizyczne i psychiczne.

Czym jest chroniczny stres? Skąd bierze się nadmierny stres w naszym życiu i jak można nam nim zapanować w sposób satysfakcjonujący ? Zapraszamy po odpowiedzi do artykułu.
 

Chroniczny stres to przypadłość, która może spotkać każdego z nas. Napięty grafik w pracy, tysiące rzeczy do zrobienia po godzinach, życie w biegu, brak czasu  dla najbliższych. Często bywają to jednorazowe sytuacje, które trwają krótki okres czasu. Niestety dość duża część społeczeństwa zmaga się ze swoimi problemami niemal każdego dnia i nie wie, jak sobie z nimi skutecznie poradzić. A to jest już prosta droga do zdiagnozowania przewlekłego stresu. Warto zaznaczyć, że stres jest naturalną reakcją organizmu na pojawiające się zagrożenie z zewnątrz. Bodziec, który wywołał w nas stres, nazywa się stresorem. Jest to pożądane zjawisko, które umożliwia podjęcie działa i ukończenie zadania do zrobienia.

 

Przewlekły stres – objawy

 

Objawy chronicznego stresu mogą pojawić się nagle i niespodziewanie na każdym etapie naszego życia. Jeśli w ostatnim czasie w wyszukiwarce Twojej przeglądarki pojawiło się słowo „stres chroniczny definicja”, to odpowiedź znajdziesz poniżej.

 

Długotrwały stres powoduje nadmierne wydzielanie substancji o nazwie glikokortykoidy, głównie kortyzolu – hormonu stresu. W efekcie receptory uodporniają się na te hormony. Utrzymujący się przez długotrwały okres nadmiar hormonów stresu doprowadza do pogorszenia odporności, a jakość narządów i tkanek drastycznie spada z miesiąca na miesiąc. Każdy człowiek wypracował swój własny sposób adaptacji do warunków stresujących. Jednak większość zestresowanych chronicznie osób będzie przejawiała następujące objawy stresu, związane ze swoim organizmem:
 

• stresowe bóle głowy – silnie niebezpieczne, objawiające się nadwrażliwością na dźwięk, światło, a także brakiem koncentracji. Stres powoduje napięciowe bóle głowy kilka razy w miesiącu,
   
• bóle mięśni pleców, karku lub szyi – chroniczny stres powoduje nieustanne napięcie mięśni w trakcie dnia lub podczas spania w nocy, kiedy źle ułożymy ciało,
   
• niestrawność – nadmierna nerwowość przyczynia się do rozregulowania układu nerwowego. Stresując się sięgamy po niezdrowe przekąski i włączamy do naszych nawyków żywieniowych niezdrowe jedzenie,
   
• nudności – mogą utrzymywać się przez bardzo długi czas, obniżając jednocześnie samopoczucie osoby cierpiącej na permanentny stres,
   
• spadek libido – wysoki poziom kortyzolu wpływa na zmniejszenie się popędu seksualnego u większości osób zestresowanych. Jest to związane ze słabszym ukrwieniem narządów rozrodczych, ponieważ organizm chce w tym czasie poradzić sobie z problemem, który wywołał stresującą reakcję,
   
• bezsenność – często pada stwierdzenie, że z powodu stresu, nie można przespać spokojnie ani jednej nocy. Silny stres pogarsza jakość snu i prowadzi do zaburzeń snu,
   
• uporczywy ból i napinanie się mięśni – stres o podłożu lękowym zwiększa ryzyko wystąpienia napięcia spoczynkowego mięśni,
   
• uczucie duszności – jest jednym z objawów nerwicy, występuje, gdy człowiek odczuwa silny lęk. Objawiać się może kłuciem w okolicy serca, kołataniem serca czy uciskiem w klatce piersiowej, a kiedyś może spowodować zawał mięśnia sercowego. Warto mierzyć ciśnienie krwi w miarę możliwości,
   
• pogorszenie jakości układu immunologicznego – hormony stresu mają ogromny wpływ na układ odpornościowy, co znacznie wpływa na osłabienie odporności i podatność na choroby.
  
  
  

   

Przewlekły stres - objawy ujawniające się w zachowaniu:

 

• nadużywanie używek – stresujące sytuacje mogą powodować, że coraz częściej sięgamy po substancje psychoaktywne, papierosy, słodycze lub narkotyki,
   
• niekontrolowane wybuchy złości – stale występujące czynniki stresogenne przyczyniają się do utraty kontroli nad złością. Gdy zbliża się gniew, warto zastosować metody relaksu i głębokiego oddechu,
   
• wzmożona płaczliwość – uczucie bezsilności i pustki powoduje silną płaczliwość zwłaszcza, gdy chroniczny stres utrzymuje się kilka miesięcy lub lat,
   
• brak aktywności fizycznej – aktywność fizyczna jest kluczowa, aby utrzymać zdrowie, w jak najlepszej kondycji. Regularne ćwiczenia pozwalają utrzymać stres na bardzo niskim poziomie. Ćwiczenia obniżają kortyzol, a podwyższają serotoninę,
   
• zła relacja z jedzeniem – osoby chronicznie zestresowane mają kiepską relację z odżywianiem się. Nadmierne jedzenie może powodować bóle brzucha. Zajadanie się w momentach stresowych jest powszechnym zjawiskiem i należy to kontrolować. Warto wprowadzić regularne posiłki i zdrowe odżywianie, aby regulować poziom glukozy. Wyrównanie wydzielania hormonu insuliny powoduje, że nie występują ataki głodu. Nie przyjmowanie odpowiednich ilości witamin i minerałów może doprowadzić do pogorszonej jakości włosów, skóry i paznokci, a co za tym idzie,pojawia się wypadanie włosów, trądzik czy wzmożona łamliwość płytki paznokcia,
   
• izolacja przed ludźmi – w przewlekłym stresie nie myśli się o pogłębianiu relacji międzyludzkich. Izolacja społeczna szkodzi zdrowiu psychicznemu i prowadzi do stresu oksydacyjnego.
  
  
  

   

Warto podkreślić, że występowanie silnego stresu przez długi czas może zmienić naszą osobowość, upodobania oraz zainteresowania. Bardzo często zdarzają się przypadki, kiedy osoba pozytywna nie posiadająca stanów lękowych i depresyjnych na wskutek stresujących sytuacji zmienia swoje zachowanie i staje się pesymistą. W konsekwencji pojawiają się u niej stany lękowe i depresja. 
 

Skutki stresu chronicznego - do czego może doprowadzić

 

Kiedy już wiesz, co to chroniczny stres i znasz objawy stresu długotrwałego, to warto poznać także skutki długotrwałego stresu. Warto podkreślić, że stres wpływa negatywnie na nasze życie i zdrowie. Uświadomienie sobie, jakie spustoszenie sieje chroniczny stres jest kluczowe, aby podjąć odpowiednie kroki do zredukowania go oraz wprowadzenia sposobów relaksacji czy panowania nad emocjami. Na co może potencjalnie wpływać stres?

 

Chroniczny stres - skutki:

• zespół metaboliczny – stres zwiększa ryzyko wystąpienia zespołu metabolicznego, czyli zespołu połączonych ze sobą czynników przyczynowo-skutkowych. Prowadzi to do większego ryzyka wystąpienia otyłości brzusznej, insulinooporności, nadwagi, miażdżycy, nadciśnienia tętniczego, cukrzycy typu II lub innych chorób układu krążenia,
   
• bóle głowy i chroniczne zmęczenie – stres uniemożliwia normalne funkcjonowanie i efektywne załatwianie spraw bieżących. Bóle głowy nasilają się i występują coraz częściej,
   
• obniżenie funkcjonowania układu odpornościowego – przewlekły stres powoduje, że coraz częściej chorujemy. Zmniejsza się ogólna liczba komórek odpornościowych, a co za tym idzie, jesteśmy podatni na łapanie różnych infekcji i innych ich skutków np. opryszczka,
   
• bezsenność – stres uniemożliwia przesypianie nocy w odpowiednich przedziałach czasowych oraz zaburza cykl dobowy,
   
• wzmożona praca gruczołów potowych i łojowych – w sytuacjach silnie stresujących wydziela się nieprzyjemny zapach potu pod pachami, na głowie, rękach lub nawet stopach,
   
• zmiany skórne – cera może stać się blada lub zaczerwieniona. Czasami może pojawić się trądzik,
   
• podwyższa się cholesterol – związane jest to ze zwiększeniem produkowania glukozy i kwasów tłuszczowych w sytuacjach stresujących, przez co wątroba musi produkować więcej LDL. W sytuacjach stresujących rezygnujemy ze zdrowego odżywiania się kosztem jedzenia typu fast food, a to już prosta droga do podwyższonego cholesterolu.
  
   

Wpływ przewlekłego stresu na psychikę człowieka

 

Stres ma ogromny wpływ na zdrowie psychiczne i staje się pierwszym krokiem w kierunku depresji. W trakcie chronicznego stresu pojawić się mogą spore wahania nastrojów. Jeśli zastanawiasz się, jakie przejawia chroniczny stres objawy, to już spieszymy z tą informacją. 
 

Poniżej przedstawiamy: przewlekły stres objawy związane ze zdrowiem mentalnym:
 

• wieczne zmęczenie, wyczerpanie, przeciążenie i wypalenie zawodowe – stres nie pozwala, ani na chwilę odetchnąć od obowiązków i problemów. Bardzo to utrudnia codzienne funkcjonowanie i wykonywanie swojej pracy,
   
• nawracające uczucie niepokoju – długotrwały stres wywołuje niepokój połączony z silnym lękiem,
   
• ataki niespodziewanej paniki – osoba permanentnie zestresowana może bardzo przesadnie reagować na sytuację stresującą, a jej sposobem na walkę ze stresem będzie pojawienie się ataku paniki. Osoba dotknięta stresującymi sytuacjami nie potrafi opanować swoich odruchów,
   
• trudności z koncentracją –chroniczny stres wpływa na pogorszenie zapamiętywania oraz trudniej jest nam się skoncentrować na codziennych obowiązkach,
   
• ciągłe zapominanie – obciążony mózg narastającymi, stresującymi czynnikami powoduje, że pogarsza nam się koncentracja,a w konsekwencji nie pamiętamy, co robiliśmy jeszcze nie tak dawno, albo gdzie odłożyliśmy daną rzecz,
   
• pogorszony nastrój, depresja – niewątpliwie, stres ma ogromny wpływ na pogorszenie się naszego nastroju. Jest jedną z przyczyn depresji i stanów lękowych. Stres nie pozwala nam się w pełni skupić, a tym bardziej przejść do realizacji zadań. Wpływa na podnoszenie się poziomu hormonu stresu w organizmie i znacznie obniża hormon szczęścia  – serotoniny, a to już bardzo bliska droga do wystąpienia chorób psychicznych,
   
• wzmożona drażliwość – jeśli człowiek żyje w ciągłym napięciu, to  zwiększa się podatność na wystąpienie napięcia emocjonalnego względem otaczającego nas świata i ludzi. 
   

Jak leczyć zespołu stresu przewlekłego?

 

Stres jest jedną z kluczowych przyczyn występowania wielu chorób, a nawet mówi się, że jest cichym zabójcą nowego tysiąclecia. Jeśli wydaje nam się, że emocje mamy opanowane, tak naprawdę możemy podświadomie nie radzić sobie ze stresem. Chroniczny stres destabilizuje życie i utrudnia funkcjonowanie na co dzień. Jak więc leczyć przewlekły stres? Jakie metody pozwolą nam uporać się z długotrwałym stresem? 

 

Ponadto występuje wiele metod radzenia sobie ze stresem. Warto pamiętać, że u jednych dana metody sprawdzi się idealnie, a u innych już niekoniecznie. Pierwszym i podstawowym krokiem, jaki należy uczynić, aby zredukować stres to wprowadzenie relaksu i odpoczynku. Należy regularnie wysypiać się oraz kłaść o jednakowych porach. Aby zająć czymś głowę, można powrócić do ulubionego hobby albo odkryć nowe talenty. Nie można zapomnieć o aktywności fizycznej, która uwalnia hormony szczęścia i przyczynia się do lepszego funkcjonowania organizmu. Aby zauważać pozytywne skutki leczenia zespołu przewlekłego należy wprowadzić zdrowe nawyki żywieniowe, ograniczyć używki, unikać złych nawyków, skorzystać z treningów radzenia sobie ze stresem lub wprowadzić medytację.

Psychoterapia sposobem leczenia chronicznego stresu

 

Najkorzystniejszą metodą leczenia okazuje się być psychoterapia. W trakcie trwania terapii można zwolnić tempo i przyjrzeć się głębiej problemowi oraz znaleźć rozwiązanie. Gabinet psychoterapeutyczny to miejsce, w którym problem jest rozkładany na czynniki pierwsze. Dlatego, jeśli zauważymy jakiekolwiek objawy stresu, warto udać się po poradę psychologiczną do specjalisty psychoterapii. W trakcie trwania psychoterapii analizuje się przyczyny stresu chronicznego, a także wprowadza metody radzenia z nim. Psychoterapeuta pomaga wypracować sposoby zachowania się w momentach stresujących, a skuteczność terapii uzależniona jest od podejścia i współpracy pacjenta. W cięższych przypadkach psychoterapeuta może skierować do lekarzy specjalistów, aby wprowadzili leczenie farmakologiczne, czyli np. środki uspokajające. 
 

Literatura

 

Leśniewska, G. (2015). Stres a równowaga życiowa. Studia i Prace WNEiZ US, 40, 119-130.

Lasko, K. (2018). Wpływ chronicznego stresu na powstawanie depresji.